Để góp phần giáo dục, ngăn chặn bạo lực súng đạn, ông Pedro Reyes, một nghệ sĩ người Mexico đã dùng trí sáng tạo nghệ thuật của mình để “cảm hóa” súng thành vật hữu ích - nhạc cụ.
Gần đây, tại Đại học Nam Florida ở Tampa, ông Pedro Reyes đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo và biểu diễn nghệ thuật, ông sử dụng nhà hát để khuyến khích thảo luận về súng đạn. Cuộc thảo luận mang tên "Nhà hát lập pháp", một phong cách biểu diễn tiên phong ở Mỹ Latinh trong những năm 60 của thế kỷ trước góp phần cải cách xã hội. Reyes đã tham khảo ý kiến các nghệ sĩ và khán giả để xem xét liệu có những sự thay đổi khả dĩ để cải thiện việc sửa đổi luật pháp.
Nghệ sĩ Reyes cũng đề cập đến vấn nạn bạo lực súng đạn theo một cách khác bằng cách sử dụng những khẩu súng. Dự án đầu tiên của ông đã được tiến hành vào năm 2007 tại thành phố Culican, Mexico. Dự án này thuộc một phần chiến dịch ngăn chặn súng nổ, Culican đã thu giữ 1.527 khẩu súng.
Ông Reyes vui vẻ chia sẻ về việc làm đầy ý nghĩa của mình: "1.527 khẩu súng đó được nấu chảy và tạo thành một số chiếc xẻng có hình dạng, kích thước giống nhau. Vì vậy, bây giờ cứ mỗi khẩu súng sẽ tạo ra một chiếc xẻng. Và chúng tôi đã trồng cây bằng xẻng”. Hiện tại, Reyes đang triển khai kế hoạch mới. Đó là biến súng thành… âm nhạc.
 |
Mộc cầm.
Một cuộc triển lãm tác phẩm nghệ thuật của Reyes đã được tổ chức tại Bảo tàng Nghệ thuật đương đại trực thuộc Đại học Nam Florida. Triển lãm mang tên: "Giã từ vũ khí", và những khẩu súng có mặt tại đây đều "hóa thân" thành nhạc cụ.
Nổi bật nhất là nhạc cụ marimba (một loại mộc cầm của người Tây Ban Nha - tương tự như đàn đá hoặc t'rưng của đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, Việt Nam) tạo tác hoàn toàn từ nòng súng. Các nòng súng được cắt gọt theo kích thước dài, ngắn khác nhau để chơi cho đúng thang âm.
"Bạn có những nốt nhạc khác nhau, bạn có thể gõ và nói đây là nốt La, đây là nốt Si, đây là nốt Đô, dựa vào độ dài của nòng súng", ông Reyes giới thiệu chiếc marimba do ông chế tạo với khán giả tham dự triển lãm.
Cách đây vài năm, một cơ quan nhà nước ở Mexico đã trao cho Reyes 6.700 khẩu súng tịch thu từ các băng đảng tội phạm và đã vô hiệu hóa. Kể từ đó, Reyes đã biến những khẩu súng đó thành ghita điện, violon, sáo và nhạc cụ bộ gõ.
Nhiều nhạc sĩ và kỹ sư đã giúp Reyes "lột xác" súng ống thành nhạc cụ. Reyes rất chú tâm đến thần thái của chúng. Khi chế tác chúng, Reyes cho biết, ông bắt đầu bằng việc phác thảo các bộ phận của súng lên một chiếc bảng và hình dung chúng sẽ kết hợp với nhau ra sao để tạo ra nhạc cụ.
"Cứ y như một loại nhạc cụ hỗn hợp, chắp ghép, có phải vậy không nhỉ?" - ông Reyes tự nhủ - "Bạn lắp ráp từng bộ phận và sau đó bạn xem xét cách làm thế nào để chúng tạo ra hình dạng, đó có thể là thân nhạc cụ".
 |
Bộ gõ được nghệ sĩ Pedro Reyes chế tác từ súng.
Dominic Walker và Teague Bechtel, hai nhạc công chơi ghita tại lễ tốt nghiệp Khoa Nhạc jazz Đại học Nam Florida, rất thích chơi loại nhạc cụ trông giống như ghita vỏ thép được chế từ khẩu súng ngắn bán tự động, cỡ nòng 9mm. Zach Pedigo, vừa tốt nghiệp Khoa Nhạc jazz, đang chơi một cây ghita bass, cần đàn được làm từ khẩu súng ngắn nòng đôi còn thân đàn do khẩu súng trường AK-47 tạo thành, cho biết: "Khái niệm về sở hữu vũ khí là sự phá hoại tự nhiên và gây bạo loạn, tôi đang cố gắng biến chúng thành cái gì đó khác biệt. Do đó, thay vì là những vật giết chóc, chúng trở thành những vật sáng tạo".
Biến súng thành nhạc cụ là quan điểm đúng đắn của nghệ sĩ Reyes. Ông cho rằng nói đến nghệ thuật là nói đến sự cải cách. Nghệ sĩ người Mexico giải thích: "Cũng là kim loại. Nhưng kim loại đó không còn phải là một khẩu súng nữa. Bây giờ nó là một cây sáo hoặc một chiếc đàn ghita".
Khi được hỏi liệu điều đó có tạo ra sự tiến bộ, liệu nhạc cụ có hữu ích hơn súng ống, Reyes tự tin đáp: "Đúng vậy, tôi tin chắc súng đạn thật hiểm ác. Bởi vì, bạn biết rồi đấy ngành công nghiệp này muốn phát triển thì cần phải “dựa vào” xung đột".
Các nhạc cụ được chơi trong buổi hòa nhạc vào tháng 1/2014 mới chỉ là thế hệ nhạc cụ từ súng đầu tiên của Reyes. Bây giờ, nghệ sĩ người Mexico yêu chuộng hòa bình sẽ "hóa kiếp" cho những khẩu súng thành những nhạc cụ điện tử tinh vi hơn có thể được lập trình thông qua máy vi tính.
Theo Phạm Anh
