> Cô gái mồ côi mơ Thế Giới Xanh
Bạn trẻ cần trải nghiệm, khám phá. Ảnh: CTV. |
Phan Ý Ly nói: Giới trẻ bây giờ 8X, 9X là một kiểu, đến ..0X sẽ là kiểu khác tạo ra những đợt sóng mới. Mình nghĩ giới trẻ bây giờ có rất nhiều cơ hội tiếp cận thông tin và suy nghĩ thoáng hơn nhiều. Nhưng cũng chính vì tiếp nhận quá nhiều thông tin một lúc, các bạn không có độ lắng, không có thời gian để kiểm nghiệm, để nhai đi nhai lại một thông tin, để biết đâu là phần cần giữ lại, đâu là cái phù hợp với giá trị sống của mình, đâu là không.
Các bạn tiếp nhận thông tin ồ ạt, chưa kịp tiếp nhận cái này đã đến cái khác nên dễ bị biết nhiều nhưng không biết sâu, dễ xảy ra khủng hoảng.
Ly nghĩ gì về lý tưởng sống của bạn trẻ ngày nay?
Rất quan trọng vì tuổi trẻ là thời gian để các bạn thử sức mạnh về sáng tạo, về hoài bão, có thể cả sự cố thủ của mình vì đến khi bị bầm dập rồi các bạn được đời dạy một số bài học. Tôi nghĩ ước mơ, hoài bão rất tốt; còn nếu bị vùi dập ngay từ thời tuổi trẻ thì lý tưởng sống của mình dễ bị bị đóng khung và từ đấy trở đi dễ rơi vào tình trạng ai bảo gì làm nấy.
Ly có nghĩ nhiều bạn trẻ đang bị áp đặt không?
Chắc chắn, nhất là trong xã hội phương Đông. Cái đó xuất phát từ sự yêu thương con thái quá. Nhiều bậc cha mẹ yêu thương con nhưng không có đủ bản lĩnh để tin tưởng con hoặc tin tưởng vào lớp trẻ nói chung, luôn nghĩ rằng phải kiểm soát càng nhiều càng tốt. Từ cái sự thiếu tin tưởng đấy dẫn đến sự áp đặt, và từ sự áp đặt đấy có thể dẫn đến phản tác dụng.
Có vẻ như Ly đang muốn thôi thúc bạn trẻ phải sống dấn thân, thử nghiệm nhiều thứ và không đi theo lối mòn có sẵn?
Phải sống đa dạng, thử nghiệm nhiều thứ, nghĩ thử xem mình thích cái gì nhất, tại sao mình lại thích điều đó và nó mang lại điều gì trong cuộc sống của mình. Đối với tôi, mỗi ngày luôn phải khám phá cái gì đó. Với người nội trợ, mỗi ngày lại thử nghiệm một món ăn mới, thử may cái nọ cái kia, thử làm búp bê... Mình thấy ai cũng có nhu cầu sáng tạo một cái gì đấy khác với cái ngày hôm qua dù là cái đơn giản.
Tôi nghĩ một con người càng đa dạng càng tốt bởi vì cuộc sống rất ngắn, không nên để đến lúc sắp gần đất xa trời mới nói ước gì. Người ta hay tiếc những cái chưa làm, ít ai hối hận những cái mình đã làm lắm. Tôi nghĩ là một con người nhất là đang trong thời tuổi trẻ, càng thử nghiệm càng tốt, nhưng nhớ đúc kết cho mình bài học sau những lần trải nghiệm như thế, nếu không sẽ rất vô bổ.
Phan Ý Ly. |
Ly khám phá những gì?
Ở mỗi đối tượng, sự khám phá lại khác. Đương nhiên mình đang ở độ tuổi 30, chủ yếu là khám phá chính mình. Ở độ tuổi trẻ hơn, mình được học những bài học rất cơ bản về nhân sinh quan trên thế giới. Ví như mình chỉ nói một từ hạnh phúc, các em nhỏ sẽ hỏi Hạnh phúc có nghĩa là gì?. Các em không hiểu thì mình bằng mọi giá phải trả lời một cách đơn giản nhất, tự nhiên mình cũng học được nhân sinh quan của các em. Mỗi lứa tuổi có những điều thú vị khác nhau.
Ly đang độ tuổi 30 - có quá già để tự khám phá chính mình không?
Không, bởi vì quá trình khám phá và hoàn thiện kéo dài tới khi mình nhắm mắt.
Ly từng học ở Ấn Độ và Anh, quay phim ở Kenya, vậy nơi nào kế tiếp?
Chắc là Mỹ La tinh vì mình yêu dòng nhạc La tinh. Văn hóa âm nhạc và những điệu nhảy của họ làm cho mình tò mò. Mặt khác, mình thường cảm thấy sự hấp dẫn từ những nền văn hóa có bề dầy lịch sử và thay đổi hằng ngày hơn là những gì đã chững lại rồi. Nó như một bức tranh được chụp xong và chỉ ở đấy thôi. Một bức tranh đang được vẽ và mình quan sát sẽ thấy thích hơn.
Cảm ơn Ly.
Phan Ý Ly từng học khoa Tâm lý ở Banlarho Ấn Độ, nhưng về Việt Nam, đi làm cho dự án xóa đói giảm nghèo của Liên Hợp Quốc ở Hà Giang. Sau đó, Ly sang học ngành nghệ thuật cộng đồng ở Anh, sang xóm liều Kebia ở Kenya (châu Phi) thực tập. Tuổi 25, Ly đạo diễn phim Thảo nguyên xanh tươi về cuộc sống của trẻ em nghèo ở bãi giữa sông Hồng (Hà Nội). 26 tuổi, Ly thực hiện dự án Cuộc đời tôi - cách nhìn của tôi. Tuổi 27, Ly đem mô hình phát triển cộng đồng giảng dạy ở các lớp đại trà ở Hà Nội. Tuổi 28, Ly là nữ đạo diễn duy nhất trong 5 đạo diễn được chọn trong dự án làm phim của Discovery. Ly thành lập và làm Giám đốc Trung tâm Sáng tạo và phát triển cộng đồng Lifeart lúc 29 tuổi. |
Trung Nguyên thực hiện