Dù là ai, thủ tướng tương lai của nước Anh sẽ mang một trọng trách vô cùng nặng nề. Đó là giải quyết bế tắc lâu dài về việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit).
Quyết định từ chức Chủ tịch đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh Theresa May hôm 24/5 vừa qua đã dọn đường cho cuộc chạy đua vào chức thủ tướng thay bà. Tuy nhiên, bất kỳ ai thay thế bà May đều sẽ phải gánh trọng trách lèo lái quốc gia bảo thủ này vượt qua khỏi sự bế tắc về Brexit.
Tân thủ tướng Anh có thời hạn đến 31/10 phải tìm ra giải pháp để đưa nước Anh ra khỏi EU kể từ sau cuộc trưng cầu dân ý năm 2016. Không còn nghi ngờ gì nữa, thủ tướng tương lai sẽ phải đối mặt với sự bế tắc và chia rẽ trong quốc hội mà bà May bất lực tới mức phải dứt áo ra đi trong nước mắt nghẹn ngào.
Mặc dù vậy, trước khi vượt qua những thách thức tại quốc hội và Brexit, thách thức đầu tiên mà họ phải đối mặt hiện nay là giành được chiến thắng từ các đồng nghiệp trong đảng Bảo thủ tại Quốc hội để giành được vị trí Chủ tịch đảng Bảo thủ.
Trong giai đoạn đầu tiên trong cuộc đua giành vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ, các ứng cử viên sẽ phải đối mặt với cuộc bỏ phiếu của 313 thành viên của đảng này tại Quốc hội để chọn ra 2 người vào vòng cuối. Tại vòng cuối, hai ứng cử viên xuất sắc nhất sẽ tiếp tục được khoảng 124.000 nghị sỹ đảng Bảo thủ bỏ phiếu để chọn ra người chiến thắng.
Bà May sẽ vẫn làm thủ tướng cho tới khi đảng Bảo thủ tìm được người thay thế bà, dự kiến vào cuối tháng 7.
Điểm mặt một số ứng cử viên đang dẫn điểm cho vị trí thủ tướng Anh tương lai
Cựu Ngoại trưởng Boris Johnson
 |
Cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson
Cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson từng phục vụ trong chính phủ bà May và đã từ chức hồi năm ngoái để phản đối thỏa thuận Brexit của bà May. Trước đó, ông Johnson đã từng là thị trưởng London.
Ông Boris là người có tham vọng. Người đàn ông 54 tuổi này cho biết rằng, khi còn bé, ông đã có tham vọng sau này được làm “vua thế giới”. Năm 2016, ông đã tham gia cuộc chạy đua vào ghế thủ tướng sau cuộc trưng cầu dân ý nhất trí về việc Anh sẽ rời khỏi Liên minh châu Âu. Tại cuộc đua đó, bà May đã chiến thắng. Giờ đây, ông Johnson tự cho mình là người có nhiều hy vọng nhất của đảng Bảo thủ thực hiện được Brexit vào cuối tháng 10 có hoặc không có thỏa thuận với EU. Ông gọi thất bại của đảng Bảo thủ tại cuộc bầu cử nghị viện châu Âu vừa qua là một lời cảnh báo cuối cùng để thực hiện Brexit hoặc phải đối mặt với việc sẽ lại bị sa thải khỏi chức thủ tướng như bà May.
Hơn 20 nghị sỹ đảng Bảo thủ, trong đó có nghị sỹ Jacob Rees- Morgan, người ủng hộ mạnh mẽ Brexit và em trai của ông Jo Johnson. Ngoài ra, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ủng hộ ông Johnson và cho ông, người sinh ra tại thành phố New York, là thích hợp nhất để trở thành thủ tướng Anh. Phát biểu trước chuyến thăm chính thức nước Anh sắp tới, ông Trump nói: “Ông ấy là bạn của tôi”.
Mặc dù vậy, không phải mọi người đều sẵn sàng bầu ông. Cựu Bộ trưởng Tư pháp Dominic Grieve đã thề sẽ ra khỏi đảng nếu ông Johnson nếu ông trở thành lãnh đạo và trích dẫn những lý do, trong đó có việc cựu Ngoại trưởng này đã từng có những lời bình luận đáng xấu hổ khi ông so sánh phụ nữ Hồi giáo đeo khăn trùm kín mặt với bọn trộm ngân hàng.
