Nhắc lại vụ việc gian lận thi cử lớn nhất từ trước đến nay, ĐB Nguyễn Lân Hiếu cho biết, cử tri vừa mong mỏi, vừa theo dõi Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) xử lý nghiêm, chỉ ra những thiếu sót trong công tác tổ chức kỳ thi quốc gia và người chịu trách nhiệm cụ thể.
“Không thể nói hoàn toàn là lỗi địa phương vì không phải chỉ một mà là nhiều địa phương phát hiện gian lận thi cử trong kỳ thi vừa qua”, ông Hiếu nói.
Theo ông, mỗi năm một lần, bộ thay đổi cách thức thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhưng càng cải cách kết quả càng kém hơn, nhiều tiêu cực bị phát hiện hơn... Bộ không đánh giá về kết quả thi hằng năm của các tỉnh, thành phố, tỷ lệ điểm, nếu phân tích kết quả không thể không đặt dấu hỏi, vì sao nhiều tỉnh miền núi điểm khá giỏi lại cao hơn Hà Nội, TPHCM.
“Nếu phúc tra cả nước, tôi tin sẽ còn rất nhiều vi phạm trong kỳ thi vừa qua. Đây là lỗi hệ thống, lỗi quy trình rất cần có người chịu trách nhiệm trước nhân dân. Có như vậy, trong tương lai các thử nghiệm của Bộ GD&ĐT về quy trình thi cử nói riêng và trong hệ thống giáo dục nói chung mới bảo đảm tính nghiêm túc, khoa học và hiệu quả”, ông Hiếu nói.
Một nền giáo dục không nói dối
Cho rằng trong giáo dục, việc đánh giá kết quả là hết sức quan trọng, nhưng theo ông Hiếu, phương pháp cải cách của Bộ GD&ĐT chưa đúng. “Trong phiên thảo luận về giáo dục, nhiều người đã bàn về triết lý giáo dục, trước mắt chúng ta cần đưa ra nguyên tắc giáo dục rất đơn giản nhưng cần thiết lúc này là một nền giáo dục không nói dối. Không thể tạo nên một sản phẩm giáo dục hoàn hảo khi chúng ta chấp nhận nói dối từ những năm đầu tiên các con cắp sách tới trường”, ông Hiếu nói.
Đồng tình với ý kiến trên, ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) cho rằng, chưa cần nói đến vấn đề tiêu cực trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2018, giáo dục vẫn được coi là khoảng tối. Giáo dục là lĩnh vực phức tạp, được cả xã hội quan tâm, nhưng từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Bộ GD&ĐT cứ loay hoay với nhiều những vấn đề mà ít đem lại kết quả để đạt được mục tiêu phát triển đã đề ra. Cải tiến nối tiếp cải tiến trong khi chưa mang lại kết quả gì rõ ràng thì tiêu cực, sai phạm lại nảy sinh.
“Thử hỏi rằng rồi nên giáo dục của chúng ta sẽ đi về đâu khi mà hiện trạng giáo dục như vậy. Tiêu cực trong giáo dục khá nặng nề, cộng với thị trường văn bằng chứng chỉ giả rất sôi động”, ông Cương nói.
Về sai phạm trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2018, ông Cương nhận xét: Bộ GD&ĐT chưa thấy hết hệ quả tệ hại mà sai phạm đó mang lại. Nó khiến xã hội mất niềm tin vào giáo dục nước nhà. Ngay cả sai phạm khi xảy ra thì không phải bộ phát hiện mà do một nhóm các thầy giáo ở Hà Nội phát hiện, tố giác rồi bộ mới vào cuộc. Nhưng điều đáng nói hơn là khi làm rõ được sai phạm thì việc công khai danh tính của những học sinh và phụ huynh liên quan đến sai phạm thì bộ không có chính kiến rõ ràng.
“Sau sai phạm năm 2018, bộ đang nỗ lực cải tiến kỳ thi năm 2019 nghiêm túc và an toàn nhưng ai dám bảo đảm sai phạm đó sẽ không xảy ra”, ông Cương đặt vấn đề.
“Hành vi ăn cướp, vô liêm sỉ”
“Tiêu cực trong thi cử năm 2018, là giọt nước tràn li buộc ngành giáo dục phải xem xét và đánh giá lại hiệu quả thực chất của việc nhập hai kỳ thi phổ thông và tuyển sinh đại học. Phải xem lại phương pháp coi thi, phương pháp chấm thi, nhằm hạn chế thấp nhất tiêu cực trong thi cử.
Tôi có thể gọi hành động gian lận thi cử trong năm 2018 là hành vi ăn cướp, là vô liêm sỉ, vì đã đánh mất cơ hội, cướp mất tương lai của các cháu học thật và thi thật. Hành động gian lận thi cử đã làm băng hoại nền tảng xã hội và nền giáo dục nước nhà. Chính phủ, Bộ GD&ĐT nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá trúng thực chất những vấn đề tồn tại của ngành, có những giải pháp mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn nữa để cứu vãn nền giáo dục nước nhà”, ĐB Thái Trường Giang (Cà Mau).
