Độc đáo Lễ hội Cầu ngư - Rước cá Sủ vàng tại Hải Phòng

Đây là lễ hội độc đáo mang đặc trưng riêng của ngư dân Hải Phòng được tổ chức 3 năm một lần sau dịp Tết Nguyên đán để cầu mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, một vụ mùa đánh bắt bội thu, thuyền bè đi khơi về lộng an toàn.

Trong chiếc nôi văn hóa và phong tục tập quán độc đáo tồn tại hàng trăm năm nay của thành phố Cảng lớn nhất miền Bắc, Lễ hội Cầu ngư - Rước cá Sủ vàng tái hiện một cách sinh động phong tục tập quán truyền thống, lưu giữ nét văn hóa dân gian của người dân làng Ngọc Tỉnh - Kiến Thụy - Hải Phòng. Đây cũng là tín ngưỡng tâm linh thờ cá của ngư dân các tỉnh Bắc bộ từ xa xưa. Cá Sủ vàng cũng được người dân tôn thờ bởi sự quý hiếm cùng giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao.

Còn được gọi là cá Sủ vây vàng, cá Sủ vàng kép, cá thủ, cá đường - là loại cá lớn nhất trong họ cá đù, thuộc bộ cá vược (họ Sciaenidae), chiều dài có thể đạt đến 160cm, nặng trên 120kg, trị giá lên tới cả tỷ đồng. Nhiều gia đình ngư dân tại làng Ngọc Tỉnh đã từng bước thoát nghèo và trở nên giàu có chính nhờ loài cá Sủ giá trị và quý hiếm này. Do đó, ngày nay, lễ hội không chỉ là thể hiện sự tôn kính loài cá quý, có ơn mang lại cuộc sống no đủ cho người dân mà còn gắn liền với sự hưng thịnh của cả làng.

Theo ông Nguyễn Bá Gan - Trưởng thôn, trưởng làng văn hóa Ngọc Tỉnh, đây là một làng cổ với truyền thống cầu ngư lâu đời. Qua thời gian, lễ hội càng được đầu tư với nhiều hoạt động phong phú, sôi nổi, đáp ứng nhu cầu chiêm ngưỡng, lễ bái của ngư dân vùng biển cũng như du khách thập phương, trở thành sản phẩm văn hóa tâm linh đặc sắc của huyện Kiến Thụy. Năm 2018, lễ hội rước cá Sủ vàng được ông và làng chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, quy mô lớn hơn với mong muốn thông qua lễ hội để thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó giữa các ngư dân làng biển Hải Phòng.

Lễ hội được diễn ra trong hai ngày, ngày 24/2/208 khai hội và lễ rước chính thức vào ngày 25/2/2018. Điểm nhấn của lễ hội năm nay là lễ rước cá Sủ vàng nặng hơn 1 tạ bằng gỗ vàng tâm và mâm bày lợn Ông Bồ nặng 3 tạ từ Nhà văn hóa thôn Ngọc Tỉnh đưa về đình làng để thực hiện nghi thức cầu ngư trang trọng. Đi cùng đoàn rước là các đoàn thanh niên, phụ nữ, phụ lão, đội cầm cờ, đàn nhạc bát âm, các trai làng khỏe mạnh vác mái chèo cùng nhiều mâm bày nông sản đặc trưng của địa phương.

Ngoài ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hoà, mùa biển bội thu, đem lại cuộc sống ngày càng no đủ hơn, lễ hội còn thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, tưởng nhớ công đức của các vị tiền hiền, có công lập làng, dựng nghề.

Đây cũng là dịp để con dân của làng từ khắp bốn phương trong và ngoài nước hướng về tiên tổ, lòng thành đóng góp công sức để tổ chức lễ hội, bày tỏ thành kính, nhớ ơn cội nguồn.

“Lễ hội năm nay, nhiều con cháu của làng từ nước ngoài và làm ăn xa cũng chọn dịp Tết Nguyên đán về quê sum họp và cùng dân làng rước cá Sủ vàng. Giữa nhịp sống hiện đại như hiện nay, đây thực sự là một nét đẹp văn hóa đáng tự hào của người dân làng Ngọc Tỉnh mà hiếm nơi nào có được” - ông Nguyễn Bá Gan chia sẻ.