Nga-Mỹ 'bàn nhiều vấn đề'

Tôi thực sự nghĩ rằng thế giới muốn thấy chúng tôi hợp tác. Chúng tôi là hai cường quốc hạt nhân. Chúng tôi sở hữu 90% (vũ khí) hạt nhân (của thế giới)… Tôi nghĩ chúng ta có thể làm gì đó”, ông Trump nói.

Guardian tường thuật rằng, ông Putin đến muộn hơn và ông Trump buộc phải chờ. Máy bay của nhà lãnh đạo Nga hạ cánh xuống Helsinki vào lúc 1 giờ chiều (giờ địa phương) trong khi theo kế hoạch, ông và ông Trump gặp nhau tại dinh tổng thống Phần Lan lúc 1h10 chiều. Cuộc gặp diễn ra chậm hơn so với kế hoạch 50 phút.

Gặp riêng

Một quan chức Mỹ nói với CNN rằng ông Trump muốn gặp ông Putin để “phát triển mối quan hệ lãnh đạo quốc gia từ phương diện cá nhân”. Hai nhà lãnh đạo muốn gặp riêng để tránh “rò rỉ các thông tin nhạy cảm, tránh bị các trợ lý làm phiền khi hội đàm”. Trước khi gặp riêng, tổng thống Nga và Mỹ có ít phút trao đổi với báo giới.

Theo tờ Independent, ông Putin có vẻ mỉm cười, trong khi ông Trump im lặng, khi các phóng viên hỏi tổng thống Mỹ về vụ công tố Mỹ cáo buộc tình báo Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ hồi năm 2016.

Phát biểu với báo giới trước khi bắt đầu cuộc gặp riêng, Tổng thống Putin cho rằng đã đến lúc hai bên có những cuộc thảo luận quan trọng về mối quan hệ song phương và nhiều vấn đề cấp bách khác trên thế giới. 

Về phần mình, ông Trump khẳng định sẽ thảo luận về mọi vấn đề từ thương mại, quân sự, vũ khí hạt nhân cho đến quan hệ với Trung Quốc trong cuộc gặp riêng với Tổng thống Putin. 

Trước cuộc gặp với tổng thống Nga Valadimir Putin vài giờ, tổng thống Mỹ Donald Trump nói quan hệ Nga - Mỹ đang trong tình trạng không thể tệ hơn do “sự ngu ngốc” của Mỹ. Ông Trump cho rằng chính quyền tiền nhiệm của ông Obama đã “cố tình” không làm gì để cải thiện quan hệ Nga-Mỹ.

Lời bình luận của ông Trump cho thấy mức độ sức ép từ trong nước đối với tổng thống Mỹ trước cuộc gặp tổng thống Nga, trong khi đó phía Nga tin rằng chỉ cần cuộc gặp diễn ra đã là một thắng lợi của Moscow.

Những người chỉ trích và ngay cả các cố vấn chính trị của ông Trump đã thúc giục ông tận dụng cuộc gặp lần này “tra vấn” ông Putin về cáo buộc can dự bầu cử và “các hành vi thâm độc” khác. Nhưng trước khi cuộc gặp diễn ra, ông Trump quay lại chỉ trích chính giới Mỹ về mối quan hệ ngày càng xấu đi với Nga.

“Quan hệ giữa chúng ta với Nga chưa bao giờ tệ hơn, do sự ngu ngốc của Mỹ kéo dài trong nhiều năm, và bây giờ lại thêm Rigged Witch Hunt, ông Trump viết trên Twitter.  (Rigged Witch Hunt là cụm từ ông Trump dùng để ám chỉ cuộc điều tra của giới tư pháp Mỹ, dẫn đến cáo buộc tình báo Nga xâm nhập máy tính của đảng Dân chủ, can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016-PV).

Trong khi ông Trump công du nước ngoài kể từ tuần trước, công tố viên đặc biệt Robert Mueller tung ra cáo buộc kèm danh sách 12 người Nga phía Mỹ cho là nhân viên tình báo quân sự Nga,  đã xâm nhập vào hệ thống máy tính của đảng Dân chủ hồi năm 2016.

“Ðá cho đội nào”?

Các đối thủ chính trị của ông Trump đã lên án ông vì tổng thống Mỹ có vẻ từ chối chỉ trích tổng thống Nga Putin. Cựu ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton viết trên Twitter đầy mỉa mai: “Một World Cup tuyệt vời. Câu hỏi dành cho tổng thống Trump trước khi gặp Putin: “Ông có biết ông đang đá cho đội nào không?”

Tuy nhiên, cả Nga và Mỹ đều không trông đợi những kết quả bước ngoặt vì quan điểm rất khác nhau của đôi bên  trong nhiều vấn đề, từ Syria tới Ukraine. Ðiện Kremlin nói cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Helsinki có thể sẽ rất căng thẳng, theo Reuters.

Về cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov nói với đài RT rằng Moscow hy vọng cuộc gặp sẽ mở ra lối thoát cho cuộc khủng hoảng trong quan hệ hai cường quốc.

Theo ông Peskov, Nga không bất ngờ trước các nguyên tắc ông Trump đề ra, rằng lợi ích của Mỹ là tối quan trọng đối với Washington. “Những nguyên  tắc đó phù hợp với bất cứ quốc gia nào”, ông nói. Theo ông, tổng thống Nga cũng luôn đề cao nguyên tắc về lợi ích của nước Nga và của người Nga.  Theo người phát ngôn điện Kremlin, việc NATO tăng ngân sách hoạt động khiến Nga cảnh giác.

“NATO là một công cụ đối đầu, được tạo ra và phát triển phục vụ việc đó… Ðó là lý do vì sao khi liên minh NATO, vốn công khai coi Nga là kẻ thù tiềm tàng, tăng ngân sách, Nga lập tức phải cảnh giác”.