Đảm bảo sự an toàn tuyệt đối cho các chiến sĩ tình nguyện
Thưa anh, báo Tiền Phong vừa có loạt bài: “Đâu khó có thanh niên”, viết về thanh niên tình nguyện sẵn sàng xông pha ở mọi mặt trận để thực hiện những công trình, phần việc có ý nghĩa cho cộng đồng, anh đánh giá ra sao về sự phát triển phong trào thanh niên tình nguyện thời gian qua?
Phong trào thanh niên tình nguyện trải qua hơn 17 năm triển khai trong phạm vi cả nước (2000 - 2017) dưới sự định hướng, tổ chức của Đoàn, Hội đã có sự phát triển mạnh mẽ cả bề rộng, lẫn chiều sâu, thu hút sự quan tâm, ủng hộ của xã hội, sự tham gia của đông đảo đoàn viên, thanh niên. Nội dung của phong trào được triển khai có trọng tâm, trọng điểm và đồng bộ. Phương thức tổ chức phong trào được đổi mới theo hướng triển khai các chương trình, chiến dịch, hoạt động trong các đối tượng thanh niên. Trước đây, chiến dịch tập trung chủ yếu mùa hè xanh, lực lượng chính là sinh viên. Hiện chúng ta có đầy đủ 1 chương trình (Tiếp sức mùa thi) và 4 chiến dịch (Mùa hè xanh, Hoa phượng đỏ, Kỳ nghỉ hồng, Hành quân xanh) dành cho mọi đối tượng có thể tham gia.
Đặc biệt là việc tổ chức các đội hình tình nguyện chuyên sâu gắn với chuyên môn, nghiệp vụ của từng đối tượng. Điều này một mặt tạo cơ hội cho các bạn trẻ ứng dụng kiến thức vào đời sống, mặt khác hướng đến nâng cao chất lượng, hiệu quả của mỗi hoạt động tình nguyện. Năm nay chiến dịch cũng mở rộng hoạt động tình nguyện quốc tế, chú trọng các hoạt động tình nguyện
tại chỗ.
Chiến dịch năm nay T.Ư Đoàn có chủ trương hướng hoạt động tình nguyện thiết thực, hiệu quả, an toàn. Vậy đến thời điểm này, hoạt động tình nguyện hè 2017 đã đạt kết quả như thế nào, thưa anh?
Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè năm nay không chỉ hoàn thành những mục tiêu, chỉ tiêu đã đặt ra mà có ý nghĩa rất lớn nhằm tìm ra những giá trị mới, phương thức mới, nội dung chỉ đạo mới làm tiền đề cho sự phát triển phong trào tình nguyện trong 5 năm tới.
Năm nay, không một đội hình nào trước lúc xuất quân mà không có tập huấn. Tất cả đội hình đều được mua bảo hiểm trong thời gian tham gia hoạt động tình nguyện. Các tỉnh, thành Đoàn, Đoàn trực thuộc phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, nơi các đội hình đến thực hiện công việc tình nguyện cùng tham gia đảm bảo an toàn cho các chiến sĩ tình nguyện. Cho đến bây giờ rất vui mừng là công tác an toàn cho hoạt động tình nguyện được đảm bảo tuyệt đối.
Đến thời điểm này có nhiều chỉ tiêu đã đạt và vượt so với kế hoạch đề ra, chỉ còn 3 nhóm chưa đạt, cần tăng cường hơn nữa trong giai đoạn nước rút của chiến dịch.
Bên cạnh những kết quả đạt được, được xã hội ghi nhận, vẫn có luồng dư luận cho rằng, hoạt động tình nguyện còn mang tính hình thức, đi để trải nghiệm là chính, dùng tình nguyện làm hình ảnh. Ý kiến của anh như thế nào về vấn đề này?
