Gặp Đại tướng qua hàng trăm tư liệu quý

Vị tướng huyền thoại

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Công an nhân dân, Thư viện Quân đội và gia đình Đại tướng tổ chức triển lãm chuyên đề Vị tướng huyền thoại. Người xem chiêm ngưỡng trên 200 hiện vật, hình ảnh, tài liệu tiêu biểu, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, từ quê hương bên dòng Kiến Giang, quá trình hoạt động cách mạng cho đến những hình ảnh gần gũi của vị tướng trong lòng nhân dân.

Bộ bàn ghế Đại tướng Võ Nguyên Giáp sử dụng để tiếp đồng bào, chiến sĩ và bạn bè quốc tế Ảnh: KỲ SƠN

Thượng tá Lê Vũ Huy, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, cho biết, triển lãm tập hơn hơn 200 hình ảnh, tài liệu, hiện vật chia thành 4 nội dung: Bên dòng Kiến Giang, Đường đến Cách mạng, Đại tướng huyền thoại, Vị tướng của nhân dân. Do điều kiện dịch bệnh và giãn cách xã hội không thể đón khách tham quan, bảo tàng cập nhật triển lãm, tư liệu hình ảnh trên website để phục vụ công chúng.

Xem lại những hình ảnh, hiện vật về cha mình ông Võ Hồng Nam, con trai Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói rằng, Đại tướng thương yêu từng chiến sĩ. Ông không bao giờ quên những người bạn chiến đấu, các chỉ huy, những người đồng chí. “Những bức ảnh, hiện vật trong triển lãm gợi nhớ rất nhiều kỷ niệm. Từ khi tôi còn nhỏ, ông nói với tôi: "Có những người có thể con chỉ gặp một lần trong đời, bây giờ có một bức ảnh sau này con sẽ thấy rất quý". Ông quý trọng mỗi con người, trân trọng từng khoảnh khắc với Bác Hồ, với đồng bào, đồng chí”, ông Nam nói.

Không hiếm hiện vật quý được lưu trữ làm nổi bật cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Đó là khẩu súng ngắn được sử dụng để chỉ huy Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân đánh thắng trận đầu tiên Phai Khắt, Nà Ngần ngày 24-25/12/1944; Sắc lệnh số 110-SL ngày 20/1/1948 của Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa về việc phong cấp đại tướng cho đồng chí Võ Nguyên Giáp; chiếc máy điện thoại mà Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp dùng để liên lạc với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Quân đội bàn bạc công việc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ; Huân chương Sao Vàng - phần thưởng cao quý nhất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp; Mệnh lệnh ngày 7/4/1975 của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong Chiến dịch Hồ Chí Minh.

Hiện vật mộc mạc khắc họa cuộc sống đời thường của Đại tướng có sức thu hút đặc biệt. Đó là, tấm áo dân tộc Nùng mà đồng chí Võ Nguyên Giáp dùng khi hoạt động trong thời gian gây dựng cơ sở cách mạng ở châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng năm 1941. Đó là thư Đại tướng, Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp khen ngợi anh chị em dân công vì có nhiều thành tích trong phục vụ bộ đội trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ban tổ chức dành không gian đặc biệt để trưng bày bộ bàn ghế Đại tướng sử dụng để làm việc, tiếp đón đồng bào, chiến sĩ, các vị khách quốc tế tại số nhà 30 Hoàng Diệu, Hà Nội. Ông Nam kể: “Sinh thời, cụ thường nói với chúng tôi: Đồng bào, chiến sĩ dành nhiều tình cảm cho mình như vậy, phải cố gắng dành thời gian nhiều nhất để có thể đi thăm, tiếp đón đồng bào để đáp lại tình cảm quý báu ấy”.

Dấu ấn tại Nhà hầm D67

Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội cũng lấy chủ đề “Vị tướng huyền thoại” cho triển lãm trực tuyến kỷ niệm sinh nhật Đại tướng. Ban tổ chức đặc biệt mong muốn làm nổi bật dấu ấn của Đại tướng tại Nhà D67-di tích cách mạng gắn với hoạt động của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ-một trong những di tích nằm trong khuôn viên di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long.

Với lợi thế không gian trưng bày trực tuyến, BTC lựa chọn 200 tài liệu, hình ảnh cho ba nội dung chủ đạo: Từ nhân dân mà ra, Người anh Cả của Quân đội Nhân dân Việt Nam, Di sản của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Mỗi chủ đề đều có hàng chục tấm ảnh “theo dòng sự kiện” kèm chú thích chi tiết kể chuyện lịch sử về vị tướng huyền thoại và lịch sử dân tộc.

Khác với các trưng bày trước đó về Đại tướng, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội chọn điểm nhấn là di sản của Đại tướng tại nhà và hầm D67. Trước năm 1968, phòng làm việc của Đại tướng nằm ở tầng 2 của Nhà Con Rồng; từ năm 1968 cho tới 1980, Đại tướng làm việc tại nhà D67. Thành cổ Hà Nội trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, đến ngày thống nhất đất nước chính là Tổng Hành dinh của Quân đội Nhân dân Việt Nam, nơi diễn ra nhiều cuộc họp cơ mật của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (giai đoạn 1968-1975).

Hình ảnh, tài liệu tại triển lãm này làm sống lại nhiều sự kiện quan trọng trong những năm dồn tổng lực cho thắng lợi tại chiến trường miền Nam. Tổng Hành dinh là nơi Đại tướng chỉ đạo chuẩn bị nội dung, phê duyệt nhiều quyết sách quan trọng trong đó có quyết định thành lập tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn trên bộ và tuyến vận tải trên biển chi viện cho miền Nam.

Căn nhà và hầm D67 cũng gắn với 12 ngày đêm lịch sử của trận “Điện Biên Phủ trên không”, nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp và Đại tướng Văn Tiến Dũng thường trực nắm bắt diễn biến các mặt trận, chỉ huy các trận đánh. Hồi ký của Đại tướng nhắc chi tiết, đêm 26/12/1972, địch huy động B52 đánh phá ác liệt các khu dân cư ở nội thành Hà Nội, có lúc căn hầm chỉ huy kiên cố cũng rung chuyển như động đất.