Thưa toàn thể đồng bào và đồng chí,
Thưa các vị khách quý,
Năm nay, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta tổ chức trọng thể kỷ niệm lần thứ 64 Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9 và 40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước ta.
Mùa thu năm 1945, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đã nhất tề đứng lên tiến hành thắng lợi Cách mạng Tháng Tám, đánh đổ chế độ thực dân, phong kiến, giải phóng nhân dân khỏi kiếp lầm than, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, mở ra kỷ nguyên phát triển mới của đất nước và dân tộc ta.
Cách mạng Tháng Tám và việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đi vào lịch sử dân tộc ta như một trang chói lọi, là thắng lợi của khát vọng tự do, độc lập, của tinh thần tự chủ, sáng tạo, của sự đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động giữa Đảng với nhân dân.
Tổng kết những thành quả đấu tranh cách mạng của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX, Đảng ta khẳng định: Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 và việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa có ý nghĩa lịch sử và thời đại. Đây là kết quả tổng hợp của các phong trào cách mạng liên tục diễn ra trong 15 năm sau ngày thành lập Đảng, từ cao trào Xô-viết Nghệ Tĩnh, cuộc vận động dân chủ 1936 - 1939 đến phong trào giải phóng dân tộc 1939 - 1945, mặc dù cách mạng có lúc bị dìm trong máu lửa. Chế độ thuộc địa nửa phong kiến ở nước ta bị xóa bỏ, một kỷ nguyên mới mở ra, kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Thắng lợi rực rỡ của cách mạng Việt Nam chứng minh hùng hồn những bài học mang tầm chân lý mà Đảng ta đã nêu lên :
Một là, trong thời đại ngày nay, độc lập dân tộc phải gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Độc lập dân tộc là nền tảng để đi lên chủ nghĩa xã hội và chỉ có chủ nghĩa xã hội mới củng cố vững chắc và phát huy thành quả của độc lập dân tộc, đưa đất nước tiến lên giàu mạnh, nhân dân ấm no, hạnh phúc.
Hai là, sự nghiệp cách mạng là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Chính nhân dân là người làm nên thắng lợi lịch sử.
Ba là, không ngừng củng cố và tăng cường đoàn kết : đoàn kết toàn Đảng, đoàn kết toàn dân, đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế.
Bốn là, thắng lợi của cách mạng Việt Nam trong thời đại ngày nay là kết quả của sự kết hợp đúng đắn sức mạnh của dân tộc đã được lịch sử đấu tranh quật cường hàng nghìn năm hun đúc nên với sức mạnh của thời đại.
Năm là, sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu bảo đảm thắng lợi của cách mạng nước ta.
Thành quả vĩ đại và những bài học lịch sử vô giá của Cách mạng tháng Tám và việc thành lập Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa trở thành hành trang, thành động lực thúc đẩy toàn dân và toàn quân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiến hành các cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ trong suốt 30 năm, đánh thắng các thế lực thực dân, đế quốc xâm lược; thực hiện thống nhất nước nhà, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đó cũng là hành trang và động lực cổ vũ nhân dân ta tiếp tục giành những thắng lợi to lớn hơn nữa trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
Thưa đồng bào, đồng chí và các bạn,
Chủ tịch Hồ Chí Minh là con người của những quyết định lịch sử. Những quyết định của Người đã tạo nên những thay đổi có tính chất bước ngoặt của cách mạng Việt Nam.
Từ lúc ra đi tìm đường cứu nước (năm 1911) cho đến lúc về cõi vĩnh hằng (năm 1969), suốt sáu thập niên hoạt động không ngừng nghỉ, một lòng một dạ phục vụ Tổ quốc và nhân dân, Người đã để lại cho dân tộc ta một sự nghiệp vĩ đại và một di sản tinh thần vô giá. Thực tiễn cách mạng từ lúc Đảng ta ra đời đến nay đã khẳng định: Cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng và cách mạng Việt Nam, là tài sản tinh thần to lớn của Đảng và dân tộc ta, mãi mãi soi đường cho cuộc đấu tranh của nhân dân ta giành thắng lợi.
Hai mươi bốn năm sau ngày đọc Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, ngày 2/9/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh đi vào cõi vĩnh hằng và để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta một bản Di chúc thiêng liêng, bất hủ.
