Năm 2019, nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, toàn hệ thống KBNN đã hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ được giao, cùng ngành tài chính đóng góp quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tạo đà tiếp nối thành công cho năm 2020. Hệ thống KBNN đã hoàn thành việc đánh giá thực hiện Chiến lược phát triển KBNN đến năm 2020, chuẩn bị xây dựng chiến lược phát triển giai đoạn 2021-2030; tổ chức thu ngân sách kịp thời, kiểm soát chặt chẽ các khoản chi ngân sách qua KBNN; cải cách công tác quản lý ngân quỹ nhà nước an toàn, hiệu quả, đặc biệt trong năm 2019 KBNN đã hình thành Tài khoản Kho bạc duy nhất. Qua đó, nâng cao tính an toàn, hiệu quả, góp phần tập trung NQNN, nâng cao khả năng thanh toán, tăng hiệu quả sử dụng. KBNN đã nộp vào ngân sách nhà nước số tiền 5.000 tỷ đồng từ nguồn thu hoạt động sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi. Cùng với đó, huy động vốn phù hợp với nhu cầu chi của NSNN, gắn kết công tác huy động vốn với quản lý ngân quỹ nhà nước, quản lý ngân sách, tiếp tục tái cơ cấu danh mục Trái phiếu Chính phủ theo hướng tăng kỳ hạn, giảm lãi suất và giãn đỉnh nợ; thực hiện tốt công tác kế toán thanh toán, và công tác tổng hợp lập Báo cáo Tài chính nhà nước; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; triển khai dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 đến 100% đơn vị giao dịch với KBNN cấp tỉnh; thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng cải cách, tinh gọn, hiệu lực hiệu quả. Một số chỉ tiêu quan trọng đạt được cụ thể như sau:
Tổng thu NSNN ước đạt mục tiêu vượt 5%
Bám sát dự toán thu NSNN, hệ thống KBNN đã chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan thu thực hiện quyết liệt có hiệu quả các giải pháp, biện pháp theo chỉ đạo của Bộ Tài chính và chính quyền địa phương trong công tác tổ chức thu, trao đổi, cung cấp thông tin hàng ngày; tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế để tập trung nhanh, hạch toán đầy đủ, kịp thời, chính xác các khoản thu cho các cấp ngân sách; đẩy mạnh hiện đại hóa và đa dạng phương thức thu để phấn đấu hoàn thành dự toán thu NSNN. Kết quả, tính đến hết ngày 15/12/2019, lũy kế thu NSNN trong cân đối đạt 1.414.290 tỷ đồng, bằng 100,21% so với dự toán năm 2019 được giao. Ước đến 31/12, tổng thu NSNN đạt mục tiêu vượt 5% so với dự toán được Chính phủ giao tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.
Đồng thời, với tinh thần cải cách thủ tục hành chính, KBNN chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương và đơn vị sử dụng ngân sách, hệ thống KBNN đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp tích cực để góp phần thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư, đáp ứng kịp thời nhu cầu chi tiêu của các đơn vị sử dụng ngân sách, đảm bảo quản lý chặt chẽ các khoản chi NSNN theo đúng quy định của pháp luật.
Theo đó, đối với kiểm soát chi thường xuyên, tính đến ngày 15/12/2019, hệ thống KBNN đã thực hiện kiểm soát đạt 846.353 tỷ đồng, đạt hơn 81% dự toán chi thường xuyên của NSNN qua KBNN (không bao gồm chi trả nợ, viện trợ, chi bổ sung quỹ dự trữ tài chính, dự phòng).
Thông qua công tác kiểm soát chi NSNN, các đơn vị KBNN đã phát hiện ước khoảng gần 22 ngàn khoản chi chưa đủ thủ tục theo quy định, đã yêu cầu bổ sung các thủ tục cần thiết và số tiền thực từ chối thanh toán là 79 tỷ đồng. (Dự toán chi thường xuyên năm 2019 của NSNN qua KBNN không bao gồm số tạm ứng và dự toán từ năm trước chuyển sang là: 1.042.816 tỷ đồng).
