Đề nghị hủy thầu ngay buổi mở thầu
Sáng 7/1/2019, hội trường lớn của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành Dân dụng và Công nghiệp tỉnh Kiên Giang (gọi tắt: Ban Quản lý Kiên Giang; địa chỉ tại xã Vĩnh Hòa Hiệp, Châu Thành, Kiên Giang) trước giờ mở gói thầu “Cung cấp và lắp đặt thiết bị chẩn đoán hình ảnh” cho BVĐKKG nhộn nhịp hơn bình thường. Các doanh nghiệp tham gia gói thầu với tổng vốn dự kiến gần ba trăm tỷ đồng với tinh thần chuẩn bị hoàn toàn trái ngược nhau. Trong 5 doanh nghiệp tham gia bỏ thầu thì 2 doanh nghiệp dùng ô tô để chở 4-5 thùng lớn đựng hồ sơ, nhân viên khệ nệ khiêng vài lần mới hết; 2 doanh nghiệp khác chỉ mang vài tập hoặc vài chục tờ giấy A4 tài liệu để trong phong bì chuyển phát nhanh đến dự thầu.
Thời gian hết hạn nhận hồ sơ cho gói thầu lúc 9 giờ (ngày 1/1), 9 giờ 30 mở thầu. Đúng giờ, Giám đốc Ban Quản lý Kiên Giang; đại diện Sở Y tế Kiên Giang (chủ đầu tư); Giám đốc BVĐKKG…dự buổi mở thầu. “Khai mạc” buổi mở thầu, ông Nguyễn Phước Thiện (Giám đốc Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư Nam Sài Gòn - đơn vị tư vấn thầu (TVĐT) cho dự án này, đọc nhanh những lần đăng tin về mở thầu trên phương tiện thông tin Đ.Th của Bộ KH&ĐT nhiều lần. Túi hồ sơ của Công ty Cổ phần nghiên cứu và phát triển Công nghệ Y tế Việt Nam (gọi tắt Công ty CN Việt Nam) được mở đầu tiên.
Trong phong bì hồ sơ mỏng manh của doanh nghiệp này chỉ có 1 đơn kiến nghị, vài trang tài liệu kỹ thuật, số ít trang còn lại về thông số máy móc.
Công ty Cổ Phần XNK Y tế TP Hồ Chí Minh được công bố mang đến buổi mở thầu với 4 thùng hồ sơ, USB bản mềm, thư bảo lãnh của ngân hàng... Nhà thầu này được hỏi ý kiến nhưng không nói gì.
 |
Trong khi có doanh nghiệp đã dùng ô tô chở hàng thùng hồ sơ đến Ban Quản lý dự án Kiên Giang. Ảnh: Quyền Thành
Đến Công ty TNHH Phương Nam làm thủ tục mở thầu thì mọi chuyện về buổi mở thầu trở nên căng cứng. Ông Phước Thiện còn chưa công bố hết hồ sơ thầu của công ty này thiếu nhiều loại giấy tờ, tài liệu so với hồ sơ mời thầu thì nhân viên Công ty TNHH Phương Nam đứng dậy đề nghị: Chúng tôi không làm hồ sơ đầy đủ vì không muốn làm quân xanh quân đỏ cho các doanh nghiệp khác. Nếu chúng tôi có chuẩn bị hồ sơ thì cũng thua, vì ngay từ hồ sơ mời thầu của bên mời thầu đã cố ý thông thầu, chỉ định thầu lộ liễu. “Tôi đề nghị hủy thầu, vì không thể làm trái quy định về đấu thầu và chỉ định thầu như thế được…”, nhân viên công ty này nói.
Tuy nhiên, người này chưa kịp đưa ra bằng chứng về chỉ định thầu thì ông Phước Thiện đã cắt ngang, không cho nói tiếp. Ông Thiện nói rắn: “Đây là buổi mở thầu, cho nên chúng tôi không có nghĩa vụ tiếp thu những ý kiến như vậy. Doanh nghiệp có ý kiến phản đối thì cứ làm văn bản thoải mái”.
Ý kiến về thông thầu, như “gãi vào chỗ ngứa”, bức xúc của đại diện Công ty CN Việt Nam. Đại diện công ty này nói: “Doanh nghiệp nói rằng, bên mời thầu và doanh nghiệp thông thầu, chỉ định thầu là rất đúng, yêu cầu các anh phải ghi rõ ý kiến của doanh nghiệp. Tôi khẳng định bên mời thầu đã chỉ định thầu…”. Ông Phước Thiện tiếp tục đứng dậy “phủ đầu” ý kiến của đại diện Công ty CN Việt Nam, bất chấp việc họ chỉ ra rằng, không ghi nhận ý kiến doanh nghiệp là vi phạm điều 92, Luật Đấu thầu.
