 |
| Phút mặn nồng của Carmen Hà Nội và Jose Yên Bái. Ảnh: N.M.Hà. |
Thay cho các trang phục châu Âu xưa, trên sân khấu Hà Nội chủ đạo đồng phục màu xanh trứng sáo của các cô gái cuốn thuốc lá và xanh đậm hơn của đội ngũ bảo vệ nhà máy thuốc lá. Sân khấu hầu như lúc nào cũng trong tông màu xám của nhà xưởng, tất nhiên là không còn những cảnh rừng núi trong nguyên bản.
Nói chung, với thiết kế sân khấu và phục trang của Annsofi Nyberg (Thụy Điển), Carmen Hà Nội mang vẻ đẹp đương đại khác hẳn với tiêu chuẩn truyền thống của vở, đảm bảo yếu tố lạ mắt với khán giả nước ngoài.
Don Jose - người yêu của Carmen thay vì là sĩ quan quân đội như nguyên bản, thành anh bảo vệ nhà máy thuốc lá. Carmen từ cô gái Digan bốc lửa, nổi loạn thành bà mẹ đơn thân, vì chạy trốn bạo lực gia đình mà trôi dạt đến xưởng cuốn thuốc.
Carmen tự giới thiệu quê Hà Nội, còn Jose quê Yên Bái làm người xem bật cười. Nguyên do nữ đạo diễn Helena Rohr đang tham gia dự án dàn dựng tác phẩm sân khấu chủ đề bạo hành gia đình với tổ chức phi chính phủ SAGA, nên chúng ta có Carmen Hà Nội như trên.
Qua cách dàn dựng này, có thể hiểu một phần lý do khiến Carmen rời bỏ Jose là do anh ta vũ phu. Bé gái con của Carmen được thêm vào nhưng hầu như không có vai trò gì trong vở diễn. Cái kết Carmen bị Jose bóp cổ xem ra là một minh chứng hùng hồn cho hậu quả đáng lên án của nạn bạo hành phụ nữ.
Rút cuộc cái vỏ bà mẹ đơn thân đạo diễn khoác cho Carmen có tương thích với tinh thần “sinh ra trong tự do và sẽ chết trong tự do” của nhân vật, hay chỉ góp phần biến Carmen Hà Nội trở thành một vở diễn minh họa cho một phong trào? Dù sao trước một kịch bản opera kinh điển đã dàn dựng hàng nghìn lần khắp nơi trên thế giới, Carmen Hà Nội vẫn là một trải nghiệm bất ngờ thú vị với người xem.
Carmen Hà Nội tỏ ra hiện đại ở những màn âu yếm giữa hai nhân vật chính, họ không ngần ngại kể cả hôn môi. Chàng võ sĩ Escamillo- tình địch của Jose phi cả mô tô phân khối lớn lên sân khấu. Có thể nói, điện thoại di động đóng vai trò quan trọng trong mối tình của Carmen và Escamillo. Mới gặp nhau họ đã trao đổi số phôn và khi đang ở bên Jose, Carmen vẫn lén nhắn tin cho Escamillo.
Được biết, bối cảnh và trang phục kiểu tối giản đã làm giảm chi phí rất nhiều cho vở diễn, nhưng không phải vì thế mà lối dựng này được chọn.
NSND Phạm Anh Phương, Giám đốc Nhà hát Nhạc Vũ Kịch, chỉ đạo nghệ thuật Carmen Hà Nội cho hay: “Trên thế giới nói đến opera cổ điển người ta nghĩ đến cái gì hàn lâm, khó xem. Chúng tôi dựng vở diễn theo xu hướng chuyển hóa phong cách, để gần với người xem.” Carmen Hà Nội có sự tài trợ của Ủy ban Hỗ trợ Nghệ thuật Thụy Điển. Phía Việt Nam coi như không phải trả tiền dàn dựng cho phần đạo diễn và thiết kế vở.
Carmen là vai diễn đầy thách thức với các nữ diễn viên opera khi nó yêu cầu không chỉ âm vực rộng, khả năng diễn xuất tinh tế mà còn vũ đạo. Mặc dù vai Carmen quê Hà Nội do Vành Khuyên đảm nhiệm không có nhiều cơ hội nhảy múa, nhưng không vì thế mà ít thuyết phục khán giả. Vành Khuyên có giọng để cáng đáng vai diễn.
Giọng nam cao Thanh Bình cũng truyền tải tương đối tốt vai Jose. Hình ảnh cô Micaela - Thăng Long đội nón, mặc áo cánh cũng gây ấn tượng đẹp lạ.
