Chỉ đạo bằng 'bút phê'
Theo cáo trạng, bị can Nguyễn Văn Vịnh, cựu Bí Thư tỉnh ủy Lào Cai, trong thời gian giữ cương vị là Phó Chủ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai là người chịu trách nhiệm chính, trực tiếp trong công tác quản lý Nhà nước về bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Song quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao đã làm trái công vụ, ông Vịnh cùng nhóm bị can là cựu lãnh đạo UBND tỉnh, sở ngành tỉnh Lào Cai đã ký các văn bản, giấy chứng nhận đầu tư trái quy định của pháp luật để cấp 3,77 ha đất (tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai) cho Công ty Lilama xây dựng dự án khách sạn, nhà hàng.
Dù biết rõ diện tích này đã được Bộ Công thương phê duyệt quy hoạch mỏ quặng Apatit.
 |
Bị can Doãn Văn Hưởng (trái) và Nguyễn Văn Vịnh. |
"Quá trình điều tra, bị can Nguyễn Văn Vịnh khai nhận vào giáp Tết Nguyên đán năm 2015, khi làm bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, Nguyễn Mạnh Thừa đã mang 5 tỉ đồng đến nhà tặng quà tết. Sau khi nhận, bị can Vịnh đã sử dụng chi tiêu cá nhân hết.
Cụ thể, ông Nguyễn Văn Vịnh trực tiếp ký vào các văn bản như số 1744 ngày 7/7/2011, số 839 ngày 11/4/2012, số 2160 ngày 2/8/2012, số 3805 ngày 3/12/2012 và cấp giấy chứng nhận đầu tư số 12121000358 ngày 17/12/2012.
Viện kiểm sát cáo buộc ông Nguyễn Văn Vịnh không chỉ trực tiếp ký nhiều văn bản mà còn chỉ đạo bằng “bút phê” trong nhiều tài liệu có liên quan, vi phạm các quy định của Luật Khoáng sản năm 2010.
Viện kiểm sát đánh giá, hành vi của Nguyễn Văn Vịnh đã tạo điều kiện cho Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép gần 1 triệu tấn quặng apatit trong diện tích rộng 37.700 m2, trong đó có hơn 22.674 m2 chồng lấn vào diện tích của Khai trường 18, với tổng trị giá hơn 312 tỉ đồng.
Tương tự, đối với bị can Doãn Văn Hưởng, trên cương vị là Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, đã không thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Bị can Hưởng đã có những văn bản, bút phê tạo điều kiện cho Công ty Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác, tiêu thụ trái phép khoáng sản.
Theo Viện kiểm sát, hành vi của cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Doãn Văn Hưởng; 2 cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Lê Ngọc Hương và Nguyễn Thanh Dương; nguyên Giám đốc Sở TN-TM tỉnh Lào Cai Mai Đình Định đã phạm tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” quy định tại khoản 3 Điều 281 Bộ luật Hình sự năm 1999.
Thu lợi hàng trăm tỉ từ khai thác quặng trái phép
Theo cáo trạng, năm 2009, UBND tỉnh Lào Cai cấp giấy chứng nhận cho Công ty Lilama thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn, nhà hàng tại thôn 2, xã Đồng Tuyển, TP Lào Cai, trên diện tích đất 3,77 ha. Tuy nhiên, do một phần diện tích trùng với dự án thuộc quy hoạch quặng apatit, UBND tỉnh quyết định thu hồi giấy chứng nhận và giao cho Công ty Apatit Việt Nam quản lý, sử dụng khu đất đó.
Sau đó, Công ty Apatit Việt Nam đã thuê Công ty Lilama để khai thác hơn 167.000 tấn quặng. Đến tháng 5/2012, Công ty Lilama đã yêu cầu UBND tỉnh Lào Cai giao lại diện tích đất và cấp lại giấy chứng nhận cho dự án nhà hàng, khách sạn, và yêu cầu được đồng ý.
Tiếp đó, UBND tỉnh Lào Cai ra văn bản thể hiện, "Nếu phát hiện quặng (bao gồm cả quặng nghèo), giao cho Công ty Lilama thu gom, thỏa thuận với Công ty Apatit Việt Nam để tập kết, quản lý, sử dụng theo quy định pháp luật". Tuy nhiên, giám đốc của Công ty Lilama đã chỉ đạo nhân viên thuê các đơn vị khác tiến hành khai thác quặng trái phép trong khu đất đó. Quặng khai thác được bán cho Công ty Apatit Việt Nam, Công ty Phốt pho Vàng Việt Nam và Công ty Cổ phần Hóa chất Đức Giang Lào Cai.
Cơ quan tố tụng cáo buộc rằng, Công ty Lilama đã thực hiện hành vi khai thác quặng trái phép và tiêu thụ hơn 1,5 triệu tấn, trị giá hơn 610 tỉ đồng. Từ những hành vi sai trái này, Công ty Lilama thu về hơn 484 tỉ đồng, lợi nhuận hơn 171 tỉ đồng; Công ty Apatit Việt Nam cũng hưởng lợi hơn 184 tỉ đồng.
7 người ở Công ty Apatit Việt Nam gồm Nguyễn Quang Huy, cựu Tổng giám đốc; Phạm Cao Khiêm, cựu Phó tổng giám đốc; Nguyễn Ngọc Bích, cựu Chủ tịch HĐTV… bị truy tố tội "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên". Riêng Nguyễn Mạnh Thừa, Giám đốc Công ty Lilama, bị truy tố 2 tội là "Rửa tiền" và "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên".
