Nghịch lý

 Hậu quả của việc thiếu vỏ container đã nhãn tiền: Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu nông sản bị giảm sản lượng một nửa so với kế hoạch. Nông sản ùn ứ khiến giá nông sản giảm ngay lập tức. Đơn cử, giá ca tra xuất khẩu hiện chỉ còn 20.000 đồng/kg, ước giảm 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Việc có hàng hóa, có đơn hàng để xuất khẩu nhưng lại bị kẹt lại bởi lý do thiếu vỏ container là một nghịch cảnh trớ trêu. Thực trạng đó chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến các cân đối vĩ mô. Riêng với ngành nông nghiệp, kế hoạch xuất khẩu nông sản đạt 41 tỉ USD năm 2020 sẽ lung lay. Và, đằng sau đó, cuộc sống của những người nông dân nuôi cá, trồng cây, hái quả để xuất khẩu sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng. Đó là điều không đáng có sau những nỗ lực chống Covid-19 miệt mài để có một môi trường ổn định sản xuất như vừa qua.

Hiện, vẫn chưa có giải pháp chắc ăn cho tình huống thiếu container bởi phần lớn container rỗng đang ở các cảng của châu Âu và Mỹ - nơi hầu hết các hãng tàu Việt Nam chưa thể vươn tới. Nếu rời cảng châu Âu và Mỹ, tàu của các hãng quốc tế lại đang ưu tiên cho nơi có nguồn hàng, giá cước tốt hơn là Trung Quốc. Giải pháp mà các cơ quan chức năng đang ráo riết thực hiện là đốc thúc, động viên các hãng tàu nước ngoài đưa tàu và container vào Việt Nam. Giải pháp đó thật khó trong cơ chế thị trường.

Còn việc chủ động sản xuất container trong nước cũng không biết đến bao giờ thành hiện thực. Đại diện Cục Đăng kiểm cho hay, trong nước chỉ có các doanh nghiệp sửa chữa, tận dụng container hỏng vào một việc gì đó, không còn một doanh nghiệp nào sản xuất mới container.

Trong quá khứ, hiện tại và tương lai, các cơ quan chức năng đã tính và thực hiện những giải pháp hiệu quả, bền lâu hơn. Lịch sử ngành hàng hải Việt Nam từng ghi nhận những đội tàu vươn tới châu Âu và Mỹ. Thậm chí Vosco - công ty cổ phần Vận tải biển Việt Nam ngày nay từng vươn tới châu Âu từ năm 1975.

Về cảng biển, dù chúng ta chưa có Cảng lớn như Singapore (cảng trung chuyển container chiếm 1/5 sản lượng vận tải biển, nhộn nhịp nhất thế giới) nhưng những cụm từ như “mắt xích vận tải biển thế giới”, “trạm trung chuyển hàng hải”… đã được đưa vào chiến lược vận tải biển Việt Nam từ lâu...

Tuy nhiên, chúng ta đã gặp nhiều vấn đề, cả chủ quan và khách quan trong việc biến chiến lược thành hiệu quả thực tiễn. Đến nay, cả hệ thống xuất nhập khẩu bị mắc kẹt, tổn thương dễ dàng vì những chiếc vỏ container. Thực trạng đó, chắc chắn làm chúng ta thức tỉnh!