Sau cuộc hội đàm ngày 17/11, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Philippines Benigno Aquino III bên lề Hội nghị cấp cao APEC nhất trí chính thức thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam - Philippines.
Tuyên bố chung được đưa ra hôm nay (19/11) vạch ra định hướng tăng cường hợp tác song phương trên 7 lĩnh vực, bao gồm: chính trị; kinh tế; quốc phòng, an ninh, tư pháp và thực thi pháp luật; biển và đại dương; văn hóa xã hội; khoa học – kỹ thuật.
Trong hợp tác quốc phòng, an ninh, tư pháp và thực thi pháp luật, hai bên sẽ duy trì các cuộc họp thường niên của Nhóm Làm việc chung về Hợp tác Quốc phòng Việt Nam – Philippines cấp Trợ lý Bộ trưởng/Cục trưởng Cục Đối ngoại và Đối thoại Chiến lược Quốc phòng Việt Nam – Philippines cấp Thứ trưởng Quốc phòng.
Hai bên sẽ triển khai các thỏa thuận và cơ chế hợp tác hiện có, trong đó có Thỏa thuận về hợp tác quốc phòng, nhằm tăng cường hợp tác giữa các lực lượng quân, binh chủng hai nước. Hai bên sẽ tiến hành các hoạt động tăng cường năng lực và củng cố sự tin cậy lẫn nhau, tiến tới thực hiện các hoạt động chung giữa Hải quân hai nước trên thực tế với thời gian và hình thức phù hợp. Thúc đẩy hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong việc tham gia các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc. Đẩy mạnh hợp tác tại các diễn đàn quân sự và quốc phòng đa phương như ADMM, ADMM+, ARF, ACDFIM và các diễn đàn khác.
Tăng cường hợp tác nhằm nâng cao năng lực của cả hai bên trong việc đối phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống, đặc biệt là khủng bố quốc tế và tội phạm xuyên quốc gia. Tiến hành các hoạt động hợp tác như: định kỳ tiến hành các cuộc họp của Nhóm Làm việc chung (cấp Thứ trưởng), trao đổi thông tin và kinh nghiệm, trao đổi đoàn đào tạo và nâng cao năng lực, tăng cường hợp tác trong các khuôn khổ đa phương như INTERPOL, ASEANAPOL, SOMTC, AMMTC… giữa Bộ Nội vụ và Chính quyền địa phương Phi-líp-pin, Cảnh sát quốc gia Philippines, Trung tâm phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, Hội đồng an ninh quốc gia Philippines và Bộ Công an Việt Nam và các cơ quan thuộc Bộ Công an.
Hai bên cam kết không cho phép bất kỳ tổ chức hay cá nhân nào sử dụng lãnh thổ của nước này để tiến hành các hoạt động bất hợp pháp làm tổn hại lợi ích của nước kia.
Về tăng cường hợp tác về luật pháp và tư pháp, hai bên sẽ đàm phán và tiến tới ký kết thỏa thuận về dẫn độ, chuyển giao người bị kết án tù, tương trợ tư pháp về hình sự cũng như các thỏa thuận về pháp luật và tư pháp khác.
Trong hợp tác biển và đại dương, hai bên sẽ tăng cường hợp tác song phương và khu vực giữa các cơ quan quản lý an toàn hàng hải và chấp pháp biển thông qua đối thoại và các hoạt động phối hợp, hợp tác thực chất và xây dựng năng lực với phương châm coi hợp tác biển và đại dương là lĩnh vực hợp tác chủ chốt trong quan hệ hai nước.
Hai nước sẽ tổ chức luân phiên phiên họp của Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam - Philippines về hợp tác biển và đại dương cấp Thứ trưởng Ngoại giao 2 năm một lần hoặc theo đề nghị của mỗi bên. Qua Uỷ ban Hỗn hợp này, hai bên sẽ cùng triển khai các dự án và hoạt động chung nhằm thúc đẩy hợp tác biển và đại dương phù hợp với nghĩa vụ theo luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS. Uỷ ban hỗn hợp sẽ định kỳ giám sát tiến độ các dự án đã thỏa thuận.
