Lễ Khai hạ dân tộc Mường ở Hòa Bình diễn ra trong 3 ngày (từ 27 - 29/1/2023, tức mùng 6 - 8 tháng Giêng năm Quý Mão 2023). Tại lễ hội sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao, trò chơi dân gian với nội dung phong phú, đa dạng mang đặc sắc của nền văn hóa đất cổ Mường Bi.
 |
Hình ảnh tại lễ Khai hạ. Ảnh: Đàm Quang. |
Lễ hội Khai hạ dân tộc Mường ở Hòa Bình hay còn gọi là lễ hội Xuống đồng, là lễ hội truyền thống có từ lâu đời và là lễ hội dân gian lớn nhất của người Mường Hòa Bình.
Lễ hội gắn liền với nền sản xuất nông nghiệp lúa nước, mang nhiều dấu ấn của nền văn minh Việt cổ.
Đây là hoạt động văn hóa - tín ngưỡng không thể thiếu của đồng bào người Mường ở Hòa Bình, đặc biệt là ở bốn vùng mường lớn của tỉnh gồm: Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng và Mường Động.
Lễ hội mang ý nghĩa tôn kính các vị thần linh, tưởng nhớ những người đã có công lập đất, lập mường và cầu mong vạn vật phát triển thuận lợi, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc, những điều tốt đẹp đến với người dân, xóm bản.
 |
Hàng vạn người tham gia Lễ Khai hạ. Ảnh: Đàm Quang. |
Tại huyện Tân Lạc, lễ hội Khai hạ Mường Bi là hoạt động mang tính cộng đồng, gắn với văn hóa tâm linh, tín ngưỡng với truyền thuyết Quốc Mẫu Hoàng Bà, thân mẫu của Đức Thánh Tản - người đã chỉ dạy cho con dân Mường Bi cách làm ruộng, cách ăn, cách ở; Tản viên Sơn Thánh, con rể của Vua Hùng Vương thứ 18, người có công giúp Vua chống giặc ngoại xâm, mang lại sự bình yên cho nhân dân; Ải Lý, Ải Lo, hai vị thần đã dạy cho con dân Mường Bi cách đào mương dẫn nước…
Lễ hội Khai hạ huyện Lạc Sơn (Mường Vang) tổ chức vào ngày mồng 4 tháng Giêng (tức mừng 4 tháng Chiêng theo lịch Mường Vang) tại miếu Áng Ka và tại Mái đá Làng Vành, xã Yên Phú vào ngày mồng 7 tháng Giêng (tức ngày 7 tháng Chiêng theo lịch Mường Vang).
Lễ hội Khai hạ ở huyện Cao Phong (Mường Thàng) được tổ chức vào ngày mồng 5, mồng 6 tháng Giêng theo lịch Mường Thàng, tại Miếu Cả.
 |
Các đại biểu đến Lễ Khai hạ. Ảnh: Đàm Quang. |
Lễ hội Khai hạ ở huyện Kim Bôi (Mường Động), được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 5 âm lịch (tức mùng 4 tháng tư theo lịch Mường Động) tại Miếu Mường Chanh. Mỗi địa điểm nơi diễn ra lễ hội đều gắn liền với lịch sử của các vị thần là người có công lập đất, lập mường.
Ông Bùi Văn Khánh, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, nhằm phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tỉnh Hòa Bình tổ chức lễ hội Khai hạ dân tộc Mường lần đầu tiên với quy mô cấp tỉnh.
 |
Nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc tại lễ hội. Ảnh: Đàm Quang |
“Lễ hội năm nay sẽ tiếp tục góp phần nâng cao nhận thức trong việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, các giá trị truyền thống quê hương, nâng cao niềm tin lòng tự hào, tự tôn dân tộc, đem đến cho chúng ta những dấu ấn đặc biệt, có một tâm thế tốt trong dịp đầu xuân năm mới”, ông Khánh nói.
