Các tàu ngầm loại này lần đầu tiên được cảnh sát phát hiện vào năm 1993 dưới dạng tàu bán ngầm (ống thông khí và ống xả động cơ vẫn nổi trên mặt nước), được thiết kế gây khó khăn cho việc kiểm soát của cơ quan chức năng qua hệ thống radar, hồng ngoại hoặc thiết bị phát hiện tàu ngầm.
Trong những năm 80 của thế kỷ trước, các băng nhóm buôn bán ma túy thường sử dụng tàu cao tốc để vận chuyển ma túy nhưng các tàu này dễ bị các cơ quan chức năng phát hiện và truy bắt nên ngay từ đầu những năm 1990, các băng nhóm này đã phát triển tàu bán ngầm. Cảnh sát đã phát hiện loại tàu này và tiến hành các biện pháp ngăn chặn. Tới năm 2006, vụ bắt giữ lớn đầu tiên được lực lượng Bảo vệ bờ biển Mỹ tiến hành khi bắt được một tàu bán ngầm ở ngoài khơi cách bờ biển Costa Rica 145km, chứa nhiều tấn cocaine.
Cũng trong năm này, cảnh sát các nước có liên quan bắt giữ 03 tàu bán ngầm buôn ma túy. Số lượng tàu bán ngầm được sử dụng tăng nhanh trong các năm tiếp theo khi tới năm 2009, cảnh sát Mỹ đã phát hiện tới hơn 60 lượt tàu bán ngầm được sử dụng tới Mexico để đưa vào Mỹ khoảng 330 tấn cocaine. Ngày 5/11/2010, cùng với việc bắt giữ tàu bán ngầm có tên Poveda, cảnh sát Mỹ và Mexico đã phát hiện ra lực lượng Vũ trang giải phóng Colombia cấu kết với băng đảng khét tiếng Sinaloa để đóng tàu và buôn ma túy.
Các băng đảng buôn ma túy Colombia thường lợi dụng đường bờ biển dài với nhiều cửa sông ở nước này cùng những cánh rừng đước bạt ngàn để xây dựng các căn cứ buôn bán ma túy và neo đậu, che giấu tàu vận chuyển. Chi phí để đóng mỗi tàu lên tới 2 triệu USD với thời gian hoàn thiện 1 năm nhưng nếu chuyến đi trót lọt, mỗi tàu bán ngầm này đem lại lợi nhuận khổng lồ (khoảng 100 triệu USD) cho các băng đảng tội phạm khi tổng giá trị ma túy có thể bán được lên tới 400 triệu USD theo giá chợ đen.
Bộ An ninh nội địa Hoa Kỳ ước tính hằng năm có khoảng 200 tấn cocaine được vận chuyển trái phép từ Colombia tới nước khác theo đường biển, trong đó phần lớn là vận chuyển bằng tàu bán ngầm và tàu ngầm. Ngoài việc phát triển đội tàu ngầm, các băng đảng ma túy còn tổ chức mạng lưới cảnh giới và hậu cần hoàn hảo cho đội tàu này. Mỗi khi có tàu vận chuyển ma túy ra khơi luôn có một số tàu giả làm tàu đánh cá đi hộ tống, cung cấp lương thực, nhiên liệu và cảnh báo nếu lực lượng chức năng xuất hiện.
Chỉ cần đưa được "hàng" từ Colombia tới Mexico thì giá trị ma túy đã tăng gấp đôi khi 9 tấn cocaine sẽ được bán buôn với giá lên tới 200 triệu USD và mỗi thủy thủ được trả công 3.000 USD. Ngoài việc tuồn ma túy vào Mỹ, Mexico, các băng đảng ma túy gần đây đã tìm cách sử dụng tàu ngầm để đưa ma túy tới Italia, Tây Ban Nha, Panama, Guatemala…, thậm chí sử dụng cả tàu ngầm điều khiển từ xa (không có thủy thủ đoàn).
 |
Tang vật một vụ án.
Khi các tàu ngầm đến được điểm đón, thủy thủ đoàn thường rất nhanh chóng chuyển ma túy sang các tàu nổi nhẹ để đưa vào bờ, do vậy nếu cảnh sát không bắt được quả tang sẽ rất khó kết tội. Trong một số trường hợp, thủy thủ đoàn còn chống trả quyết liệt và vu khống lực lượng chức năng là vô cớ bắt giữ hoặc định cướp tài sản của chúng. Tháng 9/2008, Mỹ phải sửa luật để có thể xử lý những vụ việc tương tự khi quy định chỉ cần có căn cứ xác định thủy thủ sử dụng tàu ngầm tham gia buôn bán ma túy thì những người này có thể bị kết tội với mức án tối đa lên tới 20 năm tù.
Các tàu này sẽ bị bắn chìm nếu bỏ chạy hoặc chống trả lực lượng chức năng khi bị kiểm tra. Tháng 6/2009, Colombia cũng thông qua điều luật cấm việc sản xuất trái phép tàu ngầm, tàu bán ngầm với mức án lên tới 12 năm tù, nếu sử dụng tàu ngầm hoặc bán ngầm để buôn ma túy thì mức án sẽ lên tới 14 năm tù.
Bất chấp việc bị các lực lượng chức năng trấn áp quyết liệt, trong thời gian gần đây, tình hình buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy bằng tàu ngầm và tàu bán ngầm vẫn diễn biến hết sức phức tạp khi các băng đảng sử dụng nhiều thủ đoạn mới để đối phó. Đây cũng là thách thức lớn đối với các lực lượng chức năng trong cuộc chiến chống tội phạm ma túy đầy cam go và quyết liệt.
