Đọc kết luận của Thanh tra Chính phủ về dự án Khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm, ông Ngô Hùng Phong (Khu phố 3, phường An Khánh, quận 2) nói tâm trạng của ông buồn vui đan xen. Vui vì cuối cùng vụ việc đã được làm rõ; còn buồn vì không biết sắp tới TPHCM sẽ “sửa sai” thế nào.
Căn nhà của gia đình ông Ngô Hùng Phong trước kia nằm trong khu 160 ha tái định cư. Gia đình ông tự nguyện bàn giao mặt bằng, chờ nhận nền tái định cư tại chỗ trong khu 160 ha. Nhưng gia đình ông đã chờ từ năm 2014 đến nay. Đất tái định cư ở đâu không thấy, chỉ thấy các doanh nghiệp chia lô, các tòa nhà cao ốc, văn phòng mọc lên như nấm trong khu 160 ha.
“Cha tôi là cụ Ngô Văn Cự mất 2 năm trước, không chờ được đến ngày được giao nhà tái định cư. Trước khi nhắm mắt, ông cụ cứ nắm tay tôi hỏi dồn: Nhà tao đâu? Tôi chỉ biết khóc”, ông Phong đau đơn nhớ lại.
TPHCM cấp phép cho hàng loạt dự án đầu tư kinh doanh trong khu đất 160 ha dành để tái định cư cho người dân đã được Thủ tướng chính phủ phê duyệt Ngày 10/9, trở lại Thủ Thiêm, chúng tôi gặp ông Nguyễn Viết Thịnh, một người dân bị giải tỏa. Ông Thịnh cho biết căn nhà trước kia của gia đình ông ở 12/4 bis Lương Định Của (phường Bình Khánh), sau khi bị giải tỏa, gia đình ông bị đẩy về phường Thạnh Mỹ Lợi.
Ông Thịnh nhớ lại: Ban đầu, chính quyền địa phương có văn bản hứa bán nền đất, nhà tái định cư giá thấp cho người dân, như giá nền nhà không cao hơn 8,6 triệu đồng/m2. Nhiều hộ dân đã đồng ý phương án tái định cư ở khu đất hơn 4 ha nhưng sau này TPHCM thay đổi.
Không có đất tái định cư, người dân bị đẩy vào các khu tạm cư sống lây lất, tạm bợ hơn 10 năm qua Còn ông Nguyễn Đức Tú (phường An Khánh) thì chỉ tay về phía khu đất trống xen lẫn lau sậy cao quá đầu bức xúc: 'Hơn 20 năm thực hiện dự án, các anh có thấy nhà văn hóa, trường học… hay chỉ thấy đất bỏ hoang và cao ốc mọc lên. Người dân gửi đơn khiếu kiện nhưng các nơi đều im lặng, người dân phải đi hàng nghìn cây số ra Hà Nội khiếu kiện, dãi nắng dầm sương…'
“Đất tái định cư dành cho dân thì giao cho doanh nghiệp rồi bỏ hoang, người dân thì sống trong cảnh không nhà. Nếu doanh nghiệp không triển khai dự án, đất còn trống, vì sao không thu hồi trả lại cho dân”, ông Tú bức xúc.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa công bố, UBND TPHCM đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất trong phạm vi Khu tái định cư 160 ha.
Cụ thể: UBND TPHCM đã phê duyệt quy hoạch, chấp thuận chủ trương tạm giao, thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6 ha để đầu tư kinh doanh nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng… sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư.
“Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg và Văn bản số 190/CP-NN, dẫn đến, làm phá vỡ quy hoạch được phê duyệt, việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ do người dân khiếu nại kéo dài chưa được giải quyết dứt điểm, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân”, Kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.
Trên cơ sở kết quả kiểm tra, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TPHCM xác định rõ, cụ thể về trách nhiệm liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm như kết luận đã nêu, kiểm điểm, chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến việc phê duyệt quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch; thu hồi đất, đền bù, tái định cư… để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, đồng thời công khai, nhận trách nhiệm về những khuyết điểm, vi phạm, dẫn đến khiếu nại kéo dài.
Ngoài ra, TPHCM phối hợp với Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành liên quan kiểm tra, rà soát, kiến nghị với Thủ tướng biện pháp xử lý phù hợp, đúng quy định của pháp luật đối với tổ chức, cá nhân có liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc quy hoạch, giao đất, thực hiện đầu tư tại các dự án thuộc các Khu tái định cư KĐTM Thủ Thiêm theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
