Theo Đông y, bí đao tính mát, vị ngọt, không độc, công năng thanh nhiệt giải độc, kiện tỳ, ích khí trừ phiền, chỉ khát lợi tiểu, tiêu thũng. Ngoài ra, hạt, vỏ, hoa, lá đều có công dụng chữa nhiều bệnh. Sau đây là một số cách dùng bí đao chữa bệnh.
Hạt bí đao
Thuốc trường thọ: Cho hạt bí vào túi lụa, luộc sôi trong nước 1 giờ, lấy ra phơi khô. Làm 3 lần như vậy rồi ngâm vào dấm gạo 1 đêm, phơi khô, tán bột. Ngày uống 1 lần, mỗi lần 1 thìa canh.
Bạch đới: hạt bí đao lâu năm (trần đông qua nhân) rang nghiền bột, uống 15g mỗi lần vào lúc đói.
Ho gà, viêm phế quản cấp và mạn: hạt bí đao 15g trộn với đường phèn giã mịn, nhào với mật ong, uống với nước đun sôi để nguội. Ngày 2 - 3 lần.
Phổi có ung nhọt (viêm, áp-xe...): hạt bí đao, các vị bồ công anh, kim ngân hoa, ý dĩ sống, diếp cá mỗi thứ 40g; rễ lau 20g; hạt đào cát cánh, cam thảo, mỗi thứ 10g sắc uống.
Tàn nhang: hạt bí 350g, hạt sen 30g, bạch chỉ 15g. Tất cả nghiền mịn. Hàng ngày uống sau bữa cơm. Chiêu bằng nước đun sôi để nguội.
Có thai phù thũng do tỳ hư: hạt bí đao 20g, trần bì 6g, mật ong 50g, nấu chín ăn ngày 2 lần trong vài ba ngày.
Vỏ bí đao
Chữa ung nhọt ngoài da: vỏ bí đao 20g, hoa cúc vàng 15g, thược dược đỏ 12g, mật ong một ít. Nấu lấy nước uống thay trà, mỗi ngày 1 lần, dùng liên tiếp 7 ngày.
Thanh nhiệt giải độc, cầm máu: vỏ bí đao, đậu đỏ, mỗi thứ lượng thích hợp. Sao sơ, đổ nước vào nấu uống thay trà.
Chữa phong nhiệt, táo nhiệt, ho: vỏ bí đao 15g, mật ong một ít. Chưng nóng ăn, mỗi ngày 2 lần.
Chữa viêm tuyến tiền liệt, tiểu nhiều lần: vỏ bí đao 50g, đậu tằm 60g, nước 3 bát. Cho tất cả nguyên liệu trên vào nồi cùng với 3 bát nước, sắc còn 1 bát, bỏ bã dùng uống (nếu người bệnh dị ứng với đậu tằm thì không dùng bài thuốc này).
Chữa bỏng: vỏ bí đao sấy khô tán bột, trộn dầu vừng bôi đắp.
Phù khi có thai: bí đao cả vỏ lượng tùy ý, muối vừa ăn. Nấu nhừ để ăn. Công hiệu: kiện tỳ, hành thủy, an thai, chủ trị phụ nữ bị phù thũng khi mang thai loại hình tỳ hư thấp trở. Thêm táo to, công hiệu tốt hơn.
Lá bí đao
Tất cả các bộ phận của bí đao đều có công dụngchữa bệnh.
Giã nát, xào với dấm, dùng bó chữa chín mé.
Theo BS. Phó Thuần Hương
