Xin chuộc nhà, giá gấp đôi cũng không được
Báo Tiền Phong số ra ngày 10/6/2019 đăng bài “Thi hành án bán nhà giá bèo, dân kêu cứu”. Đây là vụ bà Phạm Thị Kim Hà dùng bìa đỏ căn nhà 50C đường Phạm Hồng Thái (TP Buôn Ma Thuột) đứng tên bà Hà, ủy quyền cho chị TT. con gái bà ký hồ sơ vay 380 triệu đồng. Nợ quá hạn kéo dài, ngân hàng tính lãi gấp đôi nợ gốc. Ngày 23/8/2017 Tòa xử sơ thẩm, ra bản án số 30/2017 buộc chị TT. phải trả tổng cộng hơn 1,177 tỷ đồng.
Bà Hà đến báo Tiền Phong kêu cứu, trình bày tròn 3 tháng sau khi Chi cục Thi hành án Dân sự (CC THADS) TP.Buôn Ma Thuột tổ chức bán đấu giá nhà vào ngày 22/2/2019, bà Hà mới biết nhà mình đã bị bán. Bà tố bị cán bộ CC THADS lừa ký giấy tờ trong lúc bà đưa con gái chuyển dạ lên bàn sinh, khiến căn nhà trị giá 2 tỷ về tay người khác với giá chỉ gần 736 triệu đồng. Bà khóc xin, chủ mới bảo dù bà chuộc nhà lại với giá gấp đôi cũng không được.
Từ đó đến nay gia đình bà Hà gửi hàng trăm đơn tố cáo đến khắp các cơ quan địa phương, trung ương. Phía CC THADS 2 lần phải dừng kế hoạch cưỡng chế lấy nhà giao cho bên mua vì lệnh trên bảo ngưng chờ xem xét. Ngày 30/10/2019, Phó viện trưởng phụ trách kiểm sát án dân sự Viện KSND tỉnh Đắk Lắk cho báo Tiền Phong biết tuy Chấp hành viên CC THADS có một số vi phạm, thiếu sót, nhưng gia đình bà Hà vẫn sẽ phải giao tài sản cho người trúng đấu giá theo đúng quy định pháp luật.
Các “thiếu sót” của CC THADS được Viện KSND tỉnh chỉ ra trong bản Kết luận số 756/KL-VKS-P11 ký ngày 9/10/2019, gồm: 1, Giao các quyết định thi hành án cho mẹ con bà Hà chậm 2 ngày; Không thông báo tài sản kê biên cho cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm; Chậm ký hợp đồng bán đấu giá tài sản; Không thông báo về THA cho chồng bà Hà là người bảo lãnh tài sản; Cho đương sự thỏa thuận lựa chọn nơi bán đấu giá chưa phù hợp với nội dung ủy quyền. Viện KSND tỉnh yêu cầu CC THADS phải tổ chức họp đơn vị để kiểm điểm rút kinh nghiệm, làm rõ nguyên nhân, chỉ đạo Chấp hành viên tiến hành giao sớm tài sản cho người trúng đấu giá.
Gia đình bà Hà gửi đơn lên Tòa và Viện KSNDTC. Ngày 27/9/2019 Tòa án nhân dân Cấp cao tại Đà Nẵng có Giấy xác nhận số 42/GXN cho biết sẽ tiến hành xem xét đơn đề nghị kháng nghị bản án sơ thẩm số 30/2017 của Tòa án nhân dân TP Buôn Ma Thuột. Viện KSNDTC cũng tiếp nhận hồ sơ, lấy lời khai của bà Hà để thẩm định lại các vấn đề liên quan.
Mẹ con cùng khóc, vẫn... ra đường
Giữa tháng 10/2019, bà Phạm Thị Nhung (73 tuổi) cùng con trai là Nguyễn Văn Du (28 tuổi) đến báo Tiền Phong khóc kể về việc Chi cục THADS huyện Đắk Song đã bán cả 2 căn nhà của cả 2 mẹ con bà, dù riêng tiền bán nhà anh Du đã dư trả nợ ngân hàng.
