Hồ thuỷ lợi Ia M’Lah:
Đội vốn, nước vẫn chờ ruộng
Năm 2005, Bộ NN&PTNT khởi công xây dựng công trình thuỷ lợi Ia M’Lah (xã Ia M’lah-Krông Pa, Gia Lai). Theo thiết kế, hồ chứa nước Ia M’lah có dung tích 54 triệu m3 nước, phục vụ tưới cho 5.150 ha đất canh tác và cấp nước sinh hoạt cho 36.000 người, mỗi người 106m3/năm tại các xã: Ia M’Lah, Đất Bằng, Chư Gu, Chư Ngọc, Phú Cần và thị trấn Phú Túc.
Hồ sơ dự án vẽ ra khiến người dân ở khu vực hưởng lợi rất kỳ vọng. Vùng đất Krông Pa nằm dọc hai bên bờ sông Ba song mùa khô đất khát bởi thiếu công trình thuỷ lợi. Những năm gần đây sông Ba cạn kiệt, nhu cầu nước sinh hoạt và sản xuất của cư dân hai bên sông càng trở nên cấp thiết.
Dự án thuỷ lợi Ia M’lah do Bộ NN&PTNT phê duyệt toàn bộ nguồn vốn. Cũng trong năm 2005, Bộ này giao cho Ban quản lý (BQL) Đầu tư và Xây dựng thuỷ lợi 8 làm chủ đầu tư cụm công trình đầu mối gồm: Đập đầu mối, 17km kênh chính, hơn 20 km kênh cấp I làm 17km đường bê tông từ thị trấn Phú Túc vào đập đầu mối với tổng kinh phí hơn 400 tỷ đồng.
Năm 2009, Bộ lại giao cho Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai làm chủ đầu tư kênh và các công trình trên kênh có diện tích tưới từ 150 ha đến 20 ha. UBND huyện Krông Pa làm chủ đầu tư các dự án kênh mương nội đồng diện tích tưới nhỏ hơn 20 ha và xây dựng đồng ruộng.
Năm 2007, dòng suối Ia M’Lah đã được chặn lại để tạo hồ chứa nước Ia M’Lah. Theo kế hoạch, công trình cụm đầu mối hoàn thành từ tháng 5-2010, nhưng quá trình thi công kéo dài trễ tiến độ hơn 1 năm so với kế hoạch. Đến nay, khi hệ thống công trình cụm đầu mối và 17km kênh chính được hoàn thành thì Sở NN và PTNT Gia Lai mới bắt tay vào xây dựng kênh cấp II, cấp III.
Ông Phạm Công Ngọc, Phó Ban phụ trách Ban QL Dự án Đầu tư và Xây dựng chuyên ngành thuỷ lợi Gia Lai cho biết: Theo quyết định phê duyệt điều chỉnh bổ sung dự án đầu tư Hồ chứa nước Ia M’Lah, các công trình phân cấp quản lý đầu tư của Ban trị giá 86 tỷ đồng. Tiến độ thực hiện từ năm 2009 đến năm 2012. Thế nhưng sau 3 năm triển khai, đến nay nguồn vốn bố trí chưa được 20 tỷ đồng. Năm gói thầu đã được triển khai song khó hoàn thành đúng tiến độ do không bố trí đủ vốn.
Theo ông Tô Văn Chánh-Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Pa, ngày 31-5, các hạng mục do huyện làm chủ đầu tư gồm 53 tuyến kênh có năng lực tưới dưới 20 ha và khai hoang xây dựng đồng ruộng đang được triển khai với tiến độ rất chậm. Đến nay mới triển khai các gói thầu tư vấn và rà phá bom mìn, vật nổ, đang trong giai đoạn khảo sát thiết kế và lập dự toán xây dựng đồng ruộng. UBND huyện Krông Pa làm chủ đầu tư 53 tuyến kênh mương và xây dựng 1.235 ha đồng ruộng tổng kinh phí gần 69 tỷ đồng. Thế nhưng cho đến nay tổng vốn được ghi mới 7 tỷ đồng.
Theo Chủ tịch UBND huyện Krông Pa - Trần Văn Mạnh: “Công trình này khi khởi công chuẩn bị không chu đáo. Vừa khởi công,vừa thiết kế, vừa khảo sát vừa bồi thường. Lúc đầu tính quy mô khác, sau triển khai thi công quy mô nó khác. Các tiểu dự án kia theo không kịp. Đồng ruộng còn lâu mới có”.
Việc không tiến hành đồng bộ mà đợi công trình lớn làm xong mới triển khai công trình bé, khiến lãng phí rất lớn nguồn vốn đầu tư. Mặc dù Bộ NN&PTNT đã có ít nhất 3 lần điều chỉnh quyết định phê duyệt đầu tư, tăng tổng nguồn vốn lên gần 724 tỷ đồng, giãn tiến độ đến cuối năm 2012 mới hoàn thành kênh mương và đồng ruộng, song với tiến độ giải ngân như hiện nay, người dân Krông Pa còn phải dài cổ chờ nước đến đồng.
