Triển lãm đã gây xôn xao không chỉ trong giới nghệ sỹ mà còn cả với công chúng yêu ảnh nghệ thuật bởi trước đó, có rất nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh từng bị cơ quan quản lý từ chối khi xin phép triển lãm ảnh khỏa thân nghệ thuật.
Từ triển lãm “Tạo tác”, nhiều ý kiến tự tin cho rằng ảnh khỏa thân chính thức được cởi trói, là cơ hội cho những nghệ sỹ nhiếp ảnh khỏa thân trong bóng tối sẽ được dịp “bung lụa”. Thế nhưng hơn 2 năm đã trôi qua, những triển lãm ảnh khỏa thân vẫn còn quá ít ỏi. Vì sao? Nhân dịp đầu Xuân, chúng tôi đã có cơ hội trao đổi với một số nghệ sỹ nhiếp ảnh.
Nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên
“Thực sự từ triển lãm ảnh khoả thân mang tên “Tạo tác” cách đây 2 năm, tôi vẫn chưa có ý tưởng cho một triển lãm ảnh khoả thân khác. Dù tôi vẫn sáng tác ảnh khoả thân đều đặn, nhưng để cho ra được một triển lãm đòi hỏi sự sáng tạo, đầu tư rất nhiều cho các ý tưởng. Ngày trước để làm được triển lãm “Tạo tác” tôi phải mất 7 năm chuẩn bị. Thể loại ảnh khoả thân là một thể loại khó, từ ý tưởng cho tới chụp ảnh rồi thậm chí cả người xem đều phải có một trình độ nhất định. Theo tôi biết thì hiện nay vẫn có những nghệ sỹ sáng tác ảnh khoả thân, nhưng họ chỉ chia sẻ với nhau chứ chưa đưa ra triển lãm trước công chúng vì họ chưa cảm thấy phù hợp cho triển lãm. Riêng tôi, vẫn chưa có ý định sẽ tổ chức triển lãm ảnh khoả thân lần nữa cũng vì những lý do trên”.
“Ảnh khoả thân thực sự là một thể loại ảnh cực khó về chuyên môn, chỉ có những nhiếp ảnh gia có bản lĩnh, có khả năng cũng như sự đam mê tới tột cùng mới có thể đi theo được. Ở các thể loại nhiếp ảnh khác để thực hiện được tác phẩm, tác giả chỉ cần có sự đam mê đeo đuổi. Những sai sót (nếu có) cũng có thể được người xem bỏ qua và chấp nhận. Với một tấm ảnh đẹp thì phải có một sự nổi trội về tạo hình, có ý niệm, màu sắc, ánh sáng và chủ đề mà tác giả hướng tới. Nhưng riêng với ảnh nude còn đòi hỏi nhiều hơn thế bởi một sai lệch nhỏ cũng có thể làm cho bức ảnh bị chuyển sang một ý nghĩa khác. Một vấn đề khó khăn khác với các nhiếp ảnh gia khoả thân là người mẫu- Đối tượng chính của ảnh khoả thân. Tìm được một người mẫu khoả thân hiện không khó, nhưng để những tấm ảnh chụp họ được công bố, được đưa ra triển lãm lại là chuyện khác vì rất có thể họ sẽ bị ảnh hưởng tới nhân thân, tới gia đình hay cộng đồng bạn bè của họ. Với cách nhìn của dư luận hiện nay, rất ít người mẫu ảnh khỏa thân dám công bố ảnh của mình dù rất đẹp.
Theo tôi biết hiện nay vẫn có nhiều nhiếp ảnh gia đeo đuổi thể loại ảnh khoả thân nhưng họ không công bố hay tổ chức triển lãm vì họ chưa đủ tự tin. Ngay cả tôi, dù đã thực hiện rất nhiều bộ ảnh khoả thân nhưng tới giờ tôi vẫn chưa có ý định sẽ làm triển lãm hay ra sách vì những khó khăn trên. Chính vì hiện nay rất ít triển lãm ảnh khoả thân nên khán giả cũng chưa có cơ hội để làm quen cũng như thưởng lãm vẻ đẹp của ảnh khoả thân. Cùng với nhưng quan niệm cũ đã ăn sâu theo thói quen dẫn tới sự hạn chế của những khán giả muốn xem ảnh khoả thân. Vì thế theo đánh giá của riêng của tôi, cần phải có thêm thời gian để khán giả có những thay đổi trong thẩm mỹ thưởng lãm ảnh khoả thân”.
Nhiếp ảnh gia Thái Phiên
Để cho ảnh khỏa thân phát triển, trước hết, theo tôi, Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam phải soạn một giáo trình giáo án, đưa vào giảng dạy ở các trung tâm giảng dạy nhiếp ảnh. Nhưng bây giờ mở lớp dạy ảnh khoả thân thì phải xin phép cơ quan quản lý. Trong mỹ thuật có môn vẽ khoả thân cho sinh viên vẽ. Nhưng trong nhiếp ảnh hiện không có khoa nào, lớp nào dạy chụp ảnh khoả thân cả. Chưa có quy chế nên rất lúng túng. Chưa có ai dám xông ra, chấp nhận trách nhiệm về quản lý cho việc đó. Nếu không có giáo trình giáo án thì vẫn có rất nhiều người chụp nhưng không có định hướng, không có chất lượng vì tự phát. Nếu ai vào trong các nhóm kín có thể thấy rõ điều này. Họ chụp tùm lum, thiếu tính nghệ thuật, không chuẩn mực và thậm chí còn phản cảm.
Nhiếp ảnh gia Thái Phiên là tay máy có nhiều triển lãm ảnh khỏa thân nhất hiện nay. Năm 2008, Thái Phiên từng gây xôn xao khi có tới 4 lần xin triển lãm ảnh khỏa thân mang tên “Xuân thì” nhưng không được cấp phép. Năm 2018, Thái Phiên tổ chức triển lãm ảnh khỏa thân mang tên “Miền cổ tích” và sau đó là triển lãm chung mang tên “Triển lãm ảnh khỏa thân”. Năm 2019, Thái Phiên tiếp tục tổ chức triển lãm ảnh khỏa thân có tên “Hồn của đá”. Nói về mình, Thái Phiên cho biết: “Một mình một chợ cũng buồn quá, vì người ta đã có câu nói: “Nếu đi nhanh thì đi một mình, nếu đi xa thì phải có bạn đồng hành. Tôi cũng muốn đi xa, nhưng hiện giờ thì lại không có ai đi cùng tôi trên con đường chinh phục ảnh khỏa thân nên cũng buồn lắm.Tôi biết trong giới nghệ sỹ âm thầm lặng lẽ, chưa bung ra vì còn nhiều vấn đề”.
Nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên- Xuất thân từ một diễn viên múa đam mê nhiếp ảnh. Hạo Nhiên đã có bước đột phá khi triển lãm bộ ảnh khỏa thân Tạo tác. Tiển lãm này được coi là triển lãm ảnh khỏa thân đầu tiên tại Việt Nam từ sau năm 1975.
