Địa bàn tỉnh Quảng Ninh với đặc thù là khai thác tài nguyên khoáng sản, việc các doanh nghiệp thường xuyên sử dụng vật liệu nổ công nghiệp là chuyện thường tình. Nhưng nhiều đối tượng lợi dụng việc mua bán vật liệu nổ để sử dụng vào mục đích trả thù cá nhân, cướp tài sản, tranh giành địa bàn hoạt động của các băng, ổ, nhóm tội phạm…
Theo số liệu báo cáo của cơ quan chức năng, trên địa bàn tỉnh này có khoảng 90 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh sử dụng vật liệu nổ công nghiệp được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện an ninh trật tự. Mỗi năm các đơn vị này sử dụng trên 70 nghìn tấn thuốc nổ, chiếm 70% số thuốc nổ cả nước.
Tuy nhiên, do lợi nhuận từ việc sản xuất, buôn bán vật liệu nổ rất cao nên trong những năm qua, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về lĩnh vực này gia tăng và tiếp tục diễn biến phức tạp. Qua công tác đấu tranh, lực lượng chức năng Công an Quảng Ninh đã phát hiện, xử lý hàng loạt vụ việc về các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ công nghiệp.
Còn nhớ vụ án đầu năm 2017, Cơ quan CSĐT - Công an TP Uông Bí đã ra quyết định khởi tố vụ án buôn bán, vận chuyển gần 900 kíp và 80 kg thuốc nổ và hơn 3,1 tấn nguyên liệu sản xuất thuốc nổ. Đồng thời, khởi tố bị can đối với Vũ Văn Quang (SN 1988, trú tại khu Phú Thanh Tây, phường Yên Thanh, TP Uông Bí) về hành vi mua bán, tàng trữ vật liệu nổ trái phép.
Cụ thể, các đối tượng đã dùng 2 xe ô tô (một xe 5 chỗ, 1 xe tải) chở theo 500 chiếc kíp nhôm, 360 chiếc kíp đồng, 370 thỏi thuốc nổ với trọng lượng gần 80 kg thuốc nổ công nghiệp và 3 cuộn bằng dây cháy chậm. Trên xe tải, lực lượng chức năng còn phát hiện 78 bao tải, bên trong đựng 3.136 kg nguyên liệu để sản xuất thuốc nổ.
Vụ án đã rúng lên hồi chuông cảnh báo về sự liều lĩnh, bất chấp phát luật của các đối tượng. Số lượng thuốc nổ và nguyên liệu sản xuất thuốc nổ trong vụ án này được nhận định bằng 1 kho sản xuất thuốc nổ thông thường. Nếu lỡ xảy ra tai nạn, sức công phá của số thuốc nổ kia khó có thể đo đếm được.
Đối tượng Phạm Văn Tỏa và tang vật tại cơ quan điều tra.
Mới đây nhất, vào ngày 10/7, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh bắt quả tang Phạm Văn Tỏa (53 tuổi, trú tại tổ dân cư bến Đụn, thôn Đồn Sơn, xã Yên Đức, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh) khi đang điều khiển xe gắn máy BKS 14Z1-35817 chở 80kg vật liệu nổ cùng 100 kíp nổ. Đối tượng khai nhận, toàn bộ số thuốc nổ và kíp nổ trên vận chuyển thuê từ xã Yên Đức, thị xã Đông Triều đến thành phố Hạ Long để lấy tiền công.
Trước đó, tại khu vực cầu Yên Lập, TP Hạ Long, lực lượng Công an kiểm tra, bắt giữ 2 đối tượng, gồm: Trịnh Thị Đào, 62 tuổi và Nguyễn Mai Hồng, 66 tuổi, cùng trú tại tổ 1, khu 2, Đại Yên, Hạ Long, khi đang vận chuyển 200 thỏi thuốc nổ, 188 ống hình trụ màu đồng, 12 ống màu trắng nghi kíp nổ.
Khám xét khẩn cấp nhà riêng Trịnh Thị Đào, tiếp tục thu giữ 401 ống hình trụ nghi kíp nổ. Sau khi giám định, cơ quan Công an xác định số vật chứng trên gồm 40kg thuốc nổ AMONIT, 13 kíp nổ bằng nhôm, 188 kíp điện bằng đồng, 400 kíp nổ thường số 8.
Tại ngã ba Dốc Đỏ, phường Phương Đông, TP Uông Bí, lực lượng Công an cũng đã kiểm tra xe môtô BKS 29Z-8751 do Nguyễn Thị Thúy, 45 tuổi, trú tại thôn Chí Linh, xã Yên Đức, Đông Triều, phát hiện xe vận chuyển trái phép 400 thỏi thuốc nổ khoảng 80kg và 860 kíp nổ. Tiếp tục khám xét nơi ở của Thúy, Công an thu thêm 100 thỏi thuốc nổ trọng lượng 20kg…
Những tai nạn thương tâm, những vụ án liên quan đến thuốc nổ vẫn xảy ra trên địa bàn Quảng Ninh. Đơn cử như vụ án nổ mìn trên taxi làm 2 người tử vong tại TP. Cẩm Phả và tháng 10/2016. Đối tượng đi xe taxi mang theo 1 túi mìn, trong lúc sơ suất đã gây nổ, khiến người lái xe vô tội cũng thiệt mạng.
Đặc biệt, vào khoảng 8 giờ 45 phút ngày 13/10, tổ công tác của Phòng Giao dịch Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội (SHB) Chi nhánh Uông Bí, gồm 5 nhân viên, đến mở két nạp tiền vào 2 cây ATM số 7 và 8 đặt bên hông nhà CT1 chung cư 9 tầng của Công ty Than Nam Mẫu (phường Yên Thanh, TP Uông Bí). Các nhân viên phát hiện trong cây ATM có một 10 thỏi thuốc nổ đã được đấu nối chờ phát nổ.
Ngay sau khi nhận được tin báo, Công an tỉnh Quảng Ninh phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Quảng Ninh khám nghiệm tại 2 cây ATM và đã tháo gỡ, vô hiệu hóa, thu giữ 10 thỏi thuốc nổ có trọng lượng gần 2kg.
Các chuyên gia đánh giá bán kính công phá, ảnh hưởng của khối thuốc nổ này ít nhất là 100 m. Cây ATM sẽ bị khối thuốc nổ thổi bay, khung thép, kính văng sẽ có sức sát thương rất lớn. Được biết 10 thỏi mìn được lực lượng công binh tháo gỡ này là vật liệu nổ công nghiệp, thường được dùng trong khai thác mỏ than.
Cơ quan chức năng nhận định đây là một vụ phá hoại tài sản hoặc gây sát thương cho người. Rất may vụ việc đã sớm được phát hiện nên chưa gây thiệt hại về người và của. Vụ việc một lần nữa cảnh báo tình trạng buôn bán, sử dụng thuôc nổ tại Quảng Ninh đang diễn biến rất phức tạp và khó lường.