Các bức ảnh do Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và chiến lược (CSIS) tại Washington cung cấp cho thấy công việc chế tạo chiếc tàu sân bay của Trung Quốc trong 6 tháng qua tại xưởng đóng tàu Giang Nam, gần TP Thượng Hải.
Trung Quốc chưa chính thức xác nhận thông tin họ đang đóng tàu sân bay thứ ba, nhưng báo chí nước này đã ngụ ý nói về điều đó. Thời gian và quy mô chương trình đóng tàu sân bay được coi là bí mật nhà nước của Trung Quốc.
Lầu Năm góc tuần trước nói rằng Trung Quốc đã bắt đầu chế tạo tàu sân bay thứ ba, nhưng đến giờ mới xuất hiện những hình ảnh đầu tiên.
Quân đội các nước phương Tây và châu Á cũng như giới phân tích an ninh khu vực đang tìm kiếm thông tin về tàu sân bay được chờ đợi là lớn nhất và hiện đại nhất của Trung Quốc này.
Nỗ lực tự thiết kế và chế tạo tàu sân bay quy mô lớn được coi như phần cốt lõi của nỗ lực hiện đại hóa quân đội Trung Quốc. Hàng loạt bài báo của Reuters gần đây cho thấy nỗ lực này đang thách thức vị trí hàng đầu mà Mỹ chiếm lĩnh suốt mấy chục năm qua ở Đông Á.
Các hình ảnh vệ tinh của CSIS cho thấy một phần, có vẻ là phần đuôi của tàu sân bay, với phần sàn trước rộng 30m và thân tàu rộng 41m, và cần cẩu lơ lửng bên trên.
Những hình ảnh đó cho thấy chiếc tàu sân bay mà Trung Quốc gọi là Type 002 này nhỏ hơn các tàu sân bay hơn 100.000 tấn của Mỹ , nhưng lớn hơn tàu sân bay Charles de Gaulle khoảng 42.500 tấn của Pháp, theo các nhà phân tích.
“Thông tin cụ thể về Type 002 vẫn rất hạn chế, và điều có thể quan sát ở Giang Nam phù hợp với thông tin con tàu sân bay thứ 3 đang được chờ đợi của Hải quân Trung Quốc”, nhà phân tích Matthew Funaiole, công tác tại CSIS, nói với Reuters. Ông cho biết những bức ảnh chụp năm ngoái chưa đầy đủ, nhưng giờ rõ ràng công việc chế tạo con tàu đó đang diễn ra.
“Những điều chúng ta có thể nhìn thấy nói lên rằng rất nhiều hoạt động đã diễn ra trong khoảng 6 tháng qua. Dường như đó là con tàu sân bay thứ ba, và nếu không phải thì khó giải thích con tàu cỡ lớn đó là tàu gì”, ông Funaiole nói.
Thứ 6 tuần trước, báo cáo thường niên của Lầu Năm góc về quá trình hiện đại hóa quân đội Trung Quốc nói rằng tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc sẽ lớn hơn 2 con tàu đầu tiên và sẽ được trang bị hệ thống máy phóng để giúp máy bay tăng tốc trong quá trình cất cánh.
“Thiết kế đó sẽ hỗ trợ các máy bay chiến đấu nhiều hơn, các máy bay cảnh báo sớm và các hoạt động bay nhanh”, báo cáo viết.
Ông Funaiole và các nhà phân tích khác nói rằng chưa rõ máy phóng đó là loại máy chạy bằng hơi nước truyền thống hay hệ thống điện từ hiện đại hơn.
Chưa rõ tàu sân bay Types 002 có chạy bằng nhiên liệu hạt nhân hay không. Trung Quốc có 10 tàu ngầm hạt nhân, nhưng cho đến nay chưa có tàu nổi nào chạy bằng động cơ hạt nhân. Một số nhà phân tích cho rằng Trung Quốc chưa sẵn sàng cho công nghệ này.
Nhà phân tích an ninh Ian Storey, công tác tại Singapore, nói rằng tàu sân bay quy mô lớn như vậy sẽ khiến một số nước láng giềng của Trung Quốc lo ngại và làm sâu sắc hơn quan hệ với Mỹ.
“Khi hoàn thành, nó sẽ lấn át bất kỳ tàu chiến nào của các nước châu Á, kể cả của Ấn Độ và Nhật Bản”, ông Storey nói. “Nó là một chỉ dấu nữa cho thấy Trung Quốc đang trỗi dậy để trở thành một cường quốc trên biển mạnh nhất”, ông Storey đánh giá.
Hai tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc tương đối nhỏ, chứa được khoảng 25 máy bay, chưa bằng một nửa so với các tàu sân bay của Mỹ. Con số đó không chỉ hạn chế loại máy bay mà cả lượng vũ khí và nhiên liệu chúng có thể chở theo.
Tàu sân bay đầu tiên là Liêu Ninh vốn là một tàu cũ thời Liên Xô mà Trung Quốc mua lại từ Ukraine. Tàu sân bay thứ 2 (chưa có tên) được thiết kế dựa trên tàu Liêu Ninh và được hạ thủy từ năm 2017.
Tàu Liêu Ninh được sử dụng làm nơi huấn luyện cho các sĩ quan và binh lính về cách sử dụng tàu sân bay. Nhưng vào tháng trước, báo chí nhà nước Trung Quốc nói rằng con tàu này “đang bắt đầu thực hiện nhiệm vụ chiến trường sau khi được nâng cấp và trải qua huấn luyện tích cực”.
Tàu sân bay thứ 2 đã được đưa ra biển hoạt động thử nghiệm, nhưng dự kiến đến năm 2020 mới được đưa vào biên chế. Con tàu này hiện đang ở TP Đại Liên.
Báo chí Trung Quốc dẫn lời các chuyên gia nói rằng nước này cần ít nhất 6 tàu sân bay. Mỹ hiện có 11 tàu sân bay.
