Khai ấn & Minh thề

TP - Cả nước hơn 8.000 lễ hội lớn bé, chủ yếu diễn ra trong tháng Giêng này. Đáng báo động không ít lễ hội ngày càng biến tướng, ít văn hóa và nhiều bạo lực hơn.

Nặng thì tranh cướp, giẫm đạp lên nhau, nhẹ cũng chen lấn xô đẩy, tiền lẻ nhét khắp mình thánh thần để cầu tài lộc, danh vọng và đủ thứ khác.

Dường như trong thế giới ngày càng hiện đại song đầy biến động và khó lường này, người ta lại càng tin vào thánh thần và những lời cầu khấn hơn. Hình ảnh những ngôi chùa mới mọc trên nóc chung cư cao tầng hiện đại giữa thủ đô đã phần nào minh chứng cho điều đó, dù Hà Nội đâu có thiếu chùa.

Bức tranh lễ hội đã có gam màu thương mại hóa hòng đáp ứng một nhu cầu, một trào lưu có thực ngoài xã hội. Ngoài đời đua nhau làm quan, chạy chọt để thăng quan tiến chức. Thế nên, đến lượt các đền cũng đua nhau khai ấn, thậm chí một hiện vật mới khai quật được trong di tích Hoàng thành Thăng Long cũng vừa được lôi ra khai ấn thử dịp đầu xuân Bính Thân này.Vì sao người ta lại thích làm quan đến thế ? Câu hỏi có vẻ thừa vì ai cũng biết câu trả lời của số đông là gì. Nếu làm quan mà nghèo hoặc chỉ đủ sống, con cái, họ hàng chả được nhờ vả gì, hẳn lễ hội đền Trần cũng chẳng đông đúc, tranh cướp nhau đến thế.

Đối lập với sự nổi tiếng, “ngựa xe như nước” ở Lễ hội đền Trần (Nam Định) có một lễ hội rất nhỏ chỉ ở cấp thôn tuy ít người đến nhưng vẫn được báo chí chú ý, đó là lễ hội Minh Thề ở làng Hòa Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, Hải Phòng. Lễ hội độc đáo này có từ thế kỷ 16 nhằm giáo dục đức tính liêm khiết, không tham nhũng cho các bậc quan lại thời xưa. Chủ lễ dùng dao thiêng cắt tiết gà rồi pha với rượu chia đều cho mỗi người một chén nhỏ, trước các bậc thần linh và tiên tổ,  mọi người cùng nghiêm trang hô vang lời thề: “Ai dùng của công xây dựng việc công xin thần linh ủng hộ, ngược lại người lấy của công về làm của tư, xin thần linh đả tử.... làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt”. Đáng tiếc, hơn chục năm qua kể từ khi lễ hội này được khôi phục, người cấp cao nhất đứng ra thề không tham nhũng vẫn chỉ là vị… trưởng thôn, tức chỉ là dân thề chứ quan không thề! Ông Trưởng Phòng Văn hóa Thông tin huyện Kiến Thụy cho biết, có gửi giấy mời nhưng các cán bộ thành phố đều bận nên không về dự được, sắp tới sẽ đề xuất nâng tầm hội Minh Thề lên cấp huyện cấp xã.

Trước nạn chạy chức, chạy quyền, trước quốc nạn tham nhũng nhức nhối hiện nay, thiết nghĩ rất nên giảm hẳn các loại lễ hội khai ấn đi và chú trọng tới lễ hội Minh Thề đầy ý nghĩa này.

Mong rằng sẽ bớt khai ấn đi mà thay vào đó là minh thề, mong rằng tới năm sau không chỉ có dân thề không tham nhũng nữa!