 |
| Một ca can thiệp bào thai tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội. |
Có thể can thiệp ở các cơ quan của bào thai
Mới đây, tại hội nghị thường niên y học bào thai lần thứ 2, GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho biết ngày nay mục tiêu của Y học bào thai là chữa bệnh cho thai nhi khi còn đang nằm trong bụng mẹ. Đây là kĩ thuật cao nhất về sản khoa hiện nay trên thế giới. Chữa bệnh cho thai nhi từ trong bụng mẹ nhằm khắc phục những bệnh lí, bất thường của bào thai khi đã biết rõ những bệnh lí, bất thường này không thể chờ đợi đến khi trẻ chào đời. Nếu tiếp tục chờ đợi, thai nhi sẽ tử vong trong tử cung hoặc chào đời với những dị tật, bất thường nặng hơn. Hiện nay, các bác sĩ có thể can thiệp được ở hầu hết các cơ quan của bào thai, thậm chí cả não, tim, màng phổi…
Bệnh viện Phụ sản Hà Nội là bệnh viện công đầu tiên tại Việt Nam đưa kĩ thuật can thiệp bào thai vào điều trị cho thai nhi. Năm 2018, dưới sự hỗ trợ về kĩ thuật của các giáo sư hàng đầu châu Âu, kíp mổ của các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội đã thực hiện thành công cuộc phẫu thuật trong buồng ối cho 2 ca mang song thai có chung bánh nhau.
Ca thứ nhất là một sản phụ mang song thai 23 tuần có chung bánh nhau (chung nguồn dinh dưỡng), nên 2 thai truyền máu cho nhau, nếu để lâu sẽ gây ra biến chứng: một thai nhận được nhiều máu quá sẽ phù não, phù các mô trong cơ thể; ngược lại thai nhận được ít máu hơn sẽ thiếu máu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các bộ phận…
Ca thứ hai là một sản phụ ở Hưng Yên, cũng mang song thai chung bánh nhau nhưng thời điểm nhập viện đã có biến chứng rất nặng: thai được truyền thiếu máu đã bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng kèm dị tật. Với ca này, kíp mổ quyết định can thiệp cứu lấy một thai còn khỏe mạnh, vì thai còn lại nếu có cứu được chắc chắn mang dị tật nặng nề sau này.
Hai ca mổ được thực hiện thành công tốt đẹp mang lại hi vọng cho những sản phụ và thai nhi không may mắc trọng bệnh.
“Hội nghị lần này không chỉ là diễn đàn để các nhà khoa học, các chuyên gia và các cán bộ y tế của nhiều chuyên ngành sản phụ khoa, sơ sinh, di truyền, ngoại nhi cùng nhau trao đổi về các phương pháp sàng lọc, chẩn đoán, can thiệp bào thai mà còn là cơ hội để các nhà lãnh đạo, quản lí hoạch định chính sách Việt Nam và các giáo sư đầu ngành về Y học bào thai trên thế giới trao đổi, thống nhất về các chiến lược triển khai và phát triển mạng lưới can thiệp bào thai tại Việt Nam”.
GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương
Tỉ lệ thành công tới 90%
“Trước đây, nếu không thực hiện kĩ thuật can thiệp bào thai, những thai nhi không may mắn bị dị tật hoặc bất thường trong bụng mẹ bác sĩ có biết cũng bất lực, không thể làm được gì. Hiện tại, với kĩ thuật hiện đại, nếu phát hiện sớm các dị tật và bất thường của thai nhi, các nhân viên y tế có thể cứu chữa được các bệnh lí phức tạp, nguy hiểm với tỉ lệ thành công tới 90%, hạn chế các ca tử vong đáng tiếc, giúp trẻ sinh ra không còn bị dị tật, phát triển bình thường”, GS.TS Nguyễn Duy Ánh nói.
Tại Việt Nam, trong những năm qua, lĩnh vực Y học bào thai ngày càng được chú trọng. Một trong những chủ đề mà Y học bào thai quan tâm nhất đó là dị tật bẩm sinh thần kinh. Theo các chuyên gia, nhiều dị tật bẩm sinh thần kinh có thể điều trị đạt hiệu quả cao nếu được phát hiện sớm. Vì vậy, trong thời gian thai kì, các bà mẹ cần đến khám và thực hiện sàng lọc theo hướng dẫn của bác sĩ tại các cơ sở y tế có chuyên khoa sản để phát hiện và xác định nguyên nhân, đưa ra phác đồ can thiệp, điều trị.
Các bác sĩ dựa vào các kĩ thuật chuyên môn và máy móc hiện đại để đánh giá sự phát triển của bào thai, đưa ra những chẩn đoán cũng như áp dụng biện pháp xử lí sớm, tiên lượng cũng như đưa ra can thiệp sau sinh. Khi đó, tỉ lệ trẻ tật nguyền, di chứng bào thai giảm rõ rệt trong cộng đồng dân cư.
Hiện nay, về can thiệp bào thai, các bác sĩ Việt Nam đã can thiệp qua dây rốn, buồng ối, bánh rau biến chứng song thai 1 bánh rau; đã triển khai những ca đầu tiên can thiệp bào thai các bệnh như não, thận, tim mạch, phổi, hệ tiết niệu. Dự kiến tháng 7 tới đây sẽ can thiệp bào thai với bệnh thoát vị hoành.
“Tỉ lệ trẻ bất thường tại Việt Nam hiện nay là 2%, nếu không có sự can thiệp của sản khoa thì cứ 100 trẻ sẽ có 2 trẻ có vấn đề về sức khỏe hoặc tật nguyền ở mức độ hòa nhập cuộc sống kém, hoặc không thể hòa nhập được cuộc sống, thậm chí tử vong. Việc cứu được 2% trẻ rất có giá trị để nâng cao chất lượng giống nòi Việt Nam”, TS. Ánh cho biết thêm.
