Ông nông dân khác bơi thuyền xuôi sông giăng lưới, trở về hớn hở kể: “Dưới đó, bà con đào ao nuôi cá tra trúng lắm, nhiều người xây được nhà lầu”. Nói thế ông cũng đã ham nuôi cá tra. Rồi ông đào ao nuôi cá tra thật.
Có người bảo: Tiểu nông mà, hay bắt chước.
Thế nhiều hoặc rất nhiều phong trào “nhân rộng mô hình” là do nông dân chăng? Một địa chỉ nào đó thuộc lĩnh vực nào đó làm việc có kết quả cao, vượt được những khó khăn mà nhiều nơi khác không vượt được lập tức trở thành điển hình của lĩnh vực ấy, và nhiều nơi được đưa đến học tập để “nhân rộng mô hình”.
Thực tế chưa “mô hình nhân rộng” nào thành công bởi tính đặc thù của các điều kiện chủ quan và khách quan, không có công thức chung giải quyết khó khăn. Nên chẳng hạn, ông Bill Gate sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm đấy mà có ai làm được như ông đâu?
Lại có người bảo: Do tư duy phong trào.
Vậy làm nhà làm cửa có ai hô hào phong trào chăng? Một thời tường quét vôi vàng cửa sơn xanh phổ biến từ thành thị đến nông thôn. Một thời tường tô đá rửa từ công sở đến nhà riêng. Bây giờ, đi từ Nam ra Bắc gặp chóp nhọn. Không rõ phong cách kiến trúc của dân tộc nào, thời đại nào, mang ý nghĩa gì nhưng chắc chắn không phải kiến trúc Việt Nam, có nhà lớp lớp chóp nhọn còn gắn thêm que nhọn bên trên trông như một chồng mũ của phường tuồng.
Đến đây, có người thông thái bảo: Do tự phát.
Thì lại nhớ một nữ vận động viên của ta trên đấu trường ngoài nước, khi đoạt thành tích cao, đã bất ngờ hai tay giương cao lá cờ Tổ quốc chạy quanh sân vận động. Hoàn toàn bộc phát, rất tự nhiên, chị chạy say sưa và do đó rất đẹp. Quả là giây phút thần tiên đã khắc sâu vào tâm trí nhiều người chứng kiến.
Nhưng sau đó nhiều năm, lại thấy nhiều vận động viên khi giành được kết quả mong muốn cũng hai tay cầm cờ chạy quanh sân hoặc đứng một chỗ phất lên, đôi khi chỉ khoác vội lên người. Không còn vẻ đẹp thần tiên của sự tự phát ban đầu nữa, đã thấy có sự chuẩn bị.
Tóm lại, chỉ là tật hay bắt chước!