Hai bên cam kết thực hiện cách tiếp cận dựa trên các quy định và nguyên tắc trong việc thúc đẩy một khuôn khổ ổn định về an ninh an toàn hàng hải và thúc đẩy việc thực hiện hài hòa tại khu vực chịu sự điều chỉnh theo các nguyên tắc và công ước được thừa nhận rộng rãi, bao gồm các công ước và quy định của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) và các tổ chức liên quan nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản và trật tự trên biển.
Hai bên sẽ tiếp tục triển khai các thỏa thuận hợp tác giữa Cảnh sát Biển Việt Nam và Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines và các cơ quan liên quan khác của hai nước, trong đó có việc duy trì đường dây nóng giữa các cơ quan nói trên; triển khai kịp thời và đánh giá định kỳ về các thỏa thuận hợp tác hiện có về ứng phó sự cố tràn dầu và tìm kiếm cứu nạn trên biển.
Việt Nam và Philippines sẽ tiếp tục thúc đẩy các cơ chế và hoạt động hợp tác trong lĩnh vực nghề cá như trao đổi chuyên gia và thông tin về kỹ thuật nuôi trồng thủy hải sản và tăng cường năng lực cho ngư dân để bảo đảm việc bảo vệ và quản lý bền vững các nguồn lợi hải dương trong các vùng biển của mỗi nước và phù hợp với luật pháp hiện hành.
Duy trì đường dây nóng giữa Cơ quan nghề cá và nguồn lợi thủy sản Philippines và Cục kiểm ngư Việt Nam để phòng ngừa, ngăn chặn và xóa bỏ các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUUF) và bảo đảm việc bảo vệ các quyền và lợi ích cho ngư dân của cả hai nước trong các vụ việc này.
Hai bên sẽ thúc đẩy hợp tác biển tại biển Đông trên cơ sở phù hợp với các quy định và luật pháp mỗi nước và luật pháp quốc tế, bao gồm tổ chức các hoạt động chung phù hợp tại các khu vực đã được hai bên nhất trí ở biển Đông theo tinh thần thắt chặt hơn nữa quan hệ hữu nghị và hợp tác gần gũi giữa hai nước.
Trong lĩnh vực hợp tác đa phương, hai bên cam kết tăng cường trao đổi, hợp tác, phối hợp và ủng hộ lẫn nhau; Tái khẳng định cam kết đối với nguyên tắc giải quyết tranh chấp lãnh thổ và tranh chấp về quyền tài phán bằng biện pháp hòa bình, cũng như đảm bảo an toàn, an ninh và tự do hàng hải và hàng không ở biển Đông, phù hợp với các nguyên tắc đã được thừa nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS).
Hai bên tái khẳng định cam kết xử lý những khác biệt ở biển Đông trên tinh thần hữu nghị và xây dựng, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, thực hiện kiềm chế không có các hành động làm phức tạp hoặc leo thang căng thẳng gây ảnh hưởng tới hòa bình, ổn định ở khu vực.
Hai bên sẽ thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử ở Biển Đông (DOC) ký giữa ASEAN và Trung Quốc trên cơ sở tham vấn với Trung Quốc và ASEAN, và sớm khởi động đàm phán thực chất, chính thức nhằm sớm hoàn tất một cách hiệu quả Bộ Quy tắc ứng xử ở biển Đông (COC).
Chủ động đẩy mạnh và tham gia hiệu quả vào Diễn đàn Hàng hải ASEAN (AMF), diễn đàn Hàng hải ASEAN Mở rộng (EAMF) và các diễn đàn khu vực liên quan nhằm tăng cường hợp tác hàng hải cũng như thảo luận các biện pháp đảm bảo an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, huy động chuyên môn và sự trợ giúp của các chuyên gia pháp lý hàng hải nhằm thúc đẩy các giải pháp cho các thách thức và vấn đề mới trong lĩnh vực hàng hải, đóng góp cho hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực.