Đối với kiểm soát chi đầu tư, tính đến ngày 15/12/2019, lũy kế vốn đầu tư giải ngân thuộc kế hoạch năm 2019 kiểm soát chi qua KBNN giải ngân là: 257.455,8 tỷ đồng đạt hơn 61% kế hoạch Chính phủ giao; đạt 60% kế hoach Quốc hội giao (kế hoạch vốn 2019 Chính phủ giao cấp qua KBNN là 416.690,9 tỷ đồng; kế hoạch vốn 2019 Quốc hội giao 429.300 tỷ đồng, không bao gồm vốn cấp thẳng qua Bộ Công An, Bộ Quốc Phòng và phần cấp bù lãi suất qua Ngân hàng Phát triển và Ngân hàng Chính sách).
Thông qua kiểm soát thanh toán vốn đầu tư, hệ thống KBNN đã từ chối thanh toán hơn 90 tỷ đồng. Số tiền từ chối này là do chủ đầu tư đề nghị thanh toán khối lượng phát sinh chưa được phê duyệt, một số khoản chi chưa đủ hồ sơ theo quy định.
Hình thành Tài khoản Kho bạc duy nhất và nộp vào NSNN 5.000 tỷ đồng
Năm 2019, KBNN tiếp tục cải cách mạnh mẽ hoạt động quản lý ngân quỹ nhà nước theo hướng an toàn, công khai, minh bạc và hiệu quả. Ngay từ những tháng đầu năm, KBNN đã chủ động điều chuyển tiền gửi không kỳ hạn từ ngân hàng thương mại về Ngân hàng Nhà nước. Đặc biệt từ ngày 01/11/2019, KBNN đã thực hiện kết chuyển toàn bộ số dư cuối ngày các tài khoản của KBNN tại NHTM về tài khoản thanh toán tổng hợp tại Ngân hàng Nhà nước, hình thành Tài khoản Kho bạc duy nhất. Qua đó, nâng cao tính an toàn, hiệu quả, góp phần tập trung NQNN, nâng cao khả năng thanh toán, tăng hiệu quả sử dụng.
Cũng từ tháng 11/2019, theo quy định của Bộ Tài chính, nguồn tiền gửi có kỳ hạn của KBNN tại các NHTM bắt đầu được cơ cấu lại về số lượng, kỳ hạn và lãi suất thông qua hoạt động đấu thầu. Qua đó, đã nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, gắn quản lý ngân quỹ với quản lý nợ và hỗ trợ NHNN trong thực hiện chính sách tiền tệ.
Trong bối cảnh số dư ngân quỹ nhà nước cao, giải ngân vốn đầu tư công chậm, KBNN đã tham mưu báo cáo Bộ Tài chính điều chỉnh kế hoạch phát hành TPCP và sử dụng NQNN tạm thời nhàn rỗi cho ngân sách trung ương vay, qua đó tiết kiệm chi phí lãi vay, đồng thời gắn kết quản lý ngân quỹ với quản lý nợ. Trong năm 2019, KBNN đã nộp vào ngân sách Nhà nước số tiền 5.000 tỷ đồng từ nguồn thu hoạt động sử dụng ngân quỹ nhà nước tạm thời nhàn rỗi.
Bên cạnh đó, KBNN chủ động bám sát tình hình thu-chi NSNN và diễn biến thị trường tài chính-tiền tệ để điều hành công tác huy động vốn phù hợp với nhu cân đối của NSNN, đồng thời duy trì sự phát triển ổn định của thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP). Theo đó, KBNN trình Bộ điều chỉnh giảm nhiệm vụ huy động vốn trong năm 2019 nhằm mục tiêu tiết kiệm chi phí lãi vay cho NSNN. Tính đến ngày 15/12/2019, KBNN đã huy động được 229.418,5 tỷ đồng.
Về kỳ hạn phát hành: KBNN tập trung phát hành TPCP kỳ hạn từ 5 năm trở lên theo đúng Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội về kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020.
Về lãi suất phát hành: KBNN đã điều hành lãi suất phát hành TPCP linh hoạt, bám sát thị trường, lãi suất phát hành TPCP bình quân năm 2019 ở mức 4,51%/năm, giảm 0,20%/năm so với năm 2018.
