Trước đó, số ra ngày 5/9, Tiền Phong đăng tải bài viết “Bất thường cái chết của một thiếu niên” phản ánh vụ án về cái chết của em Hoàng Ngọc Động ở tổ 1, (phường Minh Khai, thành phố Hà Giang) với nhiều bất thường chưa được làm sáng tỏ suốt 9 năm qua.
Đến ngày 19/10, báo Tiền Phong đăng bài thứ 2 "Bất thường cái chết của một thiếu niêu: Vết máu của ai?" phản ánh lời khai của đối tượng tình nghị được Cơ quan CSĐT xác định có nhiều mâu thuẫn, đồng thời, vết máu tại hiện trường không được điều tra viên nghi nhận trong hồ sơ.
Cũng trong bài báo này, đại diện cơ quan Cảnh sát điều tra tỉnh Hà Giang cho biết, Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an đã có chỉ đạo xem xét lại nghiệp vụ điều tra sau khi Tiền Phong phản ánh.
Trước đó, tháng 6/2019, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đề nghị Viện KSND Tối cao xem xét và xử lý nội dung phản ánh có liên quan đến quá trình điều tra vụ án của Công an tỉnh Hà Giang.
Tuy nhiên, đến nay, tiến trình điều tra vụ án chưa có tiền triển.
Luật sư Nguyên cho biết, khi vớt cháu Đông từ dưới ao cá của trang trại ông Nguyễn Mạnh Thành (nơi cháu Đông làm thuê cho ông Thành được hơn 2 tháng), anh Toản (cha đẻ cháu Đông), anh Nguyễn Văn Chung, anh Sèn Văn Hạnh và nhiều hàng xóm xung quanh đến tìm cháu Đông chứng kiến và xác nhận cổ cháu Đông bị buốc bằng nhiều vòng xích, đầu còn lại của dây xích quấn vào thanh trụ bê tông nặng gần 45kg, cổ có vết hằn của xích, bụng thì lép, sờ nắn chân tay thì vẫn mềm và ấm, nhưng đã ngừng thở… Nghi ngờ cháu Đông bị giết và hung thủ tìm cách xóa dấu vết hiện trường, phi tang xác, vì vậy gia đình đã trình báo cơ quan công an các cấp.
Luật sư Nguyễn Văn Nguyên trao đổi về vụ án tại báo Tiền Phong Luật sư Nguyên cho rằng, em Đông bị chết lúc 14 tuổi nên hành vi giết em này thuộc trường hợp đặc biệt nghiêm trọng theo quy định. Tuy nhiên, Cơ quan điều tra đã không khởi tố vụ án hình sự để điều tra trong thời hạn luật quy định. Hơn 1 năm sau, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Hà Giang ban hành Báo cáo kết quả điều tra (ngày 23/9/2011), kết luận “quá trình điều tra không phát hiện dấu vết tội phạm”.
Luật sư Nguyên cho rằng, một bất thường nữa là khi chưa hết thời hạn điều tra (quy định tại Điều 119 Bộ Luật TTHS năm 2003), cơ quan điều tra đã tạm đình chỉ điều tra vụ án này. Đây là vụ án giết người đặc biệt nghiêm trọng nên thời hạn điều tra 4 tháng, khi hết thời hạn có thể được gia hạn tối đa 4 lần, mỗi lần không quá 4 tháng, tổng thời hạn điều tra, gia hạn điều tra đối với vụ án này là 16 tháng. Ngày 15/10/2013, vụ án được khởi tố để điều tra, đến ngày 17/10/2014 Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Giang đã ra Quyết định tạm đình chỉ điều tra (số 08) với lý do “chưa xác định được đối tượng gây án”, như vậy việc điều tra vụ án mới chỉ 12 tháng.
"Tại sao cơ quan điều tra lại chóng vánh tạm đình chỉ điều tra khi chưa hết thời hạn điều tra, gia hạn điều tra? Trong khi khoản 1, Điều 160 Bộ luật TTHS năm 2003 quy định chỉ được tạm đình chỉ điều tra khi: “Trong trường hợp chưa xác định được bị can hoặc không biết rõ bị can đang ở đâu thì chỉ tạm đình chỉ điều tra khi đã hết thời hạn điều tra. Nhưng vụ án này, nghi can đã được gia đình bị hại, người làm chứng chỉ đích danh. Tại sao cơ quan điều tra không khởi tố bị can?" - luật sư Nguyên đặt vấn đề.
Cũng theo luật sư Nguyên, việc cơ quan điều tra không khởi tố ngay khi tiếp nhận tin báo tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố của gia đình anh Toản có thể là một sai lầm trong nghiệp vụ điều tra, đánh giá chứng cứ, phát hiện dấu vết tội phạm của cơ quan điều tra.
Việc không kịp thời khởi tố vụ án để điều tra dẫn đến không thể áp dụng các biện pháp nghiệp vụ điều tra một cách hợp pháp, đầy đủ, toàn diện đồng bộ như: Thực nghiệm điều tra, dựng lại hiện trường, lấy lời khai nhân chứng, đại diện gia đình bị hại, nghi can, đối chất, nhận dạng, vận động quần chúng phát giác tội phạm…. Từ đó nhanh chóng truy bắt hung thủ gây án. “Vì vậy, hung thủ có thời gian để xóa dấu vết hiện trường, gây khó khăn cho công tác điều tra sau này và hậu quả đến nay cơ quan điều tra vẫn chưa bắt được hung thủ giết người để trừng trị trước pháp luật”, luật sư Nguyên nói.
Cũng theo ông Nguyên, khi nhận được kết luận của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Giang về việc không khởi tố vụ án hình sự, gia đình anh Toản tiếp tục cung cấp chứng cứ chứng minh tội phạm. Nhưng ba năm sau, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Giang mới khởi tố vụ án hình sự để điều tra. “Việc tiếp nhận, xử lý tin báo, tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố của cơ quan điều tra chưa đúng theo quy định tại Điều 103 Bộ luật TTHS năm 2003”, ông Nguyên nói.
Anh Toản bên bờ ao mà con trai anh bị chết tức tưởi Luật sư Nguyên cho rằng, đây là vụ án giết người đặc biệt nghiêm trọng, gia đình em Đông cung cấp nhiều chứng cứ chứng minh tội phạm, người phạm tội. Họ có nguyện vọng phục hồi điều tra, khởi tố bị can và chuyển vụ án cho cơ quan điều tra có thẩm quyền của Bộ Công an điều tra để đảm bảo việc điều tra khách quan, toàn diện, đúng pháp luật.
“Đây là nguyện vọng chính đáng, phù hợp các quy định của pháp luật (Điều 163, Điều 169 Bộ luật TTHS năm 2015). Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Hà Giang cần xem xét ra Quyết định phục hồi điều tra, khởi tố bị can. Thậm chí, Viện trưởng Viện KSND Tối cao nên chỉ đạo cơ quan Điều tra Viện KSND Tối cao trực tiếp xem xét điều tra nếu có đủ căn cứ thì khởi tố vụ án hình sự để điều tra xử lý theo quy định của pháp luật”, ông Nguyên cho biết.
