Ông Nguyễn Minh Thành (39 tuổi, ngụ số 84, khóm Tân Vĩnh, phường Trường An, TP. Vĩnh Long) đã phát hiện chiếc trống đồng có đường kính bề mặt 78cm, mặt trống khá nguyên vẹn, hoa văn còn sắc nét. Riêng thân trống bị vỡ còn khoảng 1/3 thân.
Trống đồng được tìm thấy trên sông Cổ Chiên. Ảnh. M.H. Ông Thành sau đó tặng trống đồng cho đình Tân Vĩnh lưu giữ. Đến ngày 12/2, Ban Hội hương đình Tân Vĩnh bàn giao hiện vật cho Bảo tàng Vĩnh Long lưu giữ và nghiên cứu.
Chiều ngày 25/2, trao đổi với Tiền Phong, ông Phan Văn Giàu – Giám đốc Sở Văn hoá Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) tỉnh Vĩnh Long cho biết, sắp tới tới sở sẽ mời một số nhà khảo cổ học từ TP Hồ Chí Minh và thành lập hội đồng để giám định, xác định niên đại, giá trị lịch sử của trống đồng.
Trước đó, tháng 11/2018, Sở VHTT&DL tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức lễ công bố Quyết định tặng bằng khen của UBND tỉnh Vĩnh Long cho Đại đức Thích Đức Hiền (trụ trì chùa Phước An, ngụ ấp Hồi Thạnh, xã Xuân Hiệp, huyện Trà Ôn, Vĩnh Long) và ông Lê Văn Thông (ngụ ấp 3, xã Hòa Thạnh, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long) cùng số tiền thưởng 75 triệu đồng.
Theo đó, trong quá trình khai thác cát trên sông Cổ Chiên, ông Thông phát hiện pho tượng cổ bằng đá sa thạch có chiều cao 140cm, thân tượng cao 113cm và mang đến tặng chùa. Sau đó, ông Thông và đại diện chùa đã đồng ý giao pho tượng cho Bảo tàng tỉnh Vĩnh Long quản lý.
Hai cá nhân nộp pho tượng cổ quý hiếm, được UBND tỉnh Vĩnh Long tặng thưởng 75 triệu đồng.
Qua thẩm định, Hội đồng thống nhất kết luận tên gọi pho tượng là tượng nữ thần Sarasvati, vợ của thần Brahma. Đây là một tượng quý ở Đông Nam Á chưa tìm thấy. Theo hội đồng thẩm định, pho tượng nữ thần này trị giá 7,5 tỷ đồng.
Tượng có niên đại khoảng thế kỷ VI-VII, khung đỡ tượng hình chữ U rất chắc chắn; thân tượng bị gãy tay phải một đoạn, tay trái cầm bình kendy tạo nước thánh mang ý nghĩa tạo mầm sống, mang đến sự tốt lành cho cư dân và rửa đi mọi tội lỗi tương tự như ở Ấn Độ có nữ thần sông Hằng; bệ tượng bị vỡ một mảng.
Lãnh đạo Sở VHTT&DL tỉnh Vĩnh Long cho biết, tượng Nữ thần Saraswati lần đầu tiên được tìm thấy ở Việt Nam là một tư liệu lịch sử đặc biệt quý hiếm tiêu biểu của đất nước, góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử vùng đất Nam Bộ cũng như lịch sử Việt Nam.
Hiện vật đã phản ánh được sự hội tụ, kết tinh trong lịch sử ngoại giao giữa Việt Nam, Ấn Độ và Đông-Nam Á. Đồng thời cũng góp phần vào việc nghiên cứu lịch sử du nhập của văn hóa, tôn giáo Ấn Độ vào Việt Nam.
