- Tổng cục Thống kê vừa công bố số liệu tăng trưởng quý I năm nay. Với tốc độ 3,32%, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Việt Nam ghi nhận mức tăng trong quý đầu năm, nhưng là năm thứ 2 trong 13 năm có mức tăng thấp. Ông đánh giá như thế nào về con số này?
PGS, TS. Phạm Thế Anh: Mức tăng 3,32% là khá thấp so với nhiều năm trở lại đây. Quý I năm ngoái vẫn còn phong tỏa do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nền kinh tế chưa hồi phục. Tăng trưởng trên nền thấp năm ngoái, năm nay chỉ đạt được con số này thì quả thực sức khỏe nền kinh tế có những chỉ báo xấu.
 |
| PGS TS Phạm Thế Anh cho rằng mục tiêu 6,5% cả năm nay là rất thách thức nếu không muốn nói là khó khả thi (ảnh: VEPR). |
Đóng góp mức tăng chung, chủ yếu đến từ khu dịch vụ với 6,79%, chiếm 95,91%. Còn khu vực công nghiệp và xây dựng lại giảm 0,4%. Sản xuất chế biến chế tạo cũng đều khó khăn khi xuất khẩu suy giảm.
Với mức 3,32% của quý I, mục tiêu 6,5% cả năm nay được đánh giá là rất thách thức nếu không muốn nói là khó khả thi. Theo tính toán của cơ quan thống kê, các quý còn lại của năm cần đạt mức tăng trưởng 7,5% để hoàn thành mục tiêu GDP năm nay. Tuy nhiên sẽ không đơn giản trong bối cảnh các khó khăn từ nội tại, những biến động từ kinh tế thế giới còn tiếp tục ảnh hưởng đến Việt Nam…
- Bảng số liệu quý I cho thấy tăng trưởng kinh tế địa phương (GRDP), trong đó TPHCM chỉ đạt 0,7% và xếp hạng 56/63 địa phương. Điều này có đáng lo ngại với "đầu tàu kinh tế" của cả nước như TPHCM, thưa ông?
GRDP của TPHCM trong quý I ước đạt khoảng 360.000 tỷ đồng, chỉ tăng trưởng 0,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương. Quả thực đáng lo ngại với một khu vực kinh tế lớn nhất cả nước như TPHCM, mức tăng này cũng là rất thấp.
 |
Tăng trưởng kinh tế quý I của 5 thành phố trực thuộc Trung ương, đơn vị: % (nguồn: Tổng cục Thống kê). |
Về lý do, TPHCM cũng không nằm ngoài khó khăn chung của cả nước cũng như xu thế thế giới.
Sự trì trệ của TPHCM đến từ sự đóng băng của thị trường bất động sản. TPHCM với số lượng dân cư đông đúc, nhu cầu mua bất động sản lớn, thị trường bất động sản phát triển rất mạnh trước đó. Do vậy, cũng dễ lý giải khi thị trường bất động sản đi xuống, thanh khoản kém, khó khăn bủa vây về vốn, về trái phiếu doanh nghiệp cùng những ách tắc về pháp lý đã tác động đến tăng trưởng TP sầm uất bậc nhất cả nước.
Quan sát cũng cho thấy, nhiều tỉnh thành bị ảnh hưởng lớn trong quý I, tăng trưởng thấp, thậm chí âm chủ yếu là những khu vực tập trung vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) như Bắc Ninh (tăng trưởng -11,85%), Vĩnh Phúc (-2,47%), Bà Rịa - Vũng Tàu (-4,75%), Quảng Nam (-10,88%), TPHCM (0,7%)…
Kinh tế thế giới khó khăn, ngân hàng trung ương các nước vẫn thắt chặt chính sách tiền tệ, hạn chế chi tiêu của người dân. Khi cầu thế giới suy giảm, các đơn hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ suy giảm theo. Kết quả, quý I/2023 kim ngạch xuất khẩu âm 11,9%.
Các lĩnh vực như dệt may, da giày, sản xuất linh kiện điện tử máy vi tính… đều sa sút. Trong khi đó, xuất khẩu bấy lâu nay chủ yếu đến từ khu vực FDI. TPHCM - nơi có nhiều doanh nghiệp FDI đương nhiên khó tránh chịu tác động nặng nề.
- Xuất khẩu - một động lực quan trọng trong tăng trưởng của Việt Nam bị âm, vậy theo ông GDP năm nay trông đợi vào đâu và thúc đẩy bằng cách nào?
Như tôi nói, mức tăng 6,5% sẽ là ngoài tầm với trong bối cảnh khó khăn như hiện nay. Song có hai động lực chính có thể thúc đẩy tăng trưởng, là đầu tư công và thị trường nội địa.
 |
TPHCM có tăng trưởng kinh tế ở mức rất thấp trong quý I (ảnh: Huy Thịnh). |
Cần tháo gỡ khó khăn về chính sách tiền tệ. Hiện tại, lãi suất cho vay của một số ngân hàng thương mại bắt đầu giảm, nhưng chưa nhiều và hấp dẫn để doanh nghiệp vay vốn đầu tư, mở rộng sản xuất - kinh doanh.
Đầu tư công cũng cần có biện pháp để tăng tốc. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã và đang có chỉ đạo rất sát sao. Cũng có thể hy vọng quý III, quý IV các nền kinh tế thế giới dừng thắt chặt tiền tệ, nhu cầu tiêu dùng tăng lên, xuất khẩu hồi phục.
Với kịch bản nền kinh tế thế giới tiếp tục xấu cùng với những khó khăn nội tại về tiền tệ, trái phiếu doanh nghiệp… thì tăng trưởng có thể còn thấp nữa.
- Xin cảm ơn ông!
