Chứng cứ về vân tay đóng vai trò quan trọng trong điều tra tội phạm. Do vân tay tự nhiên của con người không trùng nhau và bất biến qua các giai đoạn khác nhau của đời người nên có thể được sử dụng để truy nguyên nhanh danh tính của một cá nhân.
Do vậy, bằng việc thu thập dấu vân tay tại hiện trường vụ án và so sánh với mẫu vân tay lưu trong cơ sở dữ liệu (CSDL), Cảnh sát có thể xác định nhanh được hung thủ gây án. Ngoài ra, dấu vân tay cũng có thể giúp xác định nạn nhân trong các vụ tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai…
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, từ lâu Interpol đã thành lập hệ cơ sở dữ liệu về vân tay (AFIS) và đến nay đang lưu trữ 189.000 mẫu so sánh. AFIS lưu trữ mẫu vân tay 10 ngón, có khả năng cho kết quả so sánh 1.000 mẫu/ngày, hoạt động 24/24 giờ. AFIS cũng cho phép truy nguyên được đối tượng với một số trường hợp mẫu so sánh không đầy đủ hoặc bị mờ, cũ do các lý do khách quan.
Thông qua hệ thống thông tin toàn cầu I-24/7, cảnh sát các quốc gia thành viên có thể truy cập và sử dụng các tiện ích của cơ sở dữ liệu này, đồng thời cập nhật các thông tin cần thiết để làm giàu cho CSDL. Lực lượng hành pháp các quốc gia thành viên có thể thu thập mẫu vân tay bằng thiết bị điện tử hoặc thu thập bằng biện pháp thủ công truyền thống trên giấy, rồi quét và lưu trữ dữ liệu dưới dạng điện tử theo mẫu thống nhất.
Sau đó, mẫu vân tay này được Văn phòng Interpol của nước sở tại tập hợp, kiểm tra, phân loại và gửi tới Ban Tổng thư ký Interpol để tải lên AFIS nhằm lưu trữ và trao đổi thông tin. Interpol khuyến khích các nước thành viên cập nhật thông tin, mở rộng việc sử dụng và khai thác CSDL này phù hợp với các quy định của Interpol về truy cập và xử lý dữ liệu không chỉ trong phạm vi lực lượng cảnh sát mà toàn bộ lực lượng hành pháp.
Interpol cũng xây dựng các bộ tiêu chuẩn và yêu cầu quy trình chặt chẽ để đảm bảo chất lượng các mẫu vân tay được cập nhật từ cảnh sát các quốc gia thành viên. Từ đầu năm đến nay, AFIS đã cung cấp hơn 1.200 kết quả so sánh mẫu vân tay cho Cảnh sát các nước phục vụ công tác điều tra và truy tìm nạn nhân. Thông qua AFIS, cảnh sát các nước đã thu thập được những chứng cứ và thông tin cần thiết phục vụ phá được rất nhiều vụ án, truy xét được đối tượng gây án và xác định danh tính người bị hại, người bị mất tích.
Cảnh sát thu thập mẫu vân tay. Theo đánh giá của Cảnh sát các nước, AFIS thực sự hữu dụng, đặc biệt trong việc điều tra các vụ án xuyên quốc gia, có tính quốc tế hoặc các vụ án mà đối tượng có nhiều thủ đoạn đối phó tinh vi với cơ quan chức năng. Hiện nay, ngày càng có nhiều lực lượng hành pháp các nước thành viên Interpol (trong đó có Việt Nam) thường xuyên truy cập, sử dụng hệ thống này cũng như chủ động tích hợp thông tin về vân tay thu thập được lên hệ thống CSDL. Để nâng cao tính khả thi của hệ CSDL này, từ năm 2010, Interpol tổ chức hội nghị định kỳ 2 năm/lần với sự tham gia của người đứng đầu cơ quan quản lý CSDL vân tay quốc gia của các nước thành viên và các chuyên gia hàng đầu thế giới về cơ sở dữ liệu vân tay, sử dụng chứng cứ vân tay.
Tại hội nghị này, các đại biểu sẽ thảo luận, rút ra những bài học kinh nghiệm và đưa ra các khuyến nghị để nâng cao hiệu quả hoạt động của AFIS nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Interpol cũng tăng cường phối hợp với các tập đoàn công nghệ để nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ mới nhất để AFIS liên tục được cập nhật và tích hợp nhằm cung cấp thêm nhiều tiện ích cho Cảnh sát các nước.
Theo Hoàng Đoàn
Theo Cảnh sát toàn cầu
Cảnh sát thu thập mẫu vân tay. 
