Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2019 do Chính phủ và Ban Kinh tế T.Ư tổ chức diễn ra ngày 17/1, tại Hà Nội, các chuyên gia hàng đầu thế giới và Chính phủ Việt Nam cùng các bộ ngành đã cùng “mổ xẻ” nhiều vấn đề liên quan trực diện đến tăng trưởng nền kinh tế, đưa quốc gia trở nên thịnh vượng.
Kinh tế số đóng góp 60% GDP toàn cầu
Phát biểu tại phiên Đối thoại cấp cao, Diễn đàn Kinh tế Việt Nam năm 2019, Trưởng ban Kinh tế Trung ương , ông Nguyễn Văn Bình đề nghị các chuyên gia quốc tế hãy chia sẻ đề xuất thẳng thắn giúp Việt Nam phát triển.
Ông Bình viện dẫn, hiện Việt Nam đã có 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA), điều này giúp mở rộng cánh cửa của hơn 60 nền kinh tế, trong đó có 15/20 nước G20. "Một quốc gia muốn hóa rồng, hóa hổ thì trước tiên phải duy trì được tốc độ tăng trưởng cao và ổn định. Việt Nam hiện đã đạt đến một trình độ phát triển kinh tế mà để tiếp tục tiến bước trở thành một nước có thu nhập cao hơn, cần có một sự đột phá trong chính sách", ông Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh.
Theo Trưởng ban kinh tế Trung ương, Việt Nam đang có lợi thế rất lớn để thu hút vốn đầu tư nước ngoài và lĩnh vực này cũng đóng vai trò như một cửa ngõ quan trọng để tiếp cận được hầu hết các thị trường lớn trên thế giới.
Tuy nhiên, cơ hội luôn gắn liền với thách thức. Với nền công nghiệp phụ trợ còn yếu và thiếu, nhiều doanh nghiệp (DN) Việt Nam vẫn chủ yếu gia công ở giai đoạn cuối trong chuỗi sản xuất, giá trị gia tăng thấp nên khi các FTA có tính đến quy tắc xuất xứ và năng lực của công nghiệp hỗ trợ thì Việt Nam sẽ gặp nhiều bất lợi.
Vì vậy cần làm rõ chiến lược thu hút FDI trong thời gian tới là gì? Làm thế nào để kết nối được các DN Việt Nam với các DN FDI cùng tham gia vào chuỗi giá trị, sản xuất toàn cầu và cùng khai thác được lợi thế của các FTA thế hệ mới mang lại?
Trong Báo cáo “Tương lai số của chúng ta” do Diễn đàn Kinh tế thế giới công bố vào tháng 10/2018, ước tính đến năm 2022, kinh tế số đóng góp khoảng 60% GDP toàn cầu, cùng với đó là khoảng cách giữa nền kinh tế số và nền kinh tế thực, giữa xã hội số và xã hội thực dần xóa nhòa.
Phát triển bền vững không mâu thuẫn với tăng trưởng nhanh
Có mặt tại Diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã phát biểu khẳng định: phát triển bền vững không mâu thuẫn với tăng trưởng nhanh, ngược lại chính là nội hàm quan trọng làm nên điều kiện cần và đủ của tăng trưởng nhanh trong dài hạn, đặc biệt là trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.
Theo Thủ tướng, đây là một trong những nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. “Chúng ta phát triển phải không được bỏ lại ai ở phía sau”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo Thủ tướng, với năm 2019, Chính phủ sẽ tập trung ổn định về chính trị xã hội và củng cố nền tảng kinh tế vĩ mô lẫn vi mô vững chắc. Thực hiện được mục tiêu trên sẽ tăng khả năng chống chịu và hấp thụ các xung lực từ các biến động của nền kinh tế thế giới.
Ngoài ra, Chính phủ cũng cam kết sẽ thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các cải cách về cơ cấu, nâng cao chất lượng thể chế pháp luật và năng lực quản trị nhà nước để cải thiện tăng trưởng tiềm năng từ 7% trở lên.
Để làm được việc này, Thủ tướng cho biết: Chính phủ sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả của DN nhà nước và kinh tế hợp tác, thúc đẩy kinh tế tư nhân, làm cho khu vực FDI trở nên gắn kết hơn với khu vực kinh tế nội địa, củng cố hệ thống tài chính, hệ thống ngân hàng, tích cực xử lý nợ xấu, kiểm soát chặt chẽ bội chi và nợ công.
Đón chờ cách mạng kinh tế số, an ninh năng lượng
Theo ông Eric Sidgwick, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng châu Á (ADB) tại Việt Nam, với độ mở lớn trong khu vực, quản lý kinh tế vĩ mô của Việt Nam sẽ khó khăn hơn trong bối cảnh tình trạng suy giảm kinh tế toàn cầu.
Giám đốc ADB lưu ý, Việt Nam cần đảm bảo dự trữ và tiết kiệm nguồn lực, tiền của để đảm bảo khả năng tự cường và dẻo dai của nền kinh tế.
Ông Eric cho rằng: "Quá trình đi đến quốc gia thịnh vượng sẽ có những thăng trầm nhưng chúng ta cần đảm bảo không có những cú sốc đối với nền kinh tế".
Nhắc đến kinh tế số, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, công nghệ số sinh ra những hình thức kinh doanh mới, đồng thời các thách thức mới cũng xuất hiện. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, theo ông, là cuộc cách mạng về chính sách, về tư duy thay vì một cuộc cách mạng đơn thuần về công nghệ.
Chính sách và tư duy được nhắc đến ở đây là việc Chính phủ có sẵn sàng chấp nhận cái mới và phá bỏ cái cũ hay không. Uber ra đời thách thức những hãng taxi truyền thống, Fintech ra đời thách thức các nghiệp vụ của ngân hàng. “Nếu chấp nhận cái mới, công nghệ mới sẽ xuất hiện, người tài sẽ về và Việt Nam sẽ tạo ra cái nôi về công nghệ”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận xét.
Trước ý kiến cho rằng cách mạng công nghiệp 4.0 có thể cướp đi việc làm của con người, ông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, điều này là không đúng khi thực tế công việc là “vô hạn”. “Máy móc có thể thay thế con người làm một số việc, nhưng cũng nhiều công việc mới sẽ xuất hiện từ các cuộc cách mạng về công nghệ”, ông Hùng nói và cho rằng, việc cần thiết là đào tạo nhân lực để thích nghi với sự thay đổi về việc làm trong tương lai.
Nhìn chung, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, công nghệ số, chuyển đổi số, kinh tế số là xu thế toàn cầu, là một trào lưu “không thể đảo ngược”. Ông Hùng cho rằng, kinh tế số sẽ tạo ra điểm bứt phá, giúp tăng trưởng kinh tế, tăng năng suất lao động, giúp tăng trưởng bền vững, bao trùm, tăng cơ hội cho nhiều người tham gia vào nền kinh tế.
Chia sẻ tại hội thảo, ông John Kerry, cựu Ngoại trưởng Mỹ, Chủ tịch danh dự Quỹ Carnegie vì Hoà bình Quốc tế cho rằng, với tốc độ tăng trưởng năng lượng khá cao như hiện nay, Việt Nam cần quan tâm, thực thi những giải pháp để chủ động về năng lượng. Theo ông Kerry, việc sử dụng các nguồn năng lượng truyền thống, đặc biệt là điện than - loại hình gây ô nhiễm cao nhất - là nguyên nhân gây ra biến đổi khí hậu.
