Phương Tây từng cáo buộc quân đội Nga sử dụng đạn chùm trong chiến dịch quân sự ở Ukraine. Cáo buộc này lập tức bị Mátxcơva bác bỏ.
Tuy nhiên, đầu đạn chùm rơi xuống sân nhà ông Doroshenko không phải là vũ khí của quân đội Nga. Dựa trên những bằng chứng mà phóng viên New York Times thu thập được, rất có thể vũ khí này đã được khai hỏa bởi quân đội Ukraine trong một nỗ lực nhằm tái chiếm Husarivka - một ngôi làng nông nghiệp, được bao quanh bởi cánh đồng lúa mì và đường dẫn khí đốt tự nhiên. May mắn là không ai thiệt mạng trong vụ tấn công.
Ông Dorosheko (58 tuổi, được coi là trưởng làng) cho biết xác tên lửa 220mm Uragan rơi xuống gần nhà ông vốn được phóng từ một bệ phóng gắn trên xe tải nằm cách đó nhiều dặm. Vụ tấn công xảy ra ngày 6 hoặc 7/3. Ở thời điểm đó, làng Husarivka đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.
Trong chuyến thăm làng Husarivka ngày 14/4, các phóng viên của New York Times đã tận mắt thấy các mảnh vỡ lớn của xác tên lửa đầu đạn chùm. Người dân địa phương cho biết tên lửa rơi gần trụ sở tạm thời của quân đội Nga (trong một nông trại gần nhà ông Doroshenko), có nghĩa là tên lửa nhắm vào căn cứ của lực lượng Nga.
 |
Một mảnh tên lửa Uragan nghi do quân đội Ukraine phóng nhằm vào Husarivka. Ảnh: NY Times |
Trong suốt quá trình Nga đóng quân ở Husarivka, các lực lượng Ukraine đã không ngừng pháo kích. Ít nhất 2 tên lửa đầu đạn chùm đã rơi xuống cánh đồng gần nhà ông Doroshenko, chỉ cách trụ sở quân đội Nga vài trăm mét.
Tên lửa cũng rơi xuống một khu phố nhỏ gồm khoảng 10 ngôi nhà xen kẽ với những khu vườn nhỏ. Khi tên lửa gần bắn trúng mục tiêu, đầu đạn – có thể mang theo khoảng 30 quả bom nhỏ - sẽ phân tách và tỏa đi khắp khu vực lân cận. Mỗi quả bom nhỏ chứa khoảng 312g thuốc nổ TNT, ít hơn một chút so với lựu đạn cầm tay.
Khi cuộc xung đột bước sang tuần thứ 8, cả Nga và Ukraine gần như đều trở nên phụ thuộc vào đạn pháo và tên lửa. Nhưng quyết định của Ukraine trong việc dội đạn chùm - loại vũ khí sát thương cao - xuống một ngôi làng của mình đã cho thấy tính toán của Kiev: đây là điều họ cần làm để giành lại quyền kiểm soát đất nước, bằng bất kể giá nào.
Bom đạn chùm là loại vũ khí mà đầu đạn có thể phân tách trong không trung và tỏa ra một khu vực rộng lớn. Vũ khí này sẽ gây nguy cơ đáng kể đối với dân thường cho đến khi tất cả các đầu đạn chùm được chuyên gia xử lý đúng cách.
Công ước về Đạn chùm – có hiệu lực vào năm 2010 – đã cấm sử dụng loại vũ khí này vì những mối nguy mà chúng gây ra cho dân thường. Các nhóm tình nguyện lưu ý rằng ít nhất 20% số bom đạn chùm không lập tức phát nổ sau khi va chạm. Nhưng chúng có thể phát nổ sau đó nếu có ai đó nhặt lên.
Hơn 100 quốc gia đã ký công ước, nhưng Mỹ, Nga và Ukraine thì không.
 |
Các chuyên gia xử lý bom đạn chưa phát nổ ở Ridnyi Krai (Ukraine). Ảnh: NY Times |
Bà Mary Wareham – một lãnh đạo của Tổ chức Theo dõi nhân quyền cho biết: “Không có gì ngạc nhiên, nhưng thật đáng thất vọng khi xuất hiện bằng chứng cho thấy Ukraine có thể đã sử dụng bom đạn chùm trong cuộc xung đột này.”
Cố vấn quân đội và Bộ Quốc phòng Ukraine từ chối bình luận về báo cáo của tờ New York Times.
Cuộc tấn công vào trang trại Husarivka dường như là lần đầu tiên quân đội Ukraine sử dụng đạn chùm kể từ khi Nga khai màn chiến dịch ngày 24/2.
Năm 2015, quân đội Ukraine đã sử dụng đạn chùm trong những tháng đầu của cuộc chiến chống lại phe ly khai ở miền Đông đất nước.
Đối mặt với viễn cảnh quân đội Ukraine dội đạn chùm xuống làng mình, ông Doroshenko tỏ ra khá thờ ơ. “Tôi không biết nữa. Điều quan trọng là sau vụ tấn công, mọi người đều sống sót.”
