Hải quân Mỹ đã đề xuất lên Tổng thống Donald Trump khoản ngân sách năm 2021 không những không tăng mà còn giảm hàng tỷ USD so với năm 2020, động thái gây ngạc nhiên và thậm chí là tranh cãi trên các diễn đàn quốc hội.
Trong bản đề xuất ngân sách, hải quân Mỹ cắt giảm số tàu chiến mới họ muốn mua sắm trong năm nay và 5 năm tới, theo bản tổng quan kế hoạch tài chính 2021-2025 của Bộ Quốc phòng Mỹ mà hãng tin Bloomberg có được trước khi nó được công bố.
Các số liệu trong bản kế hoạch này cho thấy những khó khăn đối với mục tiêu đóng mới 355 tàu hải quân trong chiến dịch tranh cử của ông Trump năm 2016, nhưng trì hoãn đến khi nào, và với mức độ nào là chuyện còn phải tranh luận trong các phiên điều trần sắp tới. Ngân sách của hải quân Mỹ trong năm tới bắt đầu từ 1/10 giảm 2 tỷ USD so với con số đã được thông qua của năm tài chính 2020 là 207 tỷ USD trong tổng ngân sách quốc phòng 705,4 tỷ USD. Tổng ngân sách quốc phòng của Mỹ trong năm 2021 cũng giảm nhẹ so với năm nay (712, 6 tỷ USD).
Theo bản tổng quan ngân sách, hải quân Mỹ yêu cầu được mua sắm 44 tàu từ nay tới năm 2025, thay vì con số 55 tàu đưa ra hồi năm ngoái. Trong số này có 16 tàu chưa xác định cụ thể gồm 10 tàu mặt nước không người lái và 6 tàu ngầm. Việc cắt giảm mua sắm tàu bắt đầu ngay từ năm tới, khi hải quân Mỹ chỉ đòi hỏi 8 tàu mới, giảm so với con số 12 tàu của năm nay và 13 tàu trong năm 2019.
Trong khi tiền chi cho hải quân giảm, Bộ Quốc phòng Mỹ lại có kế hoạch tăng chi cho các hệ thống vũ khí hạt nhân, ví dụ các tên lửa liên lục địa và tàu ngầm, đồng thời thúc đẩy phát triển công nghệ, đầu tư cho lực lượng không gian, trong bản đề xuất ngân sách năm tới.
Ngân sách quốc phòng Mỹ năm tới không chỉ rút bớt phần bánh của hải quân, mà không quân Mỹ cũng bị giảm trừ để phục vụ các ưu tiên mới của Tổng thống Trump, bao gồm lực lượng không gian mới được thành lập.
Ông Trump cũng không quên tìm kiếm nguồn quỹ quốc phòng chi cho bức tường dài ở biên giới Mỹ-Mexico mà ông đã hứa với cử tri ngay từ khi vận động tranh cử tổng thống hồi năm 2016.
Bộ Quốc phòng Mỹ đã dành ra 2,4 tỷ USD mua sắm cho lực lượng không gian, 2,6 tỷ USD chi cho hoạt động và bảo trì.
Rõ ràng kế hoạch phân bổ ngân sách quốc phòng đã phản ánh mong muốn của tổng thống Mỹ, ưu tiên ngân quỹ cho “các hệ thống vũ khí liên quan đến không gian và hoạt động của lực lượng này”.
Không chỉ ưu tiên lực lượng không gian, ngân sách quốc phòng 2021 của Mỹ còn đề nghị chi 106,5 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển “các công nghệ quan trọng mới nổi lên”. Trong khi đó, đề xuất chi cho các loại vũ khí thông thường mà hiện nay vẫn đóng vai trò chủ chốt trong quân đội ở mức 136,8 tỷ USD, giảm 6,8 tỷ USD so với năm 2020.
Tuy không tăng chi cho không quân nhưng vẫn có các mặt hàng ưu tiên. Cụ thể, Bộ Quốc phòng Mỹ đề xuất mua 79 tiêm kích tàng hình F-35 tối tân của nhà thầu quốc phòng khổng lồ Lockheed Martin, cho dù mới đây người ta ghi nhận chiếc máy bay đắt đỏ này vẫn còn hơn 800 lỗi cần chỉnh sửa. Lầu Năm Góc cũng đang quan tâm các tiêm kích mới F-15EX của hãng Boeing, khi đề xuất mua 12 chiếc, tăng 4 chiếc so với năm 2020.
Ngân sách năm tới cũng được đề xuất chi 2,8 tỷ USD cho dự án máy bay ném bom tàng hình B-21 Raider, thấp hơn ngân khoản chi cho dự án này trong năm nay 100 triệu USD.
