Phó chủ nhiệm UB Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng QH Lê Như Tiến trao đổi với báo chí bên lề QH chiều nay xung quanh kết luận của Bộ GTVT về nội dung tố cáo tại Tổng công ty Bảo đảm Hàng hải miền Nam (VMS-South) có 15 người có quan hệ gia đình, họ hàng với Tổng Giám đốc.
Ông nói:
“Nếu họ đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trúng qua thi tuyển thì vẫn có thể tiếp nhận chứ không nên cực đoan là cứ người thân thì không nhận. Chỉ có điều trong một cơ quan nào đó mà có tới một nửa hoặc 2/3 người thân trong gia đình thì không bình thường.
Trường hợp báo chí nêu Bộ trưởng Đinh La Thăng đã có kết luận và đề nghị kiểm điểm nghiêm khắc. Chúng ta chờ xem việc kiểm điểm đó như thế nào”.
Dễ "vây cánh"
Báo chí phản ánh nhiều câu chuyện lùm xùm về “cả họ làm quan” ở huyện Mỹ Đức (Hà Nội), thị xã Phổ Yên (Thái Nguyên) rồi đến vụ việc này. Ông có hay tình trạng này phổ biến ở nhiều cơ quan, ban ngành, địa phương?
Nhiều nơi như thế. Có hiện tượng trong thực tế rồi. Nhưng chúng ta cần phân biệt nếu những người thân đó giỏi giang, xứng đáng, thi đầu vào đạt thì bình thường. Còn đề bạt bổ nhiệm người thân không đúng quy định, cố tình “gia đình trị” một cơ quan nhà nước thì đó là điều không bình thường.
Ngày xưa “một người làm quan cả họ được nhờ”, một người làm quan là lôi kéo cả họ vào cơ quan làm việc hoặc một bộ phận nào đó ở cơ quan nhà nước. Nếu người lãnh đạo có sự nhạy cảm và hiểu biết thì nên tránh chuyện đó, có thể để người thân vào làm việc ở các cơ quan khác chứ không nên bố trí thành kiểu “gia đình trị”.
Vấn đề này luật cũng đã có quy định rồi. Nếu người chồng làm tổng giám đốc, chủ tịch hội đồng quản trị đứng đầu cơ quan thì vợ con không được làm kế toán trưởng, hoặc trưởng phòng tổ chức cán bộ, bởi như thế sẽ tạo nên vây cánh.
Ông bố là chủ tịch hội đồng quản trị, con gái kế toán trưởng, con trai là trưởng ban tổ chức thì sẽ thâu tóm toàn bộ quyền lực, quyền lợi trong một cơ quan. Điều đó là không nên. Những người nhạy cảm, vì dân vì nước thì nên tránh điều đó.
Điều cấm kỵ của lãnh đạo
Như thế phải có kẽ hở về quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm thì mới xảy ra chuyện “gia đình trị”, “cả họ làm quan” ?
Tôi nghĩ Bộ Nội vụ, Ban Tổ chức Trung ương và các cơ quan chức năng liên quan nên có những quy định cụ thể hơn về việc đề bạt, bổ nhiệm cán bộ. Vừa rồi tôi có nói không vì những “chuyến tàu vét cuối cùng”, “hoàng hôn nhiệm kỳ” để mà bất chấp tất cả, ký vội, ký vô nguyên tắc người thân trong gia đình của mình theo kiểu “quan hệ, hậu duệ, tiền tệ, đồ đệ”.
Nó sẽ không làm minh bạch hóa, lành mạnh các mối quan hệ xã hội được. Mà phải minh bạch hóa bằng cách thi tuyển cạnh tranh kể cả đề bạt, bổ nhiệm, tuyển dụng thì bộ máy của chúng ta mới có một đội ngũ cán bộ có năng lực, phẩm chất.
Trong việc này, người cấp trên, đứng đầu phải chịu trách nhiệm, phải biết đấy là những điều hoàn toàn cấm kỵ, không được đưa những người thân cận của mình vào cơ quan nhà nước không đúng quy trình, thủ tục, không đủ năng lực phẩm chất. Đó là điều nên tránh.