Di chúc là bản tổng kết thực tiễn kinh nghiệm lãnh đạo cách mạng và phương hướng phát triển của dân tộc, đồng thời thể hiện cô đọng nhân cách của vị lãnh tụ, Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hoá kiệt xuất Hồ Chí Minh. Di chúc kết tinh những giá trị lịch sử, văn hoá, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong đó mỗi chữ, mỗi câu, mỗi đoạn văn được viết ra đều là kết quả của sự suy ngẫm, chắt lọc sâu sắc tư tưởng, tình cảm và trí tuệ của Người, là một chương trình hành động trong đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng lại đất nước sau khi nước nhà thống nhất.
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: "Cuộc chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta dù phải kinh qua gian khổ, hy sinh nhiều hơn nữa, song nhất định thắng lợi hoàn toàn. Đó là một điều chắc chắn". Người tin tưởng rằng đến ngày chiến thắng, dân tộc ta sẽ xây dựng lại đất nước đàng hoàng hơn, to đẹp hơn.
Thấu hiểu những gian khổ của nhân dân ta trong cách mạng và kháng chiến, Người căn dặn Đảng phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế, văn hoá nhằm không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân.
Người đặc biệt quan tâm đến vấn đề xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Người nói: "Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ phải giữ gìn sự đoàn kết, nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Trong Đảng, phải thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình... Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau".
Người nhắc nhủ: "Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân".
Bác Hồ đặt trọn niềm tin vào sức mạnh và vai trò quyết định của quần chúng nhân dân trong xây dựng và phát triển đất nước. Bác căn dặn Đảng phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng, đào tạo thanh niên thành những người kế tục sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội "vừa hồng vừa chuyên". Phải coi việc đào tạo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là nhiệm vụ rất quan trọng và rất cần thiết.
Bác căn dặn Đảng phải không ngừng chăm lo cải thiện và nâng cao đời sống, khoan thư sức dân, bảo đảm việc làm, học tập, thực hiện tốt các chính sách xã hội đối với từng đối tượng : thương binh; liệt sĩ; gia đình thương binh, liệt sĩ; những người trẻ tuổi đã tham gia kháng chiến; phụ nữ; các nạn nhân của chế độ cũ... Làm như vậy là để tất cả mọi người có điều kiện phát huy hết năng lực của mình trong công cuộc kiến thiết, bảo vệ Tổ quốc.
Di chúc thể hiện tình thương yêu bao la của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với tất cả mọi người, từ mỗi người dân Việt Nam cho đến những bạn bè trên thế giới. Từ trái tim mình, Bác viết: "Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng. Tôi cũng gửi lời chào thân ái đến các đồng chí, các bầu bạn, và các cháu thanh niên, nhi đồng quốc tế".
Kết thúc bản Di chúc, Bác nói đến điều mong muốn cuối cùng: "Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới".
Khắc sâu những lời thề trong Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng ta do đồng chí Bí thư thứ nhất Lê Duẩn tuyên đọc trước anh linh của Người, 40 năm qua, nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã đoàn kết một lòng, đem hết tinh thần và nghị lực, vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực theo di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, quyết chiến, quyết thắng, đã anh dũng tiến lên, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ. Bằng một cuộc tổng tiến công và nổi dậy chưa từng có, quân và dân ta đã làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, hoàn toàn giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, hoàn thành cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân trong cả nước.
Thắng lợi của sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mở ra một thời kỳ mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đảng ta, qua các kỳ Đại hội, từ Đại hội IV (năm 1976) đến Đại hội X (năm 2006) đã không ngừng tìm tòi, khám phá con đường đi lên nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, "xây dựng đất nước ta đàng hoàng hơn, to đẹp hơn", như Bác Hồ mong muốn. Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ Đại hội VI (năm 1986) đến nay là một công trình sáng tạo lớn. Trải qua hơn 20 năm phấn đấu bền bỉ, phải vượt qua biết bao khó khăn thử thách, dù trong hoàn cảnh thời cơ và nguy cơ đan xen nhau, có lúc nguy cơ lấn át cả thời cơ, công cuộc đổi mới đã giành được những thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử. Bộ mặt đất nước có sự thay đổi cơ bản và toàn diện. Kinh tế tăng trưởng khá nhanh, sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa được đẩy mạnh. Đời sống nhân dân được cải thiện rõ rệt. Hệ thống chính trị và khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố và tăng cường. Chính trị - xã hội ổn định. Quốc phòng và an ninh được giữ vững. Vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao, sức mạnh tổng hợp của quốc gia đã tăng lên rất nhiều, tạo ra thế mới và lực mới để đất nước tiếp tục đi lên với triển vọng tốt đẹp. Đó là những thành tựu rất đáng tự hào mà hôm nay Đảng, Nhà nước và nhân dân ta xin được kính báo trước anh linh Bác.
