 |
Vợ chồng cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter. (Ảnh: Reuters) |
Những ngày gần đây, bà Rosalynn Carter được chăm sóc y tế liên tục tại nhà. Bà qua đời trong vòng tay của gia đình, thông cáo của Trung tâm Carter, một tổ chức phi lợi nhuận do hai vợ chồng cựu tổng thống lập ra, cho biết.
Ông Jimmy Carter làm tổng thống Mỹ từ năm 1977-1981. Nhà lãnh đạo của đảng Dân chủ và phu nhân là cặp vợ chồng tổng thống có thời gian chung sống bên nhau dài nhất. Họ kết hôn năm 1946, khi ông 21 tuổi và bà 18 tuổi. Sau khi nhiệm kỳ tổng thống kết thúc, ông Jimmy Carter tận hưởng số năm sau khi rời Nhà Trắng nhiều nhất so với bất kỳ đời tổng thống Mỹ nào trước đó, và bà Rosalynn Carter đóng vai trò quan trọng trong những năm đó, bao gồm hoạt động tại Trung tâm Carter và quỹ từ thiện Habitat for Humanity.
Tháng 5 năm nay, gia đình cho biết bà mắc chứng mất trí nhớ nhưng vẫn sống ở nhà. Ông Jimmy Carter, năm nay 99 tuổi, cũng đang được chăm sóc y tế liên tục sau khi quyết định dừng tiếp nhận thêm bất kỳ can thiệp y tế nào.
“Rosalynn là người bạn đời ngang hàng với tôi trong mọi thứ tôi đã làm được. Bà ấy đưa ra những hướng dẫn và động viên sáng suốt bất kỳ khi nào tôi cần. Chừng nào Rosalynn còn ở trên thế giới, tôi biết rằng luôn có người yêu thương và ủng hộ tôi”, cựu tổng thống nói.
Bà được đánh giá là người khiêm tốn và lặng lẽ trước khi đến Washington năm 1977, nhưng sau đó trở thành một diễn giả, chuyên gia vận động và hoạt động có tài hùng biện.
Sự đam mê bền bỉ của bà tiếp tục trong nhiều năm rời Nhà Trắng, hoạt động vì những người mắc bệnh tâm thần.
“Điều tuyệt vời nhất tôi từng làm là kết hôn với Rosalynn. Đó là đỉnh cao của cuộc đời tôi”, ông Carter nói trên kênh truyền hình C-SPAN năm 2015.
 |
Thống đốc Jimmy Carter của Georgia và vợ Rosalynn dành cho nhau nụ hôn ngọt ngào khi ở bên gia đình tại đại hội toàn quốc của đảng Dân chủ ở thành phố New York năm 1976. (Ảnh tư liệu) |
Trước khi chồng đắc cử làm tổng thống năm 1976, bà Rosalynn hầu như không được biết đến bên ngoài bang Georgia, nơi ông vươn lên từ một nông dân trồng lạc trở thành thống đốc.
Ông thua khi tái tranh cử năm 1980 trước đối thủ Ronald Reagan, cựu thống đốc California và diễn viên Hollywood.
Ở Washington, vợ chồng Tổng thống Carter thường làm việc cùng nhau. Ông gọi bà là “cố vấn thân cận nhất của tôi”.
Bà thường được mời dự với tư cách quan sát viên tại các cuộc họp nội các và thảo luận về chiến lược chính trị.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 1978 với báo chí, ông Carter cho biết ông chia sẻ hầu hết mọi thứ với vợ mình ngoại trừ tài liệu tuyệt mật.
Cuộc khủng hoảng con tin ở Iran, khi các nhà ngoại giao Mỹ và những người khác bị bắt giữ ở Tehran sau cuộc cách mạng Hồi giáo, xảy ra khi ông Carter đang nỗ lực tái tranh cử. Cuộc khủng hoảng góp phần khiến ông không đắc cử nhiệm kỳ 2, khi phải hạn chế vận động tranh cử để dành thời gian giải quyết khủng hoảng.
Trong thời gian đó, bà Rosalynn Carter hỗ trợ chồng bằng những cuộc diễn thuyết tại 112 thành phố ở 34 tiểu bang trong chuyến vận động kéo dài 44 ngày. Các bài phát biểu và hoạt động tích cực để tiếp cận người dân mà bà thực hiện giúp chồng bà đánh bại đối thủ đảng Dân chủ Ted Kennedy trong cuộc bầu cử sơ bộ năm 1980, dù sau đó ông thua ông Reagan.
Tổng thống Joe Biden và Đệ nhất phu nhân Jill Biden cho biết trong một tuyên bố rằng bà Rosalynn Carter “đã đi trên con đường của riêng mình, truyền cảm hứng cho một quốc gia và thế giới trên con đường đó”. Ông Biden làm việc Thượng viện trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Carter.
"Bà ấy là người đấu tranh vì quyền và cơ hội bình đẳng cho phụ nữ và trẻ em gái; người ủng hộ sức khỏe tâm thần và sức khỏe cho mọi người; là người ủng hộ việc chăm sóc trẻ em, người già và người khuyết tật thường thường bị xã hội quên lãng", vợ chồng Tổng thống Biden cho biết.
Các cựu Tổng thống Bill Clinton, George W. Bush, Barack Obama và Donald Trump cũng dành những lời lẽ tốt đẹp để ca ngợi bà Rosalynn Carter.
