Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana nói vụ việc xảy ra hôm 12/6. Khi đó, tàu cá F/B Gimver 1 của Philippines đang được neo đậu tại một địa điểm gần quần đảo Trường Sa thì bị một tàu đánh cá Trung Quốc đâm vào. Con tàu Trung Quốc ngay lập tức bỏ đi sau cú đâm. Hành động này bị cho là vi phạm quy định quốc tế về nghĩa vụ cứu hộ người đang gặp nguy hiểm trên biển.
Phó đô đốc hải quân Philippines Robert Empedrad, nhấn mạnh rằng chiếc tàu của họ đang neo đậu khi vụ việc xảy ra. Ông nói rằng theo quy tắc hàng hải quốc tế, chiếc tàu của họ phải được ưu tiên vì khi đó nó không di chuyển để có tránh va chạm. “Con tàu đã bị đâm. Đây không phải một tai nạn hàng hải thông thường”, báo Philstar dẫn lời ông Empedrad.
Tư lệnh hải quân Philippines cho rằng cần lên án những hành động đáng ngờ của con tàu Trung Quốc sau khi đâm tàu cá của Philippines rồi bỏ mặc 22 ngư dân của họ trên biển.
Thượng nghị sĩ Panfilo Lacson cũng cho rằng không có nghi ngờ gì việc các ngư dân Philippines trên tàu cá bị tàu Trung Quốc cố ý đâm vào. “Ngay cả khi đây là một vụ va chạm tình cờ như phía Trung Quốc nói thì cũng không thể giảm nhẹ tội hình sự của việc bỏ mặc người dân của chúng tôi chết trên biển cả”, ông Lacson nói.
Tuy nhiên, Hải quân Philippines không thể xác định con tàu đâm vào tàu cá của họ có phải thuộc lực lượng dân quân trên biển của Trung Quốc hay không, Philstar cho biết.
Trước đó, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng vụ việc là “tai nạn giao thông hàng hải thông thường”, và cho rằng Philippines đã “vô trách nhiệm” khi chính trị hóa vấn đề.
Từ khi lên nắm quyền, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte chọn cách không đối đầu với Bắc Kinh trong vấn đề tranh chấp trên biển Đông, nhưng Manila thỉnh thoảng vẫn phản đối hành động của phía Trung Quốc.
Trong một tuyên bố đưa ra hôm 13/6, phát ngôn viên của ông Duterte, ông Salvador Panelo nói rằng hành động đâm tàu và bỏ mặc các ngư dân của họ như vậy là “vô nhân đạo” và “dã man”.
“Bất kể bản chất của vụ va chạm là gì, dù là vô tình hay cố ý, phản ứng thông thường của con người là lập tức cứu giúp các thuyền viên của chiếc tàu Philippines bị chìm”, ông Panelo nói. Ông Panelo cũng cảm ơn các thuyền viên của một tàu đánh cá Việt Nam đang ở gần đó đã giúp đỡ đội thuyền viên Philipines để họ được an toàn. Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. hôm 13/6 cho biết trên Twitter rằng ông đã gửi phản đối ngoại giao chính thức đến Trung Quốc.
