Nấm mũ tử thần (Amanita phalloides) là một loại nấm xâm lấn có độc tố amatoxin gây tử vong chiếm hơn 90% số ca tử vong do nấm trên toàn thế giới |
Nghiên cứu mới cho thấy loại nấm nguy hiểm nhất thế giới đã xâm chiếm California bằng cách nhân bản chính nó. Nấm độc "mũ tử thần" (Amanita phalloides) là một loại nấm xâm lấn có độc tố amatoxin gây tử vong chiếm hơn 90% số ca tử vong do nấm trên toàn thế giới, nhưng làm thế nào nó lây lan từ nguồn gốc châu Âu để xâm chiếm mọi châu lục từ lâu đã là một bí ẩn.
Một nghiên cứu được xuất bản ngày 31/1 vừa qua đã tìm ra lý do tại sao phiên bản nấm mũ tử thần ở California có thể tự thụ tinh và tạo ra các bản sao hoàn hảo.
Các nhà nghiên cứu đã viết: "Các chiến lược sinh sản đa dạng của nấm mũ tử thần xâm lấn có khả năng tạo điều kiện cho sự lây lan nhanh chóng của nó, cho thấy sự tương đồng sâu sắc giữa các cuộc xâm chiếm của thực vật, động vật và nấm".
Nấm mũ tử thần có mũ màu xanh lục nhạt, trắng hoặc màu đồng và một lớp màng giống như váy lụa. Loại nấm này được cho là có mùi vị dễ chịu, vì vậy khi tác dụng chết người của nó xuất hiện sau 6 đến 72 giờ sau đó, chúng thường gây bất ngờ.
Chất độc amatoxin của nấm xâm nhập vào gan qua đường ruột, nơi nó liên kết và vô hiệu hóa các enzym được sử dụng để tạo ra các protein mới. Với việc sản xuất protein thường xuyên bị dừng lại, gan bắt đầu chết, gây buồn nôn và tiêu chảy, thường dẫn đến suy nội tạng nhanh chóng, hôn mê và tử vong.
Các nhà khoa học cho rằng, loại nấm này đã được giới thiệu đến Bắc Mỹ vào cuối thế kỷ 19 bởi những người yêu thích cây cối, khi các bào tử nấm của A. phalloides quá giang với những cây con trồng trong chậu đất ở châu Âu.
Ở châu Âu, A. phalloides phát triển bằng cách đào sâu vào rễ cây Sồi châu Âu (Quercus robur) để hình thành mối quan hệ cộng sinh được gọi là ectomycorrhiza.
Đến năm 1938, người ta tìm thấy nấm mũ tử thần mọc ra từ rễ của một cây sồi trang trí (Q. suber) tại khách sạn Del Monte ở Monterey, California. Từ đó, nấm nhảy sang cây sồi sống hoang dã ở California (Q. agrifolia), sau đó đến cây thông bản địa của California, và thậm chí đến cây sồi, hạt dẻ, bạch dương, vân sam, trăn và cây tầm ma. Loại nấm này đã nhanh chóng được tìm thấy ở khắp mọi nơi ở California và xa hơn nữa, trở nên phong phú hơn so với ở châu Âu bản địa của nó.
Ở châu Âu, giải trình tự ADN của loài nấm mũ tử thần này cho thấy nó sinh sản hữu tính. Nhưng trong nghiên cứu mới, trình tự ADN đã tìm thấy nhiều nấm mũ tử thần ở California chứa vật liệu di truyền giống hệt nhau và chúng có thể sinh sản vô tính trong tối đa 30 năm.
Các nhà nghiên cứu đề xuất rằng, trong môi trường mới, nấm mũ tử thần chuyển sang sinh sản vô tính như một cách để giành chỗ đứng, sau đó quay trở lại sinh sản hữu tính sau khi xâm chiếm thành công.
Các mẫu được thu thập ở New Jersey và New York không có dấu hiệu sinh sản vô tính, điều đó có nghĩa là nó chỉ được kích hoạt vào những thời điểm nhất định và trong những môi trường nhất định.