Kết quả xác minh của báo Tiền Phong cho thấy: Sau khi người bố bệnh binh ốm nặng qua đời, Du phải nghỉ học sớm giúp mẹ kiếm sống. Anh vừa làm nông vừa học bổ túc phổ thông, tốt nghiệp đại học xong về vay vốn làm kinh tế trang trại, tham gia công tác Đoàn địa phương, được kết nạp Đảng, là Bí thư chi đoàn tổ dân phố 4, ủy viên Ban chấp hành Đoàn thị trấn Đức An huyện Đắk Song. Có 4 hecta rẫy cách nhà hơn chục km, anh siêng năng làm lụng nhưng rủi ro liên tục mất mùa, mất giá nên mất sạch khoản tiền vay ngân hàng 1 tỷ đồng thời hạn 12 tháng.
Để vay được 1 tỉ này, Du thế chấp cả bìa đỏ nhà anh và bìa đỏ mượn của nhà mẹ. Quá hạn Du không trả được nợ, ngân hàng ACB kiện ra Tòa. Theo thỏa thuận tại Tòa, vợ chồng anh Du phải trả ngân hàng hơn 1,116 tỷ đồng cả gốc và lãi. Đấu giá tài sản, riêng nhà anh Du đã bán được 1,380 tỷ đồng, thừa trả nợ ngân hàng. Tuy nhiên, CC THADS bán luôn nhà của bà Nhung để trả 2 khoản nợ khác mà anh Du đã vay trong dân tổng cộng gần 600 triệu đồng, không thế chấp tài sản, cũng đã có bản án.
Bà Nhung khẳng định tài sản của bà không liên quan gì với 2 khoản vay ngoài của vợ chồng anh Du. Thương con, bà đã nhiều lần cam kết sẽ xoay xở để trả 2 món nợ gần 600 triệu cho con trai, đừng bán căn nhà bà không hề thế chấp, mà không được. Quá trình đấu giá đầy dấu hiệu thao túng, tiêu cực, dẫn đến lô nhà đất trị giá gần 3 tỷ ở mặt đường quốc lộ 14 của bà đã bị bán với giá chỉ có 1,559 tỷ đồng.
Ngày 4/4/2018 Viện KSND tỉnh Đắk Nông ra Quyết định kháng nghị số 1185/QĐ-VKS nhận định việc CCTHADS huyện Đắk Song tổ chức bán đấu giá nhà bà Nhung có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Do “những vi phạm được phát hiện là nghiêm trọng”, nên Viện đã yêu cầu CCTHADS phải hủy phần quyết định cưỡng chế kê biên đối với nhà bà Nhung, và có biện pháp khắc phục ngay vi phạm trong việc tổ chức bán đấu giá.
Ngày 27/8/2019 Viện KSNDTC có công văn số 3878/VKSNDTC-V11 (CV 3878), trả lời công văn số 2180/BTP-TCTHADS của Bộ Tư pháp, để thống nhất chỉ đạo việc thi hành án (THA) của ông bà Du-Phương, liên quan tới bản kháng nghị của Viện KSND tỉnh Đắk Nông. Quan điểm của Viện KSNDTC, là “không đủ căn cứ để hủy kết quả bán đấu giá” nên để bảo vệ quyền lợi bà Nhung, Tổng cục THADS Bộ Tư pháp cần “hướng dẫn chi tiết để Cục THADS tỉnh Đắk Nông tiến hành cho các bên đương sự thỏa thuận lại trước khi thực hiện việc thanh toán, xử lý tiền bán đấu giá ...”.
Ngày 11/9/2019 Tổng cục THADS có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ số 3032/TCTHADS-NV1, giải thích việc dùng tài sản của bà Nhung để trả nợ cho 2 món vay ngoài của anh Du là chưa phù hợp. Tuy nhiên, tiền bán nhà anh Du chia ra trả cho cả 3 món vay thì sẽ thiếu nợ gốc ngân hàng 580 triệu đồng, nên phần tiền đó sẽ lấy từ tiền bán nhà bà Nhung.
Mẹ con bà Nhung, anh Du khóc tại báo Tiền Phong 
