Trước đó 9/5, Bộ Y tế có công văn gửi Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam về việc bãi bỏ công văn số 2009/BYT-KH-TC ngày 12/4/2018 của Bộ Y tế về việc thanh toán các dịch vụ kĩ thuật sử dụng máy mượn, máy do các đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất đặt.
Công văn này ngay lập tức gây xôn xao. UBND TPHCM thậm chí gửi văn bản khẩn đến Bộ Y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam để báo cáo những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các công văn liên quan đến việc thanh toán chi phí kĩ thuật, xét nghiệm cho bệnh nhân.
Ngày 15/5 Bộ Y tế khẳng định việc thanh toán BHYT đối với máy đặt, máy mượn hiện nay đang được thực hiện theo hướng dẫn tại công văn 6807, không liên quan đến thông báo ngừng chi trả BHYT tại công văn số 2009/BYT-KHTC.
Trước đó để bảo đảm thanh toán BHYT với hình thức này đồng thời phù hợp với quy định của pháp luật về quản lí, sử dụng tài sản công, Bộ Y tế đã có công văn số 2009/BYT-KHTC ngày 12/4/2018 gửi BHXH Việt Nam về việc thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT trên máy mượn, máy đặt. Tiếp theo đó, ngày 2/10/2018, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã thống nhất việc thanh toán tại Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXH, trong đó nêu rõ: "Thống nhất tiếp tục thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT của các dịch vụ kĩ thuật thực hiện bằng các máy do đơn vị trúng thầu vật tư, hóa chất cho mượn hoặc đặt theo kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật đấu thầu và hợp đồng đã kí; sau khi hết hợp đồng nếu tiếp tục thực hiện thì phải thực hiện theo quy định của Nghị định số 151/2017/NĐ-CP ngày 26/12/2017 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật quản lí, sử dụng tài sản công. Các cơ sở khám, chữa bệnh phải tuân thủ quy trình chuyên môn trong chỉ định sử dụng các dịch vụ".
Bộ Y tế đã có công văn 6807/BYT-BH ngày 9/11/2018 sao gửi Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXHVN nêu trên đến các đơn vị và địa phương và đến nay vẫn chưa có văn bản nào bãi bỏ Thông báo số 1039/TB-BYT-BHXHVN. Như vậy, việc thanh toán BHYT đối với máy đặt, máy mượn hiện nay đang được thực hiện theo hướng dẫn tại công văn 6807/BYT-BH ngày 9/11/2018 của Bộ Y tế và không liên quan đến việc bãi bỏ công văn số 2009/BYT-KHTC.
Bộ Y tế cho biết đang làm việc với BHXH Việt Nam để thống nhất hướng dẫn các nội dung cụ thể cho các đơn vị thực hiện. Trường hợp vượt thẩm quyền hai bên sẽ báo cáo Chính phủ xem xét, giải quyết theo quy định.
Các bệnh viện “bối rối”
Trước đó ngày 13/5, Sở Y tế TPHCM đã nhận được thông tin từ các đơn vị phản hồi về việc gặp rất nhiều khó khăn khi triển khai các văn bản trên. Sở Y tế và BHXH thành phố đã họp để trao đổi về các vấn đề có liên quan và thống nhất trình UBND TPHCM phương án tháo gỡ khó khăn. Cùng ngày, UBND TPHCM đã có dự thảo báo cáo các khó khăn vướng mắc nếu dừng thanh toán BHYT theo công văn mới ban hành. Theo đó, đa số các máy xét nghiệm (miễn dịch, vi sinh, huyết học) là máy thế hệ mới, máy đóng (là máy chỉ sử dụng được hóa chất của hãng mà không thể sử dụng hóa chất của các hãng khác hoặc nếu sử dụng hóa chất của hãng khác sẽ cho kết quả không đầy đủ các thông số cần thiết hoặc kết quả không chính xác).
Ngày 11/5, Bệnh viện Chợ Rẫy cũng đã có công văn gửi đến Bộ Y tế và BHXH Việt Nam xin tiếp tục được thanh toán chi phí dịch vụ kĩ thuật sử dụng trên máy mượn, máy đặt của các công ty trúng thầu vật tư, hóa chất hoặc có lộ trình cho phép chuyển đổi dần trong thời gian tìm giải pháp khác thay thế.
Theo một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, những ngày qua các bệnh viện này đã tạm ngừng toàn bộ việc chi trả cho bệnh nhân BHYT khi thực hiện dịch vụ kĩ thuật trên máy xã hội hoá. Một lãnh đạo bệnh viện cho biết hầu hết các máy xét nghiệm, sinh hoá ở bệnh viện đều là máy xã hội hoá. "Có thể chi phí mà bệnh nhân phải trả chỉ từ vài chục đến vài trăm/bệnh nhân nhưng nếu không được quỹ BHYT chi trả sẽ rất thiệt thòi và ảnh hưởng đến quyền lợi của bệnh nhân. Thực tế đã có bệnh nhân phải hoãn mổ vì không đồng ý việc phải tự chi trả xét nghiệm công thức mức, xét nghiệm sinh hoá... trước khi thực hiện cuộc mổ sau khi BHXH đề nghị dừng thanh toán theo chế độ BHYT đối với chi phí dịch vụ kĩ thuật thực hiện từ các máy đặt, máy mượn từ ngày 9/5", một bác sĩ chia sẻ.
Bệnh viện Việt Đức có tới 90% người bệnh BHYT điều trị nội trú và 95% số máy xét nghiệm là mượn của công ty trúng thầu hóa chất. Vì thế, việc dừng thanh toán BHYT dịch vụ xét nghiệm sẽ khiến bệnh nhân phải bỏ tiền túi ra để trả, cho dù họ có BHYT. Không một bệnh viện nào có thể trả thay cho bệnh nhân khoản tiền này, vì rất lớn. Lấy ví dụ như ở Bệnh viện Việt Đức, chi phí xét nghiệm quyết toán BHYT chiếm tới 42% tổng số tiền xét nghiệm tại đây. Ở Bệnh viện Bạch Mai, người bệnh có thẻ BHYT chiếm 13% lượt khám và 86% số người điều trị; tại Bệnh viện K số người bệnh có thẻ BHYT chiếm 30% lượt khám và 96% số người điều trị.