Về tái cơ cấu danh mục nợ TPCP theo hướng an toàn, bền vững: Trong năm 2019, KBNN đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai nghiệp vụ tái cơ cấu nợ thông qua hoán đổi TPCP theo phương thức đấu thầu nhằm giãn đỉnh nợ đến hạn năm 2020-2021, đồng thời hướng tới công khai, minh bạch.
Nỗ lực tổ chức tổng hợp và lập BCTCNN đầu tiên
Thực hiện Luật Kế toán 2015, trong năm 2019 KBNN tiếp tục chủ trì, phối hợp với các đơn vị trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ khung pháp lý và theo thẩm quyền KBNN ban hành đầy đủ văn bản hướng dẫn để tổ chức vận hành việc tổng hợp và lập Báo cáo Tài chính nhà nước (BCTCNN) năm đầu tiên (năm tài chính 2018) theo đúng quy định tại Luật Kế toán.
Hệ thống KBNN từ trung ương đến địa phương đã tích cực chuẩn bị, đôn đốc các cơ quan, đơn vị liên quan cung cấp Báo cáo cung cấp thông tin tài chính. Tính đến thời điểm hiện tại, trong tổng số trên 53 nghìn đơn vị thuộc đối tượng cung cấp thông tin tài chính năm 2018 cho KBNN trên phạm vi toàn quốc, các đơn vị ở cấp tỉnh, huyện đã hoàn thành việc gửi báo cáo cho KBNN. Toàn hệ thống KBNN đã tập trung cao độ cho công tác tổng hợp Báo cáo tổng hợp thông tin tài chính huyện, BCTCNN tỉnh đảm bảo hoàn thành để báo cáo UBND tỉnh, thành phố trình báo cáo HDND trình trong tháng 12/2019. Đối với các đơn vị thuộc khối trung ương, KBNN đang tích cực đôn đốc và phối hợp để đảm bảo việc tổng hợp, lập BCTCNN trên phạm vi toàn quốc, trình Bộ, trình Chính phủ trong tháng 3/2020, trình các cơ quan của Quốc hội cùng với Báo cáo quyết toán NSNN; báo cáo Quốc hội tháng 5/2020 theo đúng quy định.
BCTCNN năm 2018 bước đầu sẽ phán ánh được quy mô tài sản và các nguồn hình thành tài sản (lũy kế) của khu vực nhà nước. Trong đó, tài sản của khu vực nhà nước chủ yếu bao gồm: tiền và các khoản tương đương tiền, các khoản đầu tư tài chính của nhà nước (vốn nhà nước tại các doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn), các khoản phải thu (từ thuế, từ việc sản xuất, cung cấp dịch vụ của các đơn vị nhà nước...); hàng hóa, vật tư, chi phí xây dựng cơ bản dở dang, tài sản cố định và vô hình đang được quản lý và theo dõi tại các đơn vị thuộc khu vực nhà nước. Tương ứng với các tài sản nêu trên, nguồn hình thành tài sản chủ yếu bao gồm nguồn vốn được tích lũy qua các năm và nguồn vay nợ. Bên cạnh đó, BCTCNN năm 2018 còn phản ánh doanh thu và chi phí (bao gồm cả số phải thu và số phải chi phát sinh trong năm theo nguyên tắc dồn tích) và thặng dư/thâm hụt trong năm tài chính của nhà nước. Ngoài ra, BCTCNN năm 2018 còn phản ánh thông tin về luồng tiền các hoạt động của NSNN. Có thể nói, việc lập và công khai BCTCNN sẽ từng bước tăng cường tính công khai, minh bạch, nâng cao trách nhiệm giải trình của nền tài chính nhà nước, phù hợp với các thông lệ và xu thế hội nhập quốc tế.
Đại biểu tham dự Hội nghị tại điểm cầu trung tâm Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn biểu dương và đánh giá cao những kết quả đạt được của KBNN trong năm 2019.
Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn yêu cầu hệ thống KBNN từ nay đến cuối năm tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục phối hợp với Tổng cục thuế, hải quan, các cơ quan tài chính phấn đấu không chỉ thu ngân sách nhà nước vượt dự toán 5% mà cả 63/63 các tỉnh, thành phố đều hoàn thành vượt dự toán; đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản; thực hiện báo cáo tài chính Nhà nước của quốc gia với chất lượng tốt nhất; làm tốt công tác khóa sổ cuối năm.
