30 năm sau, trong tuần này, ông Díaz-Canel được chọn làm người kế nhiệm Chủ tịch Raúl Castro. Chính phủ Cuba ngày 19/4 xác nhận ông Díaz-Canel, Ủy viên Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cuba, đã chính thức thay ông Raul Castro giữ chức Chủ tịch Hội đồng Nhà nước. Trước đó, ông từng giữ chức vụ Bí thư Tỉnh ủy tại các tỉnh Villa Clara và Holguín, cùng chức Bộ trưởng Bộ Đại học.
Không có kinh nghiệm cách mạng, ông Díaz-Canel, 58 tuổi, sẽ phải huy động lòng dân và nhiều yếu tố để có thể giải quyết những thách thức Cuba đang đối mặt, giới quan sát nhận định. Sau khi Liên Xô sụp đổ và chấm dứt viện trợ, kinh tế Cuba gặp nhiều khó khăn, trong khi các hành động và lời lẽ thù địch của Mỹ không ngừng tăng lên. Những nước bạn bè truyền thống như Venezuela đang gặp khủng hoảng và Đảng Cộng sản Cuba cũng gặp nhiều thách thức trong giai đoạn mới.
Với dáng người cao, vai rộng và có diện mạo được đánh giá là giống tài tử điện ảnh, vị chính trị gia tóc bạc Díaz-Canel xuất thân từ một gia đình công nhân ở tỉnh Santa Clara, miền trung Cuba. Ông thích nhạc rock, thúc đẩy quyền cho cộng đồng người đồng tính, song tính và chuyển giới, và thường sử dụng iPad nên trông ông luôn có dáng vẻ hiện đại. Dáng vẻ, sự trẻ trung của ông (ông thường xuất hiện cùng người vợ thứ hai - bà Lis Cuesta) được đánh giá là phù hợp với thế hệ trẻ Cuba ngày càng hiện đại. Tuy nhiên, ông ít khi cười.
Ông Díaz-Canel được tiếng là nhà quản lý hiệu quả, và con đường trở thành lãnh đạo của ông được đánh dấu bằng những lời nói và việc làm đúng đắn, làm việc chăm chỉ, một nhà kỹ trị sống khiêm tốn và tận tâm cải thiện dịch vụ công. Dù ông là người đại diện cho Cuba dự Thế vận hội London 2012 và đến Triều Tiên gặp nhà lãnh đạo Kim Jong-un năm 2015 nhưng các thông tin cá nhân của ông không được nhiều người biết.
Mở cửa, cải cách
Nhiệm vụ của tân Chủ tịch Cuba sẽ là đẩy nhanh cải cách kinh tế, bao gồm việc chấm dứt hệ thống tiền tệ kép, khuyến khích đầu tư nước ngoài, cho phép các công ty nước ngoài tuyển công nhân của họ, cho phép mở các chợ bán buôn và mở rộng danh sách hoạt động kinh doanh được phép.
Hai năm sau khi kế nhiệm anh trai là lãnh tụ Fidel Castro năm 2006, Chủ tịch Raúl Castro tiến hành hàng hoạt cải cách nhằm mở rộng ngành kinh tế tư nhân với gần 600.000 lao động và cho phép người dân có quyền tự do lớn hơn trong đi lại và tiếp cận thông tin. Nhưng ông cũng vất vả trong việc giải quyết nhiều vấn đề của các doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả và được bao cấp nhiều, cùng với mô hình quản trị cồng kềnh từ thời Liên Xô. Những bước đi của ông Raul nhằm mở cửa nền kinh tế thường phải dừng lại hoặc đảo ngược ngay khi mới bắt đầu do dẫn đến tình trạng tầng lớp doanh nhân mới sở hữu nhiều tài sản hơn ở một đất nước luôn coi trọng bình đẳng cho người dân.
Ông Raul hiện vẫn là Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba. Ông Raul dù đã 86 tuổi nhưng vẫn minh mẫn và nhanh nhẹn. Việc ông thôi chức Chủ tịch được đánh giá là nỗ lực nhằm tạo nên một chính phủ mới để giải quyết các vấn đề kinh tế khó khăn, dân số già hóa và đáp ứng nhu cầu của giới trẻ.
