Chỉ đạo tại Hội nghị Tổng kết, đánh giá Chương trình Giáo dục Phổ thông (GDPT), sách giáo khoa (SGK) hiện hành của Việt Nam, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã nhấn mạnh Chương trình (CT) GDPT mới phải có tính kế thừa cao, đồng thời phải tạo ra động lực phát triển mới cho GDPT.
Thêm, bớt môn học phải xem xét chu đáo
Khẳng định, quan điểm chủ đạo khi xây dựng CT GDPT mới là đổi mới căn bản, toàn diện nhưng phải kế thừa những nội dung tích cực của CT hiện hành, của truyền thống để tránh gây sốc.
Bộ trưởng nói rõ “Những gì bất cập trong CT hiện hành thì cần điều chỉnh. Bất cập không phải là thừa, mà là chưa hợp lý, phải điều chỉnh. CT hiện hành vẫn nặng về kiến thức, nhẹ về kỹ năng, đặc biệt là chưa tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của người học.
Hay về cấu trúc, CT hiện nay đóng theo các môn, không mở theo hướng liên môn, dẫn đến trùng lặp và thiếu hiệu quả trong việc hình thành, phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.
Một bất cập nữa, đó là CT GDPT hiện hành chưa đạt được mục tiêu phân luồng do nội dung học thiếu định hướng nghề nghiệp.”
Một CT hiện đại theo Bộ trưởng, phải có sự logic, tương tác, kế thừa lẫn nhau giữa các bộ phận. Do đó, trong việc điều chỉnh CT hiện hành, chúng ta cần xem xét theo hướng phát triển năng lực, nhẹ nhàng nhưng không cắt bỏ các nội dung học tập một cách cơ học.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng lưu ý CT mới phải tạo ra động lực phát triển mới cho GDPT. Nhưng việc thêm-bớt môn học, cách thức xây dựng môn học của CT GDPT cần được xem xét chu đáo; phải đảm bảo logic, thể hiện đặc trưng của từng bậc học.
Ví dụ, ở bậc THPT, chọn bao nhiêu môn là vừa, môn ấy như thế nào, bố trí thời lượng từng năm ra sao để quá trình học vẫn đảm bảo kiến thức phổ thông, nhưng đảm bảo liên thông với GDNN, cả về cấu trúc, phân bổ, nội dung từng môn” Bộ trưởng yêu cầu.
Hai điều kiện quan trọng của đổi mới CT-SGK
Chỉ đạo việc hoàn thiện dự thảo CT GDPT tổng thể, Bộ trưởng cho rằng về cơ bản dự thảo đã tiếp cận được yêu cầu, tư tưởng chủ đạo đặt ra trong NQ 29. Nhiệm vụ của Dự án Hỗ trợ đổi mới GDPT là sớm hoàn chỉnh, công bố CT tổng thể và CT từng môn học, làm cơ sở biên soạn SGK mới.
Bộ trưởng nhận định, để thực hiện CT mới, cần có sự chuẩn bị đội ngũ giáo viên. CT mới sẽ thay đổi từ nội hàm tới cách tiếp cận môn học, từ đơn môn sang đa môn, liên môn, tích hợp…, vậy đội ngũ giáo viên giảng dạy hơn 1 triệu người sẽ thay đổi như thế nào nào để khi CT, SGK mới ban hành phải có người dạy?
Chính vì lý do đó, Bộ đã yêu cầu Dự án Hỗ trợ đổi mới GDPT mời đội ngũ giáo viên PT đồng hành cùng quá trình đổi mới. Và trách nhiệm của Dự án, của Ban soạn thảo CT sau này là huy động mọi người cùng tham gia xây dựng CT tổng thể, CT bộ môn và biên soạn SGK để có một CT và nhiều bộ SGK tốt.
Bộ trưởng yêu cầu những người tham gia xây dựng CT, biên soạn SGK mới quan tâm đến 2 điều kiện quan trọng: đó là đội ngũ giáo viên và điều kiện trường lớp. Tránh tình trạng lệch pha giữa các thành phần tham gia đổi mới.
Bộ trưởng cũng thể hiện mong muốn nhận được nhiều ý kiến chia sẻ của các thầy cô trong quá trình đóng góp: “Tôi cũng muốn thầy cô tham vấn giúp Ban soạn thảo để lý giải vì sao qua các lần chỉnh sửa CT, SGK trước đây chưa thành công được như ý muốn. Cần phải chỉ ra, ngoài vấn đề từ sự bất ổn chưa hợp lý trong nội tại CT, còn nguyên nhân nào khác, liệu có phải do giáo viên, cơ sở vật chất trường lớp...” – Bộ trưởng đặt câu hỏi.
Bộ trưởng cho rằng với sự chỉ đạo định hướng rõ ràng cũng như tạo điều kiện tốt nhất của Bộ, với đội ngũ đông đảo nhiều giáo viên, chuyên gia giỏi, dù khối lượng công việc lớn, thời gian thực hiện không còn nhiều song tính khả thi của việc hoàn thành CT đúng tiến độ, đạt chất lượng là cao.
