Ngày 26-2, TS Lê Hồng Sơn, Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp) - đơn vị “tuýt còi” Thông tư 16/2010 (Thông tư 16) hướng dẫn cách tính diện tích sàn căn hộ chung cư trái luật (Báo Người Lao Động ngày 26-2 đã thông tin), khẳng định: Để đấu tranh đòi lại quyền lợi hợp pháp cho những người mua phải căn hộ thiếu nhiều diện tích cần sự vào cuộc của nhiều cơ quan, cả sự chỉ đạo của Chính phủ.
Tổng rà soát thiệt hại
Thiệt hại nặng nề nhất từ Thông tư 16 có lẽ là dân tại chung cư cao cấp 48 tầng Keangnam Hanoi Landmark (TP Hà Nội). Do đều có diện tích lớn nên hầu hết các căn hộ đều “hưởng” khá nhiều cột, hộp kỹ thuật. Hàng loạt hộ dân tại đây bức xúc khi phát hiện căn hộ của mình phải gánh thêm diện tích thuộc sở hữu chung nên tự thuê công ty đo đạc về xác thực diện tích; hộ dân được xác định thiếu diện tích nhiều nhất lên tới trên dưới 70 m2. Nếu tính với giá tiền dao động ở khu vực này từ 2.800-3.000 USD/m2 thì họ đã mất 1-2 tỉ đồng/căn hộ.
Bà Trịnh Thúy Mai, chủ căn hộ ở Keangnam, cho rằng với cách tính như Thông tư 16, chủ đầu tư tòa nhà Keangnam đã bỏ túi cả ngàn tỉ đồng. “Chủ đầu tư thì đã về Hàn Quốc, đơn vị quản lý thì liên tục thay đổi người đại diện nên chúng tôi chỉ còn cách khởi kiện ra tòa mà thôi” - bà Mai nói.
Ngoài Keangnam, còn rất nhiều khu chung cư cao cấp trên cả nước cũng áp cách tính theo Thông tư 16. Theo TS Lê Hồng Sơn, Bộ Xây dựng cần rà soát, thống kê xem đã có bao nhiêu người dân mua phải căn hộ tính theo tim tường, thiếu diện tích. Từ đó, có bức tranh tổng thể về thiệt hại mà họ phải gánh chịu trong suốt 3 năm qua, kể từ khi Thông tư 16 có hiệu lực.
Muốn thì cứ kiện!
Một vị cán bộ của Bộ Xây dựng cho biết trước khi Luật Nhà ở 2005 có hiệu lực thì hầu hết các hợp đồng mua bán căn hộ chung cư cao tầng đều tính diện tích theo diện tích xây dựng (tim tường bao căn hộ và không trừ các diện tích sàn có cột, tường chung, hộp kỹ thuật).
Các hợp đồng mua bán căn hộ chung cư ký trước và sau đó hầu như không xảy ra khiếu kiện. Chỉ gần đây, khi thị trường bất động sản “đóng băng” mới xảy ra khiếu nại tại một số dự án dù hai bên đã thỏa thuận ký kết hợp đồng mua bán, có xác định rõ cách tính diện tích và giá bán.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Trần Nam, khẳng định không thể hồi tố với các trường hợp mua căn hộ theo Thông tư 16. Người dân cho rằng bị chủ đầu tư lừa mua căn hộ thiếu diện tích thì chỉ còn cách là khởi kiện. Để khắc phục, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 03/2014 (sẽ có hiệu lực từ ngày 8-4-2014). Theo đó, bỏ cách tính diện tích căn hộ chung cư theo phương pháp tim tường bao căn hộ.
Tuy nhiên, ông Đỗ Văn Đương, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, cho rằng: “Luật và nghị định không quy định tính diện tích căn hộ chung cư theo phương pháp tim tường nhưng Thông tư 16 vẫn hướng dẫn thì có nghĩa là hướng dẫn trái luật. Điều đó khiến hợp đồng mua bán căn hộ cũng phải vô hiệu, thậm chí có dấu hiệu lừa đảo. Lừa người ta “sở hữu” những cái cột, hộp kỹ thuật trong nhà mà không hề được Quốc hội và Chính phủ quy định”.
Phớt lờ chỉ đạo
Bà Trần Thị Dung, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho biết tháng 12-2011, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát, sửa đổi hướng dẫn về cách tính diện tích căn hộ chung cư trong Thông tư 16 nhưng Bộ Xây dựng không thực hiện.
Tháng 1-2014, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tiếp tục đốc thúc thì Bộ Xây dựng mới có phản hồi.
Theo bà Dung, Thông tư 16 đã tạo sự thiếu minh bạch của thị trường bất động sản khi chủ đầu tư lợi dụng để tạo giá ảo trên mỗi mét vuông nhằm thu hút người mua nhà. Nếu Bộ Xây dựng thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ thì hậu quả có thể đã giảm thiểu.
Phớt lờ chỉ đạo
Bà Trần Thị Dung, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho biết tháng 12-2011, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát, sửa đổi hướng dẫn về cách tính diện tích căn hộ chung cư trong Thông tư 16 nhưng Bộ Xây dựng không thực hiện.
Tháng 1-2014, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải tiếp tục đốc thúc thì Bộ Xây dựng mới có phản hồi.
Theo bà Dung, Thông tư 16 đã tạo sự thiếu minh bạch của thị trường bất động sản khi chủ đầu tư lợi dụng để tạo giá ảo trên mỗi mét vuông nhằm thu hút người mua nhà. Nếu Bộ Xây dựng thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ thì hậu quả có thể đã giảm thiểu.
