Câu hỏi ấy đã được từng nhạc sĩ âm thầm tìm câu trả lời. Nhạc sĩ Dương Thụ đã kết hợp với họa sĩ Lê Thanh Hải tạo ra các bản ca từ bằng tiếng Anh (do Lê Thanh Hải dịch) rồi đưa cho các ca sĩ Việt thu thanh. Đó là một kết quả ban đầu. Nhưng khi đưa cho người nước ngoài thưởng thức, họ không hiểu. Có lẽ vì cách phát âm tiếng Anh của đa số người Việt chăng?
Nhạc sĩ Lê Quân thì tự dịch ca từ các ca khúc của mình ra tiếng Anh, rồi cũng đưa cho ca sĩ Việt thể hiện. Dù tự tác giả dịch lời, người nước ngoài thưởng thức vẫn không hiểu được. Rút kinh nghiệm, vẫn trên giai điệu của mình, Lê Quân làm thẳng lời bằng tiếng Anh. Để có thể làm thẳng lời bằng tiếng Anh, Lê Quân phải chăm chút đọc thơ, viết bằng tiếng Anh, tập cách nghĩ bằng tiếng Anh, tư duy bằng tiếng Anh, chứ không dịch từ tiếng Việt sang tiếng Anh trong suy nghĩ của mình. Và anh đã cảm giác như mình nắm bắt được, chủ động được việc viết ca từ bằng tiếng Anh. Viết được rồi, cứ tưởng khi ca sĩ Việt hát lên, người nước ngoài thưởng thức sẽ hiểu. Nhưng không. Đáp số vẫn như cũ.
Lê Quân và Lê Thanh Hải, đặc biệt là Lê Thanh Hải, tuy là họa sĩ kiêm nhà nhiếp ảnh nhưng lại rất đam mê âm nhạc. Anh muốn đưa giai điệu Việt Nam ra thế giới. Anh coi đây như là cuộc dâng hiến cuối cùng của mình cho nghệ thuật nước nhà. Thậm chí có phải bán nhà cũng làm để lấy chi phí phục vụ cho công việc này. Và anh lại lần mò tìm một quy trình khác, đấy là việc giới thiệu ca khúc của mình trên mạng với nhiều ca sĩ, nhạc sĩ nước ngoài mà họ từng quen biết.
Kết quả khả quan hơn. Một nhóm nghệ sĩ nước ngoài đã đồng ý phối khí, hát và tổ chức thu thanh những ca khúc ấy. Và kết quả là đĩa than ca khúc của Lê Quân “By my friend” (Hãy trở thành bạn của tôi) được sản xuất và phát hành có kết quả tốt ở ngoài nước. Từ công việc này, các nghệ sĩ nước ngoài có danh tiếng và giải thưởng đã trở thành thân thiết với Lê Quân và Lê Thanh Hải. Và để thực hiện ý tưởng được nêu ở đầu bài viết, họ quyết định tụ bên nhau tạo ra các chương trình biểu diễn trong một câu lạc bộ mang tên “Art space” (Thế giới nghệ thuật).
Ý tưởng này được ngay trung tâm Icecaf ở Thành phố Hồ Chí Minh đồng hành. Và thế là một ban nhạc đặc biệt gồm các nghệ sĩ Mỹ, Đông Phi và Việt Nam được thành lập thuộc câu lạc bộ “Art space” mang tên Saigon Idecaf Acoustica đã lần đầu tiên biểu diễn tại Idecaf vào đêm 28/7/2017 vừa qua và để lại một dư âm đáng khích lệ.
Ban nhạc Saigon Idecaf Acoustica. Linh hồn và nhạc trưởng của ban nhạc là nghệ sĩ Mỹ Mario Trane đã từng đoạt nhiều giải Grammi. Mario vừa điều khiển dàn nhạc vừa chơi guitar. Bên cạnh Mario là tay guitar bass người Đông Phi Steve Desvaux Desire và tay trống Jim Bachun cũng người Đông Phi. Họ đã từng tham gia các festival như “The awesome Africa” (2005), The Kora Awards Africa” (2005), Tuần lễ Jazz Thượng Hải” (2014) và festival Jazz 2015 ở đảo Hải Nam.
Cùng tham gia trong thành viên ban nhạc đặc biệt này có nghệ sĩ Vũ Huy Tiến (đồng thời là nhạc sĩ) chơi piano, Accordeon, clarinete nữ nghệ sĩ cello Vũ Hồng Ánh, nghệ sĩ guitar classic Trần Phan Anh Thư, dàn dây violin do các nghệ sĩ Nguyễn Đan Cát Du, Trần Cao Phúc, Cao Phương Thảo, Đoàn Thùy Giang, Trương Ngọc Thiên Trâm, Đặng Quỳnh Trang đảm nhiệm. Dàn nhạc còn có những nghệ sĩ như Minh Đăng (piano, keyboard), Vũ Sinh Nhất Hy (cello), Nguyễn Thị Huyền Trang (flute), Võ Minh Đông (clarinet), Phạm Khánh Toàn (oboe). Bên cạnh các ca sĩ nước ngoài như Cindy Valexandra, Jack Briggs là các ca sĩ Việt như Anna Duyên, Hồ Quang Hưng, Đồng Lan - ca sĩ hát nhạc Pháp, có giọng hát như lúc nào cũng muốn ngả vào người nghe, ca sĩ Võ Lê Vy hát tiếng Anh điêu luyện.
Võ Lê Vy mang gốc miền Trung (cha Bình Định- Tây Sơn, mẹ Quảng Trị) nhưng lại sinh trưởng tại thị trấn Long Khánh năm 1991. Nghe Võ Lê Vy hát “Green frield” (Đồng xanh), có cảm giác như đang cùng người yêu lãng du qua đồng cỏ bao la.
Trong chương trình mở màn vừa qua bên cạnh những ca khúc thế giới nổi tiếng, ban nhạc và ca sĩ đã giới thiệu ba ca khúc Việt (ca từ tiếng Anh) là “Nghe mưa” (Lisen to the rain của Dương Thụ), “Hoàng hôn trong gió” (Sunshine in the wind của Lê Quân) và dàn nhạc trình diễn “Nguyệt cầm” của Cung Tiến qua bản chuyển soạn cho dàn nhạc của nghệ sĩ guitar Nguyễn Quang Bình (người Mỹ gốc Việt - hiện là trưởng bộ môn guitar của trường nghệ thuật Meca thuộc thành phố Houston, bang Texas - Mỹ). Ban nhạc đang luyện tập chương trình thứ hai sẽ biểu diễn tại Idecaf đêm 25/8/2017.
Sẽ còn rất nhiều việc phải làm để ý tưởng trở thành một con đường. Con đường ấy sẽ song hành với một con đường khác có thể gọi tên là “Thế giới hát tiếng Việt”… Một con đường mang giai điệu Việt ra thế giới. Một con đường mang tiếng Việt tỏa vào từng con tim trên thế giới. Có khi đầu tiên, vẫn từ ban nhạc đặc biệt này.
