Thấp thỏm bên bờ sông sạt lở
Nhiều năm qua, sông Ngàn Sâu chảy qua các xã Hương Trạch, Hương Đô, Hương Thuỷ, Hà Linh… (huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh) xảy ra tình trạng sạt lở nghiêm trọng. Tại một số vị trí đã ăn sâu vào khu dân cư, nhiều diện tích hoa màu, vườn tược bị nước cuốn trôi.
Mỗi năm, cứ sau trận lũ, ông Thái Dương Hữu (trú thôn Tân Hội, xã Hương Trạch, huyện Hương Khê) lại thấy nước sông tiến vào gần nhà mình hơn. Ông lo sợ, nếu tình trạng không được khắc phục, kè không được xây để bảo vệ làng thì nguy cơ mất nhà cửa, vườn tược, thậm chí đe doạ đến tính mạng của người dân.
 |
Bờ sông Ngàn Sâu bị sạt lở, ngày càng lấn sâu vào đất hoa màu của người dân. |
“Trước đây bờ sông cách xa nhà lắm, nhưng giờ lấn vào sâu chỉ cách có vài mét là đến đất vườn. Bởi vậy, mỗi lần có lũ lụt, dân làng nơi đây lại thấp thỏm lo âu, có những trận lũ cả vườn cây gió trầm của gia đình tôi cũng bị cuốn trôi hết”, ông Hữu nói.
Dọc bờ sông Ngàn Sâu đoạn qua xã Hương Trạch xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng, có điểm dài hơn 500m. Lãnh đạo UBND huyện Hương Khê cho biết, trong những năm qua địa phương đã đầu tư xây dựng nhiều công trình, tuyến kè chống sạt lở bờ sông. Do chưa có nguồn lực để triển khai nên trên địa bàn huyện vẫn còn nhiều vùng xung yếu bị sạt lở ảnh hưởng đến đất ở, đất sản xuất của người dân.
Sạt lở sông Ngàn Sâu không chỉ xảy ra tại huyện Hương Khê mà còn diễn ra tại các huyện Vũ Quang, Đức Thọ. Tại xã Hương Minh (huyện Vũ Quang) nhiều hộ dân ở thôn Hợp Bình trước đây cách bờ sông Ngàn Sâu khá xa. Nhưng kể từ sau đợt mưa lũ vào năm 2020 đến nay bờ sông đoạn đi qua thôn Hợp liên tiếp xảy ra sạt lở và hậu quả là lòng sông đã áp sát vào làng. Theo người dân nơi đây thì hầu như cứ sau mỗi mùa mưa lũ đi qua là tình trạng bờ sông bị sạt lở lại diễn ra, lòng sông ngày càng được mở rộng, trong khi đất đai thì bị cuốn trôi.
 |
Lòng sông ngày càng mở rộng do đất đai bị cuốn trôi, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. |
Chủ tịch UBND xã Hương Minh (huyện Vũ Quang) - Đoàn Ngọc Lương cho biết, thời gian qua tình trạng sạt lở bờ sông đã ảnh hưởng đến phần nào cuộc sống của người dân. Trong những đợt mưa lũ lớn, để đảm bảo an toàn cho người dân chính quyền địa phương đã tiến hành rào chắn, đặt biển cảnh báo nguy hiểm. “Địa phương cũng đã báo cáo tình trạng sạt lở bờ sông Ngàn Sâu để có phương án khắc phục, nhưng để làm bờ kè cần kinh phí rất lớn, hiện đang chờ nguồn”, ông Lương cho hay.
Vườn tược, nhà dân bị uy hiếp
Không chỉ tình trạng sạt lở xảy ra tại bờ sông Ngàn Sâu mà nhiều hộ dân tại xã Cẩm Thành, Cẩm Duệ (huyện Cẩm Xuyên) cũng đang sống trong cảnh lo âu khi bờ sông Ngàn Mọ đã "ăn sâu" vào khu dân cư.
Ông Lê Công Quang (trú tại thôn Đồng Bàu, xã Cẩm Thành) cho biết, trước đây nhà và vườn của gia đình cách xa bờ sông Ngàn Mọ, nhưng đến nay vị trí nhà đến mép sông chỉ còn chưa tới 2m. Tình trạng sạt lở diễn ra lâu nay, nhưng mới đây nhất là đợt lũ vào hồi tháng 10 đã khiến đất vườn bị cuốn trôi, tường rào bị sạt lở do nước lũ đổ về quá nhanh.
 |
Bờ sông Ngàn Mọ lấn sâu vào vườn của người dân tại xã Cẩm Thành. |
“Do sông đã áp sát nhà nên gây ra tình trạng sụt lún làm nứt tường nhà, công trình phụ, công trình chăn nuôi của gia đình tôi. Chúng tôi chỉ mong chính quyền sớm có biện pháp xây dựng bờ kè để dân an tâm sinh sống”, ông Quang chia sẻ.
Trong đợt sạt lở vừa qua, chính quyền xã Cẩm Thành đã huy động hàng chục người dân đưa đá khối, cọc tre đến hỗ trợ gia đình kè lại, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời.
 |
Người dân phải dùng đá, thép và cọc tre để ngăn chặn tình trạng sạt lở. |
Việc sạt lở bờ sông Ngàn Mọ đã tiến sát, gây sụt lún nhiều nhà dân tại xã Cẩm Duệ. Dọc hai bên bờ, những hàng tre bị dòng nước đánh bật gốc, nhiều hàm ếch lớn cũng xuất hiện do đất bị nước sông khoét ăn sâu vào bên trong. Tại đây ghi nhận có 12 điểm sạt lở rất nghiêm trọng, có những điểm đã sát vào nhà dân và công trình tập thể, trường học.
“Nhiều nhà dân và công trình tập thể đang có nguy cơ ảnh hưởng lớn vì bờ sông đã áp sát vào. Địa phương chỉ dùng tre, rọ đá để khắc phục tạm thời các điểm bị sạt lở đồng thời đề xuất kinh phí để xây dựng bờ kè kiên cố dọc hai bên bờ sông”, ông Đặng Văn Thành – Phó Chủ tịch UBND xã Cẩm Duệ cho hay.
Ông Trần Đức Thịnh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Hà Tĩnh cho biết, việc xây dựng các tuyến kè chống sạt lở, bảo vệ bờ sông, bờ biển cần nguồn kinh phí tương đối lớn, tuy nhiên đến nay tỉnh chưa cân đối được nguồn lực. Về lâu dài, cần quy hoạch sắp xếp lại dân cư, chủ động di dời các hộ dân tại khu vực có nguy cơ sạt lở, nhất là tại các khu vực có nguy cơ sạt lở cao.