Cá nhân tôi cho rằng mỗi bạn trẻ đều có tinh thần mong muốn được chia sẻ với cộng đồng và những ai tham gia hoạt động tình nguyện chúng ta đều rất trân trọng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai có thể do phương pháp khảo sát địa bàn tình nguyện, lựa chọn nội dung, cách thức tổ chức chưa kỹ nên dẫn đến có đội, nhóm tình nguyện hoạt động còn mang tính hình thức, hoạt động chưa thực sự hiệu quả, tạo dư luận không tốt.
Tôi cho rằng trong một xã hội đa dạng, những câu chuyện đó có thể xảy ra chỗ này, chỗ kia nhưng cái chủ đạo, dòng chảy chủ lưu của hoạt động tình nguyện chính là hướng đến cộng đồng xã hội, vì sự phát triển của đất nước và sự hoàn thiện, trưởng thành của chính mỗi bạn trẻ. Tôi tin dòng chảy chung rất tốt đó sẽ trở thành trào lưu lớn đủ sức lôi cuốn các lực lượng xã hội tham gia.
Hướng tới sự chuyên nghiệp
Thưa anh, có ý kiến cho rằng, phong trào thanh niên tình nguyện ngày nay được tổ chức rầm rộ, nhiều hoạt động tình nguyện rộng khắp nhưng lại chưa có được những công trình mang ý nghĩa “quả đấm thép”, tầm vóc kiểu như Công trường thanh niên cộng sản xây dựng Nhà máy thủy điện Hòa Bình. Anh suy nghĩ sao về ý kiến này? Trong thời gian tới, Ban Bí thư T.Ư Đoàn có kế hoạch cho ra đời những công trình tình nguyện mang tầm cỡ không?
Đây là một gợi ý rất xác đáng để các cấp bộ Đoàn suy nghĩ, tìm hướng tiếp cận phù hợp để hoạt động tình nguyện thực sự rộng khắp nhằm tạo dấu ấn trên những công trình, lĩnh vực, địa bàn quan trọng. Tôi cho rằng tùy mỗi điều kiện kinh tế - xã hội, yêu cầu phát triển của đất nước trong từng thời kỳ mà có hoạt động tình nguyện phù hợp, đáp ứng được yêu cầu. Trước đây, chúng ta có những công trình rất lớn như: Thủy điện Hòa Bình, Đại thủy nông Bắc Hưng Hải, Thủy điện Yaly… Bối cảnh và cơ chế quản lý kinh tế thời kỳ đó chúng ta không có đấu thầu tổ chức thi công nên cần huy động sự tham gia của quần chúng nhân dân, lực lượng trẻ. Hơn nữa, lúc đó trình độ khoa học công nghệ của ta, việc sử dụng phương tiện máy móc hiện đại để thay thế sức người có hạn. Bây giờ những công trình lớn của đất nước, chúng ta thực hiện theo cơ chế chuyên nghiệp, máy móc, công nghệ hiện đại. Bối cảnh bây giờ khó tìm được dư địa để tổ chức hoạt động tình nguyện thực hiện được những đại công trình như trước đây.
Tôi cho rằng hoạt động tình nguyện mang lại được giá trị thiết thực cho cộng đồng là điều đáng trân trọng, không quan trọng lớn hay nhỏ. Nhiều hoạt động tình nguyện ngày nay đã thực sự góp phần giải quyết những vấn đề bức xúc của xã hội, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước, như tham gia xây dựng nông thôn mới, văn minh đô thị, bảo đảm trật tự an toàn giao thông, vệ sinh môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, bão lũ, tiếp sức mùa thi,…
Theo anh thời gian tới, hoạt động tình nguyện cần thay đổi thế nào để đạt đến sự chuyên nghiệp?
Trong quá trình chuẩn bị văn kiện Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI, Ban BCH T.Ư Đoàn đã đề cập rất kỹ đến nội dung, phương thức, lực lượng và các yêu cầu tổ chức phong trào thanh niên tình nguyện nhiệm kỳ tới. Hoạt động tình nguyện cần đạt được 5 yếu tố: Rộng khắp; thiết thực và hiệu quả; có tính dẫn dắt, định hướng; bền vững; sáng tạo. Tuy nhiên, ngoài sự định hướng chung đó, theo tôi sự sáng tạo, tìm tòi của anh em cán bộ đoàn cơ sở, đặc biệt là của các bạn trẻ sẽ quyết định sự thành công của phong trào trong thời gian tới.