Trước ý kiến thẳng thừng nêu việc chỉ định thầu, ông Thiện vẫn biện đủ các lý do để không ghi vào biên bản buổi mở thầu ý kiến của 2 nhà thầu. Chỉ đến khi ông Tuấn Dũng đại diện Sở Y tế Kiên Giang (chủ đầu tư) hai lần nêu ý kiến “Cần ghi rõ vào biên bản là có hai nhà thầu có ý kiến, phải tóm tắt ý kiến của họ và đề nghị doanh nghiệp gửi kiến nghị bằng văn bản để cơ quan chức năng giải quyết”, ông Phước Thiện và ông Trần Ngọc Tính, Giám đốc Ban Quản lý dự án mới chấp nhận cho ghi vào biên bản mở thầu hai dòng: “Sở Y tế Kiên Giang: Hai nhà thầu nêu ý kiến về nội dung kiến nghị hồ sơ mời thầu. Đề nghị các nhà thầu phải thực hiện theo quy định hiện hành về kiến nghị trong đấu thầu”.
Bàn tay ngầm đã bắt chặt
Đại diện Công ty CN Việt Nam nói với PV Tiền Phong: Họ không hiểu hoặc cố tình hiểu sai luật, làm sai từ hồ sơ mời thầu cho đến vi phạm các điều cấm trong đấu thầu theo Chỉ thị 47 của Thủ tướng ban hành năm 2017.
Đại diện Công ty CN Việt Nam đưa tập hồ sơ mời thầu cho chúng tôi chỉ nhiều chi tiết kỹ thuật mà người ngoài chuyên môn phải mất thời gian mới có thể nhớ. Ông này kết luận: Bên mời thầu đã khu biệt các thông số máy móc thiết bị để chọn doanh nghiệp cung cấp, kinh doanh thiết bị của hãng GE Healthcare, do đó, chúng tôi có làm hồ sơ thầu thì cũng thua, nên chỉ gửi đơn kiến nghị. Tìm hiểu bộ hồ sơ mời thầu và hỏi ý kiến một số doanh nghiệp, thấy dấu hiệu “chỉ định” hãng đáp ứng yêu cầu để cung cấp hệ thống CT 256 lát của hãng GE là khá rõ ràng. Với hệ thống kiểm tra điện tim và hô hấp gắng sức, Công ty CN Việt Nam cho biết, bên mời thầu chỉ đưa ra tiêu chí để duy nhất thiết bị Vyntus CPX do hãng Carefusion đáp ứng được.v.v.
Trong gói bộ hồ sơ mời thầu gói thầu số 59 “Cung cấp và lắp đặt thiết bị chẩn đoán hình ảnh”, bên mời thầu đưa ra 17 mặt hàng và hàng nghìn dòng yêu cầu tiêu chí kỹ thuật in trong 155 trang. Tuy nhiên, tiêu chí chấm thầu lại được họ đưa ra là “đạt” và “không đạt”. Tiêu chí chấm như vậy được cho rằng không tạo ra tính cạnh tranh trong lựa chọn hàng hóa. “Chúng tôi thấy hồ sơ mời thầu đã vi phạm nghiêm trọng Nghị định 63 năm 2014 của Chính phủ. Hồ sơ mời thầu không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng” (đơn của Công ty CN Việt Nam viết)…
Theo đại diện Công ty TNHH Phương Nam, bên cạnh sự bất thường về yêu cầu kỹ thuật không cạnh tranh, bên mời thầu còn liên tục làm khó, tìm cách cản trở doanh nghiệp bằng cách đăng báo mời thầu nhiều lần, cố tình trì hoãn thời điểm đóng thầu, “mù mờ” về thời gian đóng mở thầu để thay đổi yêu cầu kỹ thuật với máy móc thiết bị trong hồ sơ mời thầu. Điều này đã gây tốn kém cho các đơn vị tham dự thầu… Công ty CN Việt Nam đưa ra bằng chứng về hồ sơ mời thầu không ghi ngày tháng, không có dấu đỏ của công ty tư vấn và kết luận: “Hồ sơ mời thầu không có giá trị pháp lý”.
Đây cũng là lý do khiến 2 trong 5 nhà thầu dự thầu bức xúc, nộp đơn kiến nghị làm rõ các chỉ dấu chỉ định thầu, thậm chí phản đối cách thức đấu thầu, vi phạm các quy định về đấu thầu… ngay tại buổi mở thầu.
Gói thầu cung cấp và lắp đặt thiết bị chẩn đoán hình ảnh cho BV ĐKKG đưa ra dự toán 282,1 tỷ đồng, nếu xảy ra chỉ định thầu trót lọt, có ý kiến cho rằng, nhà nước sẽ mất hàng chục tỷ đồng ngay khi doanh nghiệp thắng thầu.
Theo các nhà thầu, hồ sơ mời thầu đã bị hạ bậc nhiều tiêu chí so với tham vấn kỹ thuật do Bộ Y tế thống nhất với BV ĐKKG, điều này có thể gây ra lo ngại về những tai biến y khoa trong quá trình sử dụng.
