1. David Winner – một người không phải Hà Lan từng viết một cuốn sách cực hay ca ngợi vẻ đẹp của bóng đá xứ hoa tulip có tựa đề: “Brilliant Orange: The Neurotic Genius of Dutch Football” - “Màu cam rực rỡ: Vẻ đẹp cuồng nhiệt của bóng đá Hà Lan”. Sách có đoạn lý giải: “Người Hà Lan sáng tạo ra bóng đá tổng lực là dựa vào lý thuyết tận dụng khoảng trống để có lợi cho mình. Cách chơi này bắt nguồn từ việc người Hà Lan sống trong một khu vực địa lí rất nhỏ hẹp, đất chật người đông nên họ luôn phải tìm mọi cách hiệu quả nhất để tận dụng khoảng không của mình.
Bóng đá Hà Lan cũng dựa trên nguyên tắc tinh thần tập thể, mỗi người thực hiện một nhiệm vụ nhỏ, và nếu không hoàn thành tốt nhiệm vụ, họ sẽ làm ảnh hưởng đến toàn đội. Lối chơi này xuất phát từ khi người Hà Lan bắt đầu cuộc chiến giành lại đất liền và xây dựng các con đê ngăn sóng. Đây là một thử thách rất lớn mà chỉ khi mọi người cùng nhau cố gắng hết sức mới có thể thành công. Nếu ai đó không hoàn thành tốt công việc của mình, một vùng rộng lớn của đất nước sẽ có nguy cơ bị lụt”.
2. Với triết lý “Total Football” của Rinus Michels, Frank Rijkaard, Dick Advocaat hay Marco van Basten, “Cơn lốc màu da cam” bao năm qua cuồn cuộn hình xoắn ốc, luôn ào lên nhấn chìm đối thủ, khiến những người sống dưới mực nước biển quen hướng ngực hứng bão cảm thấy tự hào.
Nhưng đi cùng với nó cũng là sự tròng trành mạo hiểm ít khi tới được bến bờ hạnh phúc. Những “Người Hà Lan bay” đã “rơi” ở World Cup 1974, 1978, 2010 ngay ngưỡng cửa thiên đường cũng vì thứ bóng đá siêu tấn công song luôn “chết” bởi hệ thống phòng ngự và những phút tròng trành mất lái ấy.
Van Gaal và Hà Lan ở World Cup này không phá bỏ truyền thống nhưng đã hướng đến một chỉnh thể cân bằng, có tính thích nghi cao theo xu thời túc cầu thế giới. Hà Lan giờ đây không chỉ đoàn kết mà còn đầy khát vọng, không chỉ tận dụng khoảng trống để tồn tại mà còn biến nó thành đất diễn thăng hoa. Bằng chứng là họ khuất phục những bậc thầy của khoảng hẹp Tây Ban Nha, chặn cơn “cơn bốc đồng” Australia và giải mã hiện tượng Chile.
3. “Tại sao người Hà Lan không đau khổ khi đội tuyển của mình thất bại bằng sự đau khổ của những người ngoại quốc khi nghĩ về nền bóng đá Hà Lan. Phải chăng sự khác biệt về cảm nhận nỗi đau cũng làm cho bóng đá Hà Lan không chiến thắng?”. Đấy là câu hỏi lớn nhất mà David Winner còn để lại trong “Màu cam rực rỡ”. Đêm nay, trước Mexico, và cả World Cup này, Van Gaal sẽ có câu trả lời?