Để phong trào tình nguyện đạt đến sự chuyên nghiệp, theo tôi trước hết tư duy của cán bộ Đoàn, Hội cần thay đổi để phù hợp với yêu cầu của tình hình mới; chuyên nghiệp ngay từ khâu lựa chọn nội dung, cách thức tiếp cận, phương pháp chỉ đạo đến phương thức triển khai, kiểm tra, đánh giá. Mặt khác cần phải xác định hoạt động tình nguyện gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị, tham gia giải quyết những việc khó, những vấn đề bức xúc trong xã hội; đồng thời phát huy sự sáng tạo và trí tuệ của các bạn trẻ khi tham gia thực hiện.
Hoạt động tình nguyện cũng cần phải kết nối, tạo ra sự liên thông giữa các lực lượng tình nguyện với nhau; giữa các lực lượng tình nguyện với các địa chỉ tình nguyện và điều phối được việc này. Sự kết nối, liên thông này sẽ giúp cho sự phân bổ lực lượng về các địa chỉ tình nguyện một cách hợp lý, hài hòa và phát huy hiệu quả cao nhất, tránh tình trạng có nơi 5, 6 đoàn tình nguyện giẫm chân nhau, có nơi thì không có đội hình nào.
Hiện nay, ngoài những đội hình tình nguyện do các cấp bộ Đoàn, Hội thành lập, có nhiều đội, nhóm thiện nguyện tự phát, trong đó có nhiều đội nhóm làm rất tốt hoạt động tình nguyện của mình. Nếu kết nối, dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ được các đội nhóm tình nguyện tự phát đó thì hoạt động tình nguyện sẽ đạt được sự an toàn, thiết thực, hiệu quả, chuyên nghiệp hơn; từ đó tạo sự lan tỏa sang các lực lương tình nguyện khác tạo nên xã hội tình nguyện.
Cảm ơn anh.
“Ban Bí thư T.Ư Đoàn và Ban chỉ đạo Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè 2017 đánh giá rất cao sự vào cuộc một cách chủ động, nhạy bén của các cơ quan báo chí của Đoàn, trong đó có báo Tiền Phong đã thông tin kịp thời các nội dung, hoạt động của chiến dịch. Loạt bài “Đâu cần thanh niên có” của Tiền Phong đã phản ánh một cách sinh động những giá trị mới, phương thức mới, kết quả mới trong chiến dịch tình nguyện hè năm nay”.
Bí thư T.Ư Đoàn Nguyễn Anh Tuấn
Chiến dịch Thanh niên Tình nguyện hè 2017 đã có hàng chục nghìn đội hình tình nguyện triển khai các hoạt động thiết thực tại những địa bàn trọng tâm là các huyện nghèo, đảo tiền tiêu, các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo. Theo báo cáo của Ban Thanh niên Công nhân đô thị T.Ư Đoàn (đơn vị thường trực chiến dịch), tính đến ngày 17/7, có 3.299 công trình thanh niên được triển khai với tổng giá trị hơn 89 tỷ đồng. Nhiều công trình, phần việc đạt kết quả ấn tượng như: Sửa chữa hơn 1,3 nghìn km, xây dựng mới hơn 290 nghìn km đường giao thông nông thôn; tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho 44,5 nghìn thanh niên nông thôn; xây dựng 157 tuyến phố văn minh; khám chữa bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho gần 170 nghìn người với tổng giá trị hơn 15,6 tỷ đồng; trao tặng thẻ bảo hiểm y tế cho 3,5 nghìn người; xây dựng mới và sửa chữa 699 nhà nhân ái, nhà tình nghĩa; xây mới và nâng cấp 2,4 nghìn điểm vui chơi, sân chơi thiếu nhi...
Xuân Tùng
