Theo tìm hiểu của phóng viên, giá cá tra nguyên liệu tại ĐBSCL nhiều tháng nay chỉ dao động từ 19.000-21.000 đồng/kg (0,7-0,8kg/con), với giá này người nuôi lỗ từ 5.000-7.000 đồng/kg. Tình hình XK từ đầu năm đến nay sang nhiều thị trường có xu hướng chậm lại, nên doanh nghiệp (DN) chủ yếu bán cá nhà (liên kết nuôi gia công với nông dân) cũng làm giá cá bên ngoài sụt giảm.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, XK cá tra Việt Nam 9 tháng đầu năm 2019 giảm 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngoại trừ XK sang Trung Quốc đang trên đà hồi phục mạnh, XK cá tra sang các thị trường khác đều đảo chiều theo hướng xấu đi. Trong đó, XK sang Mỹ sụt giảm mạnh (đạt 221 triệu USD, giảm 40%) do thuế chống bán phá giá (CBPG) ở mức cao. Việt Nam có 62 DN cá tra đủ chuẩn XK vào Mỹ nhưng phần lớn không thể XK vì thuế CBPG cao. Những năm qua, chỉ vài DN không chịu thuế CBPG hoặc thuế suất thấp mới có thể XK cá tra sang Mỹ.
Với mức thuế CBPG cao, thị trường Mỹ sẽ chỉ có một vài công ty XK cá tra Việt Nam có thể thâm nhập, những rủi ro về thuế vẫn là rào cản khiến kể cả những DN này cũng phải chủ động mở rộng sang các thị trường khác. Do vậy, XK sang Mỹ trong nửa cuối năm khó có thể phục hồi.
Trong khi đó, thị trường số 1 của XK cá tra Việt Nam là Trung Quốc đã bỏ xa Mỹ và EU. Trước đây, Việt Nam chỉ XK cá tra nguyên con tới một số tỉnh biên giới phía Nam Trung Quốc, nhưng hiện nay sản phẩm cá tra phi-lê đã có mặt tại những thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải và Đại Liên. Dự báo nhu cầu tiêu thụ của Trung Quốc sẽ còn cao hơn nữa.
XK cá tra sang thị trường Trung Quốc những tháng đầu năm bị ảnh hưởng bởi việc siết chặt thương mại mậu biên và kiểm soát chất lượng. Tuy nhiên, từ tháng 6 đã tăng trở lại, đặc biệt tăng 71% trong tháng 7 và tiếp tục tăng mạnh trong tháng 8. Các DN XK cũng như nhà nhập khẩu Trung Quốc đã bắt kịp yêu cầu và có sự điều chỉnh tốt hơn, do vậy XK sang thị trường tỷ dân này sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn trong những tháng cuối năm nay.
Dự báo XK cá tra của Việt Nam cả năm 2019 đạt 2,23 tỷ USD, giảm 3% so với năm 2018.