Song, nước ta hiện nay vẫn là một nước có tiềm lực kinh tế, công nghệ hạn chế, năng lực cạnh tranh chưa cao; khoảng cách phát triển giữa nước ta và các nước trong khu vực và trên thế giới còn lớn. Kinh tế nước ta có bước phát triển nhanh nhưng chưa vững chắc, nhiều vấn đề xã hội còn rất bức xúc. Thực trạng đó đang đặt ra cho chúng ta những trách nhiệm nặng nề, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải phát huy hơn nữa sức mạnh của toàn dân tộc, tận dụng các cơ hội để vượt qua thách thức, xây dựng ý chí tự cường dân tộc, động viên mọi người vươn lên làm giàu chính đáng cho mình, cho cộng đồng và toàn xã hội, quyết tâm thực hiện bằng được mục tiêu xây dựng một xã hội "dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh", đưa nước ta vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Trong khi lãnh đạo toàn diện công cuộc đổi mới, Đảng ta đã dành sự chú trọng đặc biệt đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xác định đây là nhiệm vụ then chốt, là điều kiện có tính quyết định để bảo đảm thắng lợi sự nghiệp cách mạng. Những kết quả bước đầu quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, được thể hiện bằng việc thực hành ngày càng tốt hơn dân chủ trong Đảng và trong xã hội, thúc đẩy việc phát triển kinh tế, văn hoá và xã hội, nâng cao tính tích cực của nhân tố con người. Cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí đã có chuyển biến tích cực, hoạt động tự phê bình và phê bình trong Đảng từ Trung ương đến các chi bộ có những kết quả nhất định. Vào những lúc khó khăn hay khi thuận lợi, Đảng đều chỉ đạo tăng cường công tác tư tưởng, lý luận nhằm khẳng định những vấn đề có tính nguyên tắc của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục đường lối, chính sách của Đảng, đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ. Thông qua những thành tựu và cả những bài học thực tiễn của sự nghiệp đổi mới, Đảng ta kịp thời bổ sung, điều chỉnh bước đi phù hợp với sự phát triển. Đó là cơ sở quan trọng nhằm bảo đảm sự thống nhất về tư tưởng trong Đảng và sự đồng thuận của xã hội.
Tuy nhiên, trước những biến động phức tạp của tình hình thế giới, sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường, đã và đang có một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị và đạo đức, phai nhạt lý tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí chiến đấu, kém ý thức tổ chức kỷ luật, tha hoá về lối sống, quan liêu, xa rời quần chúng. Một số đảng bộ, chi bộ vẫn còn tình trạng mất dân chủ, hoạt động tự phê bình và phê bình còn nặng hình thức, để cho chủ nghĩa cá nhân chi phối, nội bộ mất đoàn kết, làm suy giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng. Đây là một nguy cơ tiềm tàng của Đảng cầm quyền, đòi hỏi Đảng phải tiếp tục thực hành những biện pháp đồng bộ, có hiệu quả nhằm khắc phục và loại trừ, bảo đảm Đảng ta thật trong sạch, vững mạnh.
Đối với lớp trẻ, thực hiện Di chúc của Bác, Đảng ta đã đề cập nghiêm túc công tác giáo dục, bồi dưỡng, chăm sóc thanh niên và thiếu niên, coi thanh niên là lực lượng xung kích trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặt vấn đề thanh niên ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Đảng quan tâm chỉ đạo xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xứng đáng là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng.