Tại cuộc chay đua vị trí thủ tướng năm 2016, ông Johnson cũng là một trong những ứng cử viên sáng giá. Tuy nhiên, ông cũng đã phải đối mặt với cáo buộc có hành vi sai trái khi phát ngôn tại cuộc trưng cầu dân ý rằng, Anh sẽ phải nộp 470 triệu USD mỗi tuần cho Brussels với tư cách thành viên EU (con số này về sau đã bị gỡ bỏ)
Cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab
 |
Cựu Bộ trưởng Brexit Dominic Raab
Ông Raab là người thứ hai, sau ông Boris Johnson, từ chức khỏi vị trí của mình để phản đối thỏa thuận Brexit của bà May.
Ông Raab tự nhận mình là ứng cử viên “lạc quan và thay đổi”. Ông cho rằng, ông sẽ đấu tranh để có sự công bằng hơn cho nước Anh. Về vấn đề Brexit, ông cam kết sẽ quay trở lại Brussels và đàm phán lại về thỏa thuận Brexit của bà May mặc dù thỏa thuận này đã được EU thông qua và từ chối thỏa thuận lại.
Nếu không thực hiện được điều đó, người đàn ông 45 tuổi này cho biết, ông sẽ đưa nước Anh ra khỏi EU không có thỏa thuận vào ngày 31/10, một kết quả mà một số ít nghị sỹ đảng Bảo thủ tại quốc hội ủng hộ, nhưng ông Raab cho rằng, sẽ rất khó khăn để dừng lại.
Ước tính có khoảng 22 người ủng hộ ông, trong đó có David Davis, cựu bộ trưởng Brexit, người tiền nhiệm của ông
Bộ trưởng Môi trường Michael Gove
 |
Bộ trưởng Môi trường Michael Gove
Bộ trưởng Môi trường Michael Gove đã từng trải qua nhiều chức vụ như Bộ trưởng Tư pháp, Bộ trưởng Giáo dục.
Ông cam kết rằng ông có thể đưa đảng và đất nước đang bị chia rẽ, rạn nứt này xích lại gần nhau. Một phần trong mục đích của ông bao gồm việc thực hiện bằng được kết quả của cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 ( với kết quả 52% số người Anh bình chọn rời khỏi EU). Ông Costa là một trong số những người đầu tiên công khai ủng hộ Brexit. Lúc đó, ông gọi đây là “quyết định chính trị đúng đắn nhất trong cuộc đời tôi”.
Mặc dù vậy, người đàn ông 51 tuổi này không ủng hộ việc rời khỏi EU mà không có thỏa thuận. Ông cũng cam kết sẽ cấp quyền công dân Anh miễn phí cho khoảng 3 triệu người châu Âu muốn xin cơ chế cư trú mới để tiếp tục sống ở Anh sau Brexit.
Khoảng 27 nghị sỹ đảng Bảo thủ, trong đó có Alberto Costa, người đứng đầu phụ trách về quyền lợi của công dân EU, ủng hộ.
Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt
 |
Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt
Trước khi trở thành Ngoại trưởng Anh, ông Jeremy Hunt đã từng làm bộ trưởng y tế và bộ trưởng văn hóa.
Ông Hunt là “người hồi sinh Brexit”. Tuy nhiên, không giống những đối thủ cạnh tranh của mình, người đàn ông 52 tuổi này không đi quá xa để ủng hộ việc rời khỏi EU mà không có thỏa thuận. Ông cho rằng, Brexit không thỏa thuận có thể sẽ là một “cuộc tự sát chính trị” có thể đặt dấu chấm hết cho đảng Bảo thủ. Ngoài ra, ông cũng cho rằng, lựa chọn này cũng nên đặt trên bàn đàm phán.
Ít nhất có tới 29 nghị sỹ đảng Bảo thủ cam kết sẽ ủng hộ ông. Họ đã trích dẫn lập trường Brexit của ông Hunt và kinh nghiệm kinh doanh của ông. Tuy nhiên, nhiều người khác đã rút lại sự ủng hộ của họ đối với ông vì lời nhận xét của ông cho rằng, Brexit không thỏa thuận là “ tự sát chính trị”.
Ngoài ra, một số ứng cử viên khác được cho là tiềm năng cho vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ, nhưng tới nay nhận được rất ít sự ủng hộ như Sajid Javi, Bộ trưởng Nội vụ Anh với 17 người ủng hộ; cựu Chủ tịch Hạ viện Andrea Leadsom với 1 người ủng hộ; Bà Esther Mcvey, cựu bộ trưởng việc làm và hưu trí cũng chỉ giành được chưa tới 5 ủng hộ; Bộ trưởng Y tế Matt Hancock có 11 phiếu: Bộ trưởng phát triển quốc tế Rosy Stewart có 2 phiếu; Bộ trưởng nhà ở Kit Malthouse giành được 4 ủng hộ, đương kim Bộ trưởng Brexit James Cleverly có 2 phiếu .
