670 ha đất bờ xôi ruộng mật về tay đại gia
Ngày 9/3/2016, Tập đoàn Trung Thuỷ và Sagri ký hợp đồng nguyên tắc số 29 thống nhất hợp tác đầu tư trên khu đất 650 ha do Công ty Bò sữa đang quản lý sử dụng. Ngày 2/8/2016, Tập đoàn Trung Thuỷ và Sagri ký tiếp hợp tác đầu tư số 90 để thành lập pháp nhân mới là Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thuỷ Agri để thực hiện dự án, vốn điều lệ ban đầu là 164 tỷ đồng, trong đó Sagri đóng góp 36% vốn điều lệ (tương đương 59 tỷ đồng) và Tập đoàn Trung Thuỷ đóng 64% (tương đương 104 tỷ đồng). Đối với phần vốn góp của Sagri, Tập đoàn Trung Thuỷ cho vay không lãi suất trong ba năm đầu.
Ngày 30/12/2016, UBND TP.HCM có Quyết định số 6878, chấp thuận cho Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thuỷ Agri là chủ đầu tư dự án Khu sản xuất nông nghiệp có quy mô 650 ha tại xã Phú Mỹ Hưng, huyện Củ Chi.
Dù trước đó đã được UBND TP.HCM chấp thuận, nhưng thương vụ hợp tác giữa Sagri và Tập đoàn Trung Thuỷ để biến khu đất 650 ha của Công ty Bò Sữa thành tài sản của pháp nhân mới là Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thuỷ Agri đã bị Thanh tra UBND TP.HCM tuýt còi. Kết luận Thanh tra số 05 của Thanh tra TP.HCM khẳng định, việc Công ty Bò sữa bàn giao đất cho Công ty TNHH Nông nghiệp Trung Thuỷ Agri để hợp tác sản xuất nông nghiệp khi chưa được UBND TP.HCM chấp thuận giao đất, chưa thực hiện thủ tục thu hồi đất là vi phạm quy định tại Điều 2, Quyết định công nhận quyền sử dụng đất số 5039 của UBND TP.HCM “… không được cho thuê, cho mượn, chuyển nhượng, góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất dưới bất kỳ hình thức nào”.
Kết luận Thanh tra cũng chỉ rõ, khu đất 650ha của Công ty Bò sữa thuê đất hàng năm nhưng Sagri và Công ty Bò sữa sử dụng quyền quản lý, sử dụng mặt bằng khu đất để góp vốn là vi phạm Điều 175, Luật Đất đai năm 2013.
Về mặt pháp lý, Công ty Bò sữa không còn là công ty thành viên trực thuộc Sagri là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước trực thuộc UBND TP.HCM.
Trước đó, ngày 9/12/2015, Tập đoàn Trung Thuỷ và Công ty Agrimexco (công ty 100% vốn của Sagri) cũng đã ký hợp tác để thành lập Công ty TNHH Trung Thuỷ Agri nhằm thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản trên 5 khu đất phải di dời do không còn phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương.
Tuy nhiên, tại thời điểm Công ty TNHH Trung Thuỷ Agri được thành lập, UBND TP.HCM chưa ban hành quyết định phê duyệt danh mục các cơ sở phải di dời, Công ty Agrimexco chưa tính toán tổng mức đầu tư của các dự án để đảm bảo về khả năng tài chính liên doanh thực hiện thực hiện dự án là không đúng quy định tại Điều 8, Quyết định số 86 ngày 22/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, việc góp vốn thành lập pháp nhân mới để thực hiện dự án đầu tư kinh doanh bất động sản thuộc ngành nghề kinh doanh phải thoái vốn theo Quyết định số 929 ngày 17/7/2012 của Thủ tướng Chính phủ, thuộc lĩnh vực không được phép đầu tư theo Nghị định 91 ngày 13/10/2015 của Chính phủ.
Thâu tóm hàng chục khu đất
Một trong những dự án “gạo đã thành cơm” giữa Sagri với Tập đoàn Trung Thuỷ là dự án cao ốc văn phòng 195 Điện Biên Phủ có quy mô 1.398 m2, với tổng mức đầu tư 146 tỷ đồng. Theo đó, năm 2016, Sagri ký hợp đồng hợp tác với Tập đoàn Trung Thuỷ xây dựng dự án cao ốc văn phòng 195 Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh, thời hạn hợp tác là 20 năm. Trong năm 2017, Sagri ghi nhận khoản doanh thu 10 tỷ đồng từ Tập đoàn Trung Thuỷ về hợp tác kinh doanh tại dự án này.
Trụ sở Tổng công ty Nông nghiệp Sài Gòn. Ngoài những dự án có quỹ đất khủng nói trên, thì Sagri cũng đã ký hợp tác các đơn vị khác để để pháp nhân mới để thực hiện dự án (với tỷ lệ góp vốn Sagri là 27% và đối tác là 73%).
Tài liệu của phóng viên có được cho thấy, chỉ trong hai năm 2015 và 2016, Sagri đã ký hợp đồng hợp tác với các đối tác như Công ty như Công ty TNHH Lancaster Tân Thuận, Công ty TNHH Trung Thuỷ Lancaster, Công ty bất động sản Tín Nghĩa để thành lập pháp nhân mới thực hiện dự án tại 17 mặt bằng, nhà đất với quỹ đất hơn 200.000 m2 nằm ở các vị trí đắc địa tại các huyện Bình Chánh, Thủ Đức, Củ Chi, Bình Thạnh, Q7. Cụ thể như khu đất tại phường Tân Thuận Đông Quận 7, khu đất 16.000m2 tại phường 13, quận Gò Vấp…
Dù mang tên gọi khác nhau, nhưng thực chất đại diện pháp luật của những doanh nghiệp này đều do ông Nguyễn Văn Trung hoặc vợ ông Trung là bà Dương Thanh Thuỷ đứng tên đại diện pháp luật. Các công ty ty này đều có địa chỉ đăng ký tại Tầng 12, Tòa nhà Miss áo Dài, 21 Nguyễn Trung Ngạn, Phường Bến Nghé, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Đây cũng là trụ sở điều hành của Tập đoàn Trung Thuỷ.
Các thương vụ hợp tác làm ăn với tỷ lệ 27% và 73% giữa Sagri và các công ty thuộc hệ sinh thái của Tập đoàn Trung Thuỷ để khai thác quỹ đất nói trên được Kiểm toán Nhà nước khẳng định việc hợp tác này là không đúng mục đích sử dụng. Trong khi đó, kết luận Thanh tra UBND TP.HCM khẳng định việc Sagri ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với các công ty nói trên để khai thác các khu đất này là không đúng quy định. Theo Khoản 3, Điều 19, Nghị định số 167 về sắp xếp xử lý tài sản công thì “… cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có nhà, đất sử dụng cho thuê, cho mượn, hợp tác, kinh doanh, liên doanh, liên kết không đúng quy định có trách nhiệm nộp toàn bộ số tiền thu được vào ngân sách, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan theo quy định…”.
Trả lời báo chí, Thiếu tướng Lê Văn Cương, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược (Bộ Công an) nói rằng, con số sai phạm về đất đai như vậy là rất lớn và cơ quan chức năng cần phải vào cuộc để làm rõ cá nhân và tổ chức. Trước tiên cần xem xét vai trò của người đứng đầu Sagri cũng như bộ máy lãnh đạo. Sai phạm lớn, xảy ra trong một thời gian dài, nếu không xử lý nhanh chóng sự việc có thể sẽ để lại hậu quả khôn lường.