Trong quan hệ với bên ngoài, Đảng và Nhà nước ta đã thực thi đường lối và chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ quốc tế, chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời, mở rộng quan hệ quốc tế trên các lĩnh vực khác. Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, tham gia tích cực vào tiến trình hợp tác quốc tế và khu vực. Mục tiêu của chúng ta là : "Giữ vững môi trường hoà bình, tạo các điều kiện quốc tế thuận lợi cho công cuộc đổi mới, đẩy mạnh và phát triển kinh tế - xã hội, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội".
Thực hiện đường lối và chính sách đối ngoại đúng đắn ấy, chúng ta đã đạt được những thành tựu quan trọng, thể hiện không chỉ ở bước trưởng thành và sự phát triển nhanh của quá trình hội nhập quốc tế trên nhiều lĩnh vực, mà còn ở cả việc nâng cao không ngừng vai trò, vị thế và tiếng nói của nước ta trên thế giới và khu vực. Đó là điều mà cộng đồng quốc tế thực lòng ghi nhận và có sự đánh giá công bằng.
Thưa đồng bào, đồng chí và các bạn,
Sự nghiệp đổi mới trong những năm tới có nhiều thời cơ, thuận lợi, đồng thời cũng đứng trước không ít khó khăn, thách thức. Bên cạnh những thành tựu to lớn đã giành được trong gần một phần tư thế kỷ đổi mới, chúng ta đang phải đối mặt với tình trạng kinh tế phát triển thấp, lại đang trong giai đoạn suy giảm và thiếu ổn định; bộ máy quản lý nhà nước và hệ thống chính trị còn chưa thật tinh giản, hiệu quả, hiệu lực chưa cao; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thiếu trách nhiệm, coi thường kỷ cương, phép nước và các tệ nạn xã hội khác đang gây bức xúc trong xã hội. Trên thế giới và khu vực, tình hình còn tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường. Quá trình toàn cầu hoá và hội nhập quốc tế tiếp tục được đẩy mạnh; hoà bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Nhưng chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang, hoạt động can thiệp lật đổ, chủ nghĩa khủng bố… đang là mối đe doạ đối với nhiều quốc gia, dân tộc. Cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính toàn cầu cho đến nay vẫn chưa có hồi kết.
Lúc này hơn lúc nào hết, chúng ta phải nhận biết thật rõ và đánh giá thật đúng tình hình, đâu là khó khăn, thách thức, đâu là thuận lợi, thời cơ. Những khó khăn và thách thức mà chúng ta phải đối mặt hiện nay không thể so sánh với những khó khăn và thách thức trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước mà Bác Hồ nói tới khi viết Di chúc. Những thuận lợi và thời cơ mà đất nước có được ngày hôm nay cũng lớn hơn nhiều so với những thuận lợi và thời cơ trong những năm tháng chiến tranh ác liệt trước kia. Đứng trước tình hình đó, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta nhất định đoàn kết một lòng, kiên định con đường cách mạng : Giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế giới.
Bốn mươi năm đã qua, Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn sáng ngời tính thời sự, có sức sống mãnh liệt và giá trị trường tồn.
Tiếp tục học tập và thực hiện Di chúc thiêng liêng của Bác, nhiệm vụ trước mắt của chúng ta là bằng những việc làm thiết thực, hưởng ứng cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh". Trong năm 2009, với chủ đề : "Nâng cao ý thức trách nhiệm, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân", mỗi cán bộ, đảng viên hãy hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, biến quyết tâm thành hành động, thành chất lượng và hiệu quả công việc, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ X của Đảng.
Kỷ niệm ngày Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 40 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh năm nay diễn ra trong không khí cả nước đang ra sức thi đua lập thành tích xuất sắc chào mừng đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Đây là dịp rất tốt để chúng ta khẳng định quyết tâm không gì lay chuyển của toàn Đảng và toàn dân ta, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, thành phần xã hội tập hợp trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chung sức, đồng lòng, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tiếp bước con đường cách mạng vinh quang mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta và dân tộc ta đã lựa chọn.
Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta hãy làm hết sức mình để thực hiện tốt hơn nữa Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, xây dựng thành công và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Nhân dịp này, chúng ta xin gửi đến các dân tộc khắp năm châu và bầu bạn trên thế giới đã và đang đồng tình, ủng hộ sự nghiệp của chúng ta lời biết ơn chân thành và những tình cảm sâu sắc.
Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm !
Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm !
Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta !
