Nghịch lý đắp đất xây nghĩa trang
Với tiêu chí xây dựng nghĩa trang là một trong những tiêu chí để cán đích nông thôn mới. Xã Quảng La, huyện Hoành Bồ được Cty CP TĐ Hạ Long hứa sẽ “biếu không” xã này 1 nghĩa trang hoành tráng với diện tích 3,4ha, có tổng số vốn đầu tư hơn 4 tỷ đồng. Xã báo cáo lên huyện, huyện báo cáo lên tỉnh, chưa đầy 1 tháng dự án được nhanh chóng thông qua.
Cty CP TĐ Hạ Long hứa sẽ “biếu không” xã Quảng La 1 nghĩa trang hoành tráng với diện tích 3,4ha, có tổng số vốn đầu tư hơn 4 tỷ đồng. Với lý do cần bù đất vào một số hạng mục xây dựng nghĩa trang, chính quyền xã Quảng La tiếp tục có văn bản đề nghị huyện Hoành Bồ phê duyệt 2 địa điểm lấy đất cách nghĩa trang chừng 2km. Nhưng điều đặc biệt, nghĩa trang này nằm trên sườn đồi và cần bốc xúc một khối lượng lớn đất đá mới có thể tiến hành xây dựng theo thiết kế chứ không cần phải bù đắp thêm đất như yêu cầu của Cty CP TĐ Hạ Long.
Chính quyền xã Quảng La và huyện Hoành bồ cũng như UBND tỉnh Quảng Ninh đồng ý cấp 2 địa điểm nằm trong ranh giới quản lý tài nguyên khoáng sản để Cty này thực hiện dự án. Trong quá trình triển khai dự án xây nghĩa trang, mọi nguồn lực được nhà thầu đổ dồn vào 2 vị trí bốc xúc đất đá. Còn vị trí xây nghĩa trang tuyệt nhiên bất động.
Không một hạt đất được đổ vào nghĩa trang mà thực chất là khai thác than trái phép. Theo phản ánh của người dân, từ khi triển khai dự án, đêm nào cùng có hàng đoàn xe tải rầm rập từ trong khu vực bốc xúc đất của Cty CP TĐ Hạ Long chạy hướng đèo Hạ My để sang Bắc Giang. Sau nhiều lần phản ánh với chính quyền, đến đầu năm 2016, UBND xã Quảng La mới có biên bản đình chỉ nhà thầu thi công. Sau đó tỉnh giao cho Cty Đông Bắc thực hiện thu hồi than phát lộ. Trong quá trình thu hồi, số lượng than phát lộ lên đến gần 7 nghìn tấn.
Trong thời gian này, UBND tỉnh Quảng Ninh có văn bản chỉ đạo Cty CP TĐ Hạ Long thực hiện cải tạo phục hồi môi trường tại khu vực Cty này đã tàn phá. Tuy nhiên đơn vị thi công không những không triển khai theo đúng ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh mà còn tự ý thu hồi than tập kết trên bãi để hòng tẩu tán ra ngoài.
Hơn 31ha đất rừng sản xuất, rừng phòng hộ bị tàn phá. “Tổng diện tích mà Cty CP TĐ Hạ Long tiến hành bốc xúc đất đá tại 2 địa điểm trên rơi vào khoảng 31ha. Còn số lượng họ chở bao nhiêu than ra ngoài, đi đâu, bán cho ai thì tôi không biết. Phía chính quyền cũng không báo cáo chi tiết nên tôi không nắm được. Giờ Chủ tịch cũ mới luân chuyển công tác nên hồ sơ liên quan ông ấy đang nắm giữ” – Ông Phạm Văn Hùng, Bí thư đảng ủy xã Quảng La nói.
Coi trời bằng vung
Không chỉ mang danh nghĩa tặng nghĩa trang cho xã để đào trộm than, Cty CP TĐ Hạ Long còn ngang nghiên làm trái pháp luật.
Cụ thể, theo báo cáo thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi Trường tỉnh Quảng Ninh, khi bắt đầu thực hiện dự án, Cty này chưa có thủ tục thuê đất, giao đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhưng đã tiến hành mở đường, bốc xúc, đổ thải đất đá, thu hồi than trên diện tích rừng sản xuất, rừng phòng hộ, phá vỡ kết cấu tự nhiên…
Tuy nhiên với những vi phạm nghiêm trọng trong môt thời gian dài, chính quyền xã Quảng La cũng như huyện Hoành Bồ không hề có một động thái tích cực nào để chấn chỉnh hành vi vi phạm của Cty CP TĐ Hạ Long. Chỉ đến khi bị vỡ lở và có chỉ đạo trực tiếp từ Chủ tịch UBND tỉnh, tất cả mới rốt ráo vào cuộc.
Theo giới thạo làm than, với diện tích đào bới và các vỉa than phát lộ, bèo bọt cũng hơn trăm nghìn tấn than bị "bốc hơi". Sau khi Công ty Đông Bắc tiến hành thu hồi gần 7 nghìn tấn than phát lộ, đến tháng 10/2017 Cty CP TĐ Hạ Long mới lập xong phương án cải tạo phục hồi môi trường. Nhưng thêm một lần nữa, Cty này tiếp tục có hành vi coi thương pháp luật. Một số nhỏ diện tích đã đào hết than được đơn vị thi công trồng keo, và gia cố mái taluy để hạn chế sạt lở. Còn lại vẫn tập trung nguồn lực để khai thác than.
Trong quá trình mang danh hoàn nguyên môi trường này, Cty CP TĐ Hạ Long tiếp tục thực hiện bốc xúc, đào bới và mở rộng thêm hơn 2ha nằm ngoài diện tích phương án cải tạo. Sự việc lẫn nữa được người dân phát giác và chính quyền lại vào cuộc để thu hồi số than đã được tập kết trên bãi. Theo báo cáo của đơn vị thu hồi than, số lượng than lần này lên đến hơn 2 nghìn tấn.
Sẽ xử lý người đứng đầu cấp huyện khi để xảy ra tình trạng khai thác than trái phép. Với một dự án xây dựng nghĩa trang rộng 3,4ha nhưng đơn vị thi công đã “băm nát” hơn 31ha rừng sản xuất, rừng phòng hộ, tàn phá cảnh quan và phá vỡ kết cấu tự nhiên…nhưng cho đến nay, vẫn chưa có một cá nhân, tập thể nào phải chịu trách nhiệm, việc hoàn nguyên môi trường và thu hồi than phát lộ vẫn ì ạch dậm chân tại chỗ.
Trao đổi với Chánh văn phòng Tỉnh ủy Quảng Ninh, ông Hoàng Bá Nam cho biết: “Đích thân Bí thư Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh tiến hành thanh tra, xử lý nghiêm những sai phạm liên quan đến dự án xây dựng nghĩa trang Đồng Khuôn, xã Quảng La, huyện Hoành Bồ. Đặc biệt, sẽ xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu cấp huyện”.
