Có người nhà bên Mỹ gửi về số tiền 10.000 USD, sau khi làm thủ tục nhận tại Ngân hàng Xuất Nhập Khẩu Việt Nam - Eximbank, bà Thanh, quận 6, TP HCM dự định gửi ngân hàng hưởng lãi. Nhân viên thông báo lãi suất gửi USD từ ngày 28/9 chỉ còn 0,25% thay vì mức 0,75% như trước, còn tiền đồng nếu gửi 13 tháng được hưởng lãi 7,5% một năm. Sau một hồi đắn đo, cân nhắc, bà quyết định chuyển sang gửi tiền đồng kỳ hạn 13 tháng.
Với khoản tiền 10.000 USD, nếu chưa có ý định dùng mà chỉ gửi tiết kiệm, bà Thanh chuyển ra tiền đồng sẽ hưởng lợi tức tốt hơn sau khi đã tính cả trượt giá và kỳ vọng lạm phát. Gửi 10.000 USD vào ngân hàng, sau hơn một năm mà tỷ giá không tăng, tức số tiền gốc giữ nguyên, còn tiền lãi chỉ nhận được khoảng 27 USD, tương đương 609.000 đồng (10.000 USD x 0,25%/12 x 13).
Trong khi nếu chuyển số USD này sang tiền đồng được 225 triệu đồng (quy đổi tỷ giá 22.500 đồng) và gửi với lãi suất 7,5% sẽ thu về được số lãi gần 18,3 triệu đồng sau 13 tháng. Nếu trừ lạm phát thì số tiền lãi thực nhận vẫn cao hơn nhiều so với sự sinh lời khi gửi USD.
Trường hợp cho là tỷ giá tăng thêm 2% sau một năm, thì lợi tức khi gửi bằng USD vẫn thấp hơn tiền đồng. Vào thời điểm gửi, số tiền 10.000 USD tương đương 225 triệu đồng (tỷ giá 22.500 đồng), đến khi đáo hạn tỷ giá tăng thêm 2% thì số tiền 10.000 USD quy đổi sẽ tương đương 229,5 triệu đồng (tăng 4,5 triệu đồng). Tính thêm cả tiền lãi 27 USD (tương đương 619.650 đồng), số tiền chênh lệch bà Thanh được hưởng là gần 5,2 triệu đồng, vẫn thấp xa so với số tiền lãi 18,3 triệu đồng gửi bằng VND.
"Tuy nhiên, với trường hợp người dân có nhu cầu dùng USD cho việc đi chữa bệnh, đi du lịch hoặc gửi tiền cho con học tập ở nước ngoài... có thể tự cân nhắc lại vì bán đi có thể hơi khó mua lại", chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu nói.
Số liệu Tổng cục Thống kê mới công bố cho thấy chỉ số giá tiêu dùng từ đầu năm đến nay tăng 0,4%, thấp nhất 10 năm qua và cách xa chỉ tiêu 5% Quốc hội duyệt. Từ đầu năm đến nay, tỷ giá đồng Việt Nam và đôla Mỹ đã tăng 5% sau các đợt điều chỉnh của Ngân hàng Nhà nước và cơ quan này cam kết giữ ổn định cho tới những tháng đầu năm sau. Với diễn biến này của lạm phát và tỷ giá, cộng với sự hấp dẫn của lãi suất tiền đồng, các chuyên gia cho rằng quyết định của bà Thanh là dễ hiểu.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cho biết, ngay sau khi thực hiện động thái cắt giảm lãi suất tiền gửi USD xuống 0% với doanh nghiệp và 0,25% với cá nhân, cơ quan này đã giao cho một bộ phận theo dõi sát tình hình và yêu cầu các ngân hàng thương mại báo cáo nhanh hằng ngày để kịp thời xử lý.
Các ngân hàng thương mại trên địa bàn thành phố cho biết bước đầu có sự dịch chuyển từ tiền USD sang tiền VND. Ngày 28/9, các doanh nghiệp đã bán USD cho ngân hàng khá nhiều, con số thống kê chưa chính thức thì lượng bán ngoại tệ này tăng lên gấp 2-3 lần so với những ngày trước. Với tiền gửi tiết kiệm bằng USD cũng đã có người dân bán ra để lấy VND gửi với lãi suất cao hơn.
Ông Nguyễn Thanh Toại, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Á Châu cho rằng, thời gian gần đây, nhiều ngân hàng đã tăng lãi suất huy động tiền đồng để thu hút khách gửi tiền. Động thái giảm lãi suất huy động đôla Mỹ của Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm bớt áp lực tăng lãi suất tiền đồng và tạo mức chênh lệch hấp dẫn để khuyến khích người dân không nắm giữ USD.
Hơn nữa, theo ông Toại không chỉ sau động thái giảm lãi suất này mà trước đó, từ khi Nghị định 65 đi vào thực tiễn với những biện pháp xử phạt mạnh tay với hoạt động mua bán, thanh toán USD không đúng quy định thì sức hút của đồng tiền này với cá nhân có phần suy giảm (trừ trường hợp khách hàng doanh nghiệp thì vẫn duy trì tài khoản thanh toán USD để phục vụ nhu cầu xuất nhập khẩu sau này).
"Một khi người dân không mặn mà nắm giữ USD thì tất yếu sẽ có người bán lấy tiền đồng gửi ngân hàng, bởi các kênh khác cũng chưa thật sự khởi sắc. Tuy nhiên, vì việc giảm lãi suất đồng USD này mới áp dụng, có thể ghi nhận một số trường hợp chuyển USD sang đồng nhưng chưa thể nói chính xác đó là xu hướng mà cần phải đợi một thời gian ngắn mới đánh giá được", ông Toại nói.
