Theo TTCP, thời gian qua, đầu tư ở Hà Tĩnh tăng nhanh, góp phần chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp –xây dựng, tăng thu ngân sách nhà nước. Việc đầu tư, xây dựng dự án khu kinh tế (KKT) Vũng Áng nói chung và triển khai thực hiện dự án Formosa đã trực tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương…
Tuy nhiên, trong quản lý đầu tư còn một số sai phạm, khuyết điểm, cụ thể: việc bố trí vốn theo kế hoạch đạt thấp so với tổng mức đầu tư được phê duyệt, chỉ đạt 44,28%, một số dự án đã triển khai đầu tư nhưng thiếu vốn. Việc giao nhận thầu thi công xây lắp bằng hình thức đấu thầu hạn chế hoặc chỉ định thầu chiếm tỷ lệ cao, vi phạm Luật Đấu thầu và Luật Xây dựng với số lượng lớn (390 gói thầu xây lắp); bộc lộ nhiều hạn chế trong tổ chức đấu thầu dẫn đến thiếu tính cạnh tranh, minh bạch. Bên cạnh đó, tình trạng chậm tiến độ các gói thầu quá lớn, có 557/1.120 gói thầu chậm tiến độ, chiếm 49,73%.
Đáng chú ý, qua thanh tra đã phát hiện Ban quản lý KKT Vũng Áng cấp giấy chứng nhận đầu tư với thời hạn 70 năm cho nhà đầu tư Cty TNHH gang thép Hưng Nghiệp Formosa khi chưa được Chính phủ đồng ý, vi phạm Luật Đầu tư năm 2005.
Không chỉ vậy, Ban quản lý KKT Vũng Áng còn áp dụng chính sách ưu đãi đầu tư để Cty Formosa chỉ phải nộp tiền thuê đất 55 năm và được miễn tiền thuê đất 15 năm. Theo hợp đồng giữa Ban quản lý KKT Vũng Áng và Cty Formosa, Cty này đã thuê hơn 29 triệu m2 đất và gần 13 triệu m2 mặt nước với giá tiền thuê đất là 80 đồng/m2/năm và tiền thuê mặt nước 10 triệu đồng/km2/năm. Theo TTCP, việc xác định tiền thuê đất nêu trên là chưa chính xác, căn cứ các quy định thì phải thu thêm của Formosa ít nhất 46 tỷ đồng.
Ngoài ra, TTCP cũng xác định công tác bồi thường giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Formosa năm 2008 – 2009 tại 5 xã thuộc huyện Kỳ Anh đã xảy ra khuyết điểm, vi phạm trình tự thủ tục thu hồi đất. Đoàn thanh tra cũng phát hiện tổng diện tích đất thu hồi thực tế và tổng diện tích ghi trong quyết định thu hồi vênh nhau hơn 302 ha (thực tế thu hồi là 1.393,7 ha; trong quyết định thu hồi là 1.695,5 ha). Mặt khác, TTCP cho rằng cần làm rõ dấu hiệu thiếu minh bạch trong việc chi trả 32,94 tỷ đồng tiền bồi thường 90,48 ha đất ghi “đất tranh chấp” cho các hộ gia đình, cá nhân mà chưa kiểm tra, làm rõ về việc tranh chấp.
Ngoài những vi phạm liên quan đến dự án của Formosa, TTCP cũng xác định trong việc quản lý đất đai nói chung và đất lâm nghiệp nói riêng tại một số huyện có dấu hiệu buông lỏng quản lý trong thời gian dài; công tác thu hồi đất tại huyện Kỳ Anh tiềm ẩn gây thất thoát ngân sách, gây khiếu kiện; trong quản lý đối với một số dự án khai thác khoáng sản cũng còn để xảy ra tồn tại, thiếu sót… Qua thanh tra phát hiện tổng số tiền sai phạm lên đến hơn 493 tỷ đồng.
Cùng với kiến nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân liên quan tới sai phạm, TTCP kiến nghị xem xét, xử lý việc cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Cty Formosa.
Theo TTCP, Cty Formosa chưa kê khai và chưa nộp 136,7 tỷ đồng tiền thuế tài nguyên vào ngân sách nhà nước; phí bảo vệ môi trường còn thiếu 53,8 tỷ đồng (phát sinh đến 31/3/2013).
Giao Hà Tĩnh tiếp tục thực hiện các kết luận thanh tra
Bên lề buổi họp báo Chính phủ ngày 2/3, trả lời câu hỏi của báo chí về kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản và quản lý, sử dụng đất đai đối với một số dự án trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, trong đó có dự án Formosa, ông Nguyễn Văn Nên, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, cho biết: Sau khi cuộc thanh tra kết thúc, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã cho ý kiến. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ ban hành hai công văn với nội dung hoan nghênh tinh thần thanh tra một cách khách quan. Cùng với đó, Thủ tướng giao cho UBND tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục thực hiện các kết luận theo thanh tra, tức là thống nhất cơ bản các vấn đề thanh tra.
Ngoài ra, Thủ tướng thống nhất với đề nghị của Bộ KH&ĐT về thời gian cấp giấy phép đầu tư là 70 năm; thống nhất với đề xuất của Bộ Tài chính về các chính sách về pháp luật, thuế…Văn Kiên