Về triển khai nhiệm vụ trong năm 2020, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn đề nghị KBNN sớm hoàn thành dự thảo Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021-2030 là bộ phận cấu thành trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và Chiến lược Tài chính – Ngân sách của quốc gia trong giai đoạn này.
Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn đề nghị KBNN thực hiện tốt công tác tổng hợp, lập báo cáo quyết toán NSNN và lập báo cáo Tài chính Nhà nước năm 2018; đẩy mạnh triển khai dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo 100% đơn vị sử dụng ngân sách giao dịch với cơ quan KBNN sử dụng Dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 trong năm 2020.
”Năm 2020 KBNN phải tập trung hoàn thành Báo cáo tài chính nhà nước năm 2018”, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn yêu cầu.
Sớm hoàn thành dự thảo Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021-2030
Tổng Giám đốc Kho bạc Nhà nước Tạ Anh Tuấn phát biểu tại Hội nghị Ông Tạ Anh Tuấn - Tổng Giám đốc KBNN cho biết, năm 2020 là năm cuối thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2016-2020, là năm có nhiều sự kiện chính trị và nhiều lễ kỷ niệm lớn của đất nước nói chung và ngành Tài chính nói riêng. Trong năm 2020 và những năm tiếp theo toàn thể cán bộ, công chức hệ thống KBNN cần phải đoàn kết, quyết tâm xây dựng và thực hiện Chiến lược phát triển Tài chính giai đoạn 2021-2030.
KBNN sẽ tiếp tục tổ chức điều hành quản lý quỹ ngân sách nhà nước đảm bảo chặt chẽ, an toàn, nâng cao vai trò, trách nhiệm của KBNN trong thực hiện nhiệm vụ tài chính - ngân sách, tăng cường quản lý chi tiêu công; Tăng cường phối hợp với các đơn vị liên quan để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân 100% vốn đầu tư xây dựng cơ bản theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
“KBNN phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ huy động vốn năm 2020 do Bộ Tài chính giao. Cùng với đó, điều hành lãi suất phát hành hợp lý, phù hợp với định hướng điều hành chính sách tiền tệ nhằm ổn định thị trường, tiết kiệm chi phí cho ngân sách; thanh toán trái phiếu Chính phủ đến hạn đảm bảo an toàn, chính xác và thuận lợi cho chủ sở hữu trái phiếu”, ông Tạ Anh Tuấn cho biết.
Ông Tuấn cho biết thêm, năm 2020, KBNN sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ các dòng công việc thuộc Đề án Tổng kế toán nhà nước về giải pháp kỹ thuật và quy trình nghiệp vụ để tiến hành triển khai các công việc về lập Báo cáo tài chính nhà nước, đảm bảo tiến độ tháng 3/2020 trình Chính phủ, các cơ quan của Quốc hội cùng với Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước; tháng 5/2020 báo cáo Quốc hội.
Cuối cùng, thay mặt Ban Lãnh đạo KBNN, Tổng Giám đốc Tạ Anh Tuấn nhiệt liệt biểu dương những nỗ lực, cố gắng, sự đóng góp công sức, trí tuệ của tất cả công chức, viên chức hệ thống KBNN, cảm ơn sự phối hợp hỗ trợ giúp đỡ có hiệu quả của các đơn vị thuộc Bộ và các ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương đã góp phần hoàn thành nhiệm vụ chung của hệ thống KBNN trong năm 2019.
Nhiệm vụ năm 2020 cũng như các năm sắp đến của hệ thống KBNN là hết sức nặng nề. Song với truyền thống đoàn kết, nhất trí và tinh thần trách nhiệm cao trong công việc của toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức hệ thống KBNN, Lãnh đạo KBNN tin tưởng rằng hệ thống KBNN sẽ vượt qua những khó khăn, thách thức, hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ mà Chính phủ và Bộ Tài chính đã giao cho hệ thống KBNN./.
Toàn cảnh Hội nghị